تجارت

سیب زمینی که سال های پیش معدوم می شد، چرا گران شد؟

19 تیر 1398

صادرات سیب زمینی به کشورهای همجوار، سهم کمی در رشد قیمت این محصول در سال 98 دارد. صادرات سیب زمینی طی ماه های گذشته از سال جاری 300 درصد کاهش یافته است به همین دلیل نمی توان صادرات را یک متغیر اثرگذار در نرخ این محصول در نظر گرفت.

رحیم نیازی، رییس هیئت مدیره انجمن ملی سیب زمینی

در سال های گذشته به دلیل فراوانی و تولید بیش از اندازه بحث معدوم کردن سیب زمینی مطرح می شد. به دلیل موانع صادرات در آن زمان امکان فروش سیب زمینی به دیگر کشورها هم ممکن نبود به همین دلیل، محصول روی دست کشاورز می ماند. قیمت سیب زمینی در سال های گذشته به اندازه ای نازل بود که کشاورز زیان می کرد و از سوی دیگر صادرات آن با قیمت پایین را فروش مجازی آب می دانستند و مانع می شدند. طی سال های گذشته هزینه تولید هر کیلو سیب زمینی در کشور 800 تا 900 تومان بود در حالی که برای مثال قیمت سیب زمینی گرگان در خرداد ماه سال گذشته برای فروش 200 تا 300 تومان بود.

گرانی امروز سیب زمینی پیامد شرایط تولید در سال های گذشته است. به دلیل اقتصادی نبودن زمینه تولید و تحمیل هزینه های سنگین به کشاورز و درآمد کم، بسیاری از کشاورزان ضرر کردند. نکته دیگر اینکه به دلیل بارندگی های سیل آسا در ماه پایانی سال گذشته و نخستین ماه سال جاری به ویژه در استان خوزستان، کشت بهاره با تاخیر انجام شد و بنابراین بازار در این چند ماه با کمبود رو به رو شد.

هر چند قیمت ها در بازار خرده فروشی افزایش یافته اما ازاین میزان افزایش قیمت سیب زمینی، سهم کمی عاید کشاورز می شود. به دلیل اینکه نظارت کافی در خرده فروشی ها وجود ندارد، آن ها با میل خود قیمت ها را بالا می برند اما شرایط بازار به این ترتیب باقی نمی ماند چرا که تولید استان های همدان، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی و زنجان در آستانه ورود به بازار است.

طی هفته جاری قیمت سیب زمینی در عمده فروشی ها یک هزار تا 1500 تومان کاهش یافته است اما اختلاف قیمتی که به دلیل دخالت واسطه ها ایجاد می شود، دست کشاورز نیست. اکنون هر کیلو سیب زمینی از کشاورز 3 تا 4500 تومان خریداری می شود.

انتظار فروش سیب زمینی با قیمت سال های گذشته در شرایط کنونی نا به جاست چراکه نرخ دیگر نهاده های کشاورزی هم رشد کرده است. کشاورز برای کود، حمل و نقل، کیسه، گونی و کارتون چندبرابر سال های گذشته هزینه می کند. سموم دفع آفات، ماشین آلات کشاورزی و قطعات و اجاره زمین گران تر شده است و قیمت برق و دستمزدها هم رشد کرده است. از سوی دیگر تورم عمومی که در دیگر کالاها مثل گوشت، مرغ و سایر محصولات کشاورزی رخ داده، در مورد سیب زمینی هم صادق است.

دیگر دلیل گرانی سیب زمینی را می توان رشد تقاضای این محصول در بازار هم در نظر گرفت. سیب زمینی از خوراکی های تامین کننده انرژی بدن است که به دلیل گران شدن دیگر اقلام کشاورزی سهم بیشتری در سبد خانوار یافته و همین افزایش تقاضا و همزمانی آن با کاهش عرضه به دلایلی مثل تاخیر در کشت بهاره، به رشد قیمت دامن زده است.

امیدواریم که دولت با تعدیل فضای تولید محصولات کشاورزی زمینه پاسخ به تقاضای بازار با قیمت مناسب برای مصرف کننده داخلی و تهیه مکانیزم های صحیح صادراتی را فراهم کند.