به اعتقاد کارشناسان مهم ترین سیاست هایی که باید برای مدیریت منابع آب در نظر گرفته شود شامل سیاست حفظ منابع موجود آبی کشور و سیستم مدیریت توسعه یافته، سیاست مدیریت تقاضا و همچنین سیاست کاهش وابستگی به میزان بارش سالیانه به وسیله استفاده از منابع آبی بااطمینان است.
کشور ایران از لحاظ شاخص های مختلف بین المللی در وضعیت تنش آبی قرار دارد. وضعیت نابسامان مدیریت منابع موجود آبی کشور یکی از علل اصلی قرار گرفتن ایران در شرایط تنش آبی است. در صورت ادامه وضع موجود مدیریت منابع آب، کشور ایران با مشکلات متعددی ازجمله مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد شد. ازاین رو باید سیاست ها و راهکارهای مناسبی جهت مدیریت وضع موجود و برون رفت از وضعیت تنش آبی اتخاذ شود.
مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی ویژه به بررسی تطبیقی اقدامات موفقیت آمیز صورت گرفته از سوی برخی از کشورها و دولت های محلی همچون ایالت کالیفرنیای آمریکا پرداخته است. ازجمله ابتدایی ترین سیاست های اتخاذ شده توسط این ایالت در زمینه مدیریت بحران آب، سیاست حفظ منابع موجود آبی؛ همچون جلوگیری از اتلاف آب در فرایند انتقال است. همچنین استفاده از روش های آبخیزداری و پر کردن آبخوان ها به وسیله کنترل سیلاب ها جهت جلوگیری از تبخیر آب و کنترل نوسانات تأمین آب، از روش های مؤثر در این زمینه است.
ازجمله سیاست های متداول دیگر در زمینه مدیریت بحران آب در کشورهای موفق، می توان کاهش وابستگی به منابع با اطمینان کم، همچون بارش سالیانه و تکیه بر منابع با اطمینان بیشتر، همچون آب های تولید شده توسط آب شیرینکن ها و تصفیه فاضالب را بیان کرد.علاوه بر این ها مدیریت تقاضا نیز ازجمله سیاست های رایج در زمینه مدیریت بحران آب است، به این صورت که کشورهای موفق با وضع تعرفه ها و مشوق ها، میزان و نحوه مصرف آب را مدیریت می کنند.
برای مثال آن ها جهت استفاده کشاورزان از فاضالب تصفیه شده، مشوق ارائه می دهند؛ اما در عوض، تعرفه آب تازه برای استفاده کشاورزان بسیار بالاتر از تعرفه های معمول جهانی است. به اعتقاد کارشناسان رعایت این سیاست ها و پیاده سازی مناسب آن علاوه بر استفاده بهینه از منابع و ذخایر آبی می تواند افزایش بهره وری و تولید محصولات کشاورزی بیشتر بر واحد آب را به همراه داشته باشد. اتفاقی که به گزارش مرکز پژوهش های مجلس در کالیفرنیا رخ داده و تولید محصولات کشاورزی در این ایالت آمریکا چهار برابر شده است.
به اعتقاد کارشناسان مهم ترین سیاست هایی که باید برای مدیریت منابع آب در نظر گرفته شود شامل سیاست حفظ منابع موجود آبی کشور و سیستم مدیریت توسعه یافته، سیاست مدیریت تقاضا و همچنین سیاست کاهش وابستگی به میزان بارش سالیانه به وسیله استفاده از منابع آبی بااطمینان است.
در گزارش مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به شرایط ایران، آمده است:« برای مدیریت صحیح منابع آب لازم است وضعیت کمبود و یا بحران آب در کشور مشخص شود. براساس شاخص «فالکن مارک» کشورهایی که سرانه آب تجدیدپذیر آنها کمتر از 1700 مترمکعب در سال است، در شرایط تنش آبی قرار دارند.”
بنابر این گزارش «براساس گزارش فائو در سال 2005 ،سرانه آب تجدیدپذیر ایران برابر 2000 مترمکعب در سال بوده است. بر این اساس ایران در میان کشورهای بدون تنش آبی قرار داشته است. اما به دلیل افزایش جمعیت و کاهش بارش در سال های اخیر، این مقدار کاهش یافته و طبق گزارش بانک جهانی در سال 2014، سرانه آب به مقدار 1639 مترمکعب رسیده است.بنابراین طبق این شاخص ایران در شرایط تنش آبی قرار دارد.
«کمیسیون توسعه پایدار سازمان ملل، میزان برداشت از منابع آب تجدیدپذیر هر کشور را به عنوان شاخص اندازه گیری بحران آب معرفی کرده است. طبق این شاخص اگر کشوری سالیانه بیش از 40 درصد منابع آب تجدیدپذیر خود را برداشت کند، در وضعیت بحران شدید آب قرار خواهد داشت. ایران در سال 2016 حدود 108 درصد از منابع آب تجدید شونده خود را برداشت کرده و در نتیجه کشور از نظر این شاخص در وضعیت تنش آبی شدید قرار دارد.»
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
