حمل و نقل حکم یک مفهوم را برای تجارت دارد. تجارت بدون حمل و نقل ممکن نیست، به همین دلیل شاخص حمل و نقل یکی از مهم ترین شاخصه های پیشرفت یک کشور در حوزه بین المللی به حساب می آید. در میان روش های مختلف حمل و نقل، حمل و نقل دریایی 90 درصد از کل حمل و نقل های تجاری را به خود اختصاص می دهد.
این درصد، میزان اهمیت شناختن حمل و نقل دریایی، مسیرهای دریایی و روش هایی که از آن ها در حمل و نقل دریایی استفاده می شود برای یک تاجر نشان می دهد. در ادامه این مطلب قصد داریم به معرفی مهم ترین کشورها در حمل و نقل دریایی و روش های مختلف این شیوه جابه جایی کالا بپردازیم.
مزیت های حم و نقل دریایی چیست؟
حمل و نقل دریایی روی قیمت تمام شده کالا تاثیری مستقیم می گذارد به همین دلیل شناخت مزیت ها، معایب و انواع کشتی حمل و نقلی اهمیت زیادی دارد. از جمله مزیت این روش این است که سرعت عمل خوبی در انتقال کالاهای با وزن و حجم زیاد دارد.
دیگر نکته مثبتی که درباره حمل و نقل دریایی به چشم می خورد این است که امنیت انتقال کالا با این روش بالاست. با این وجود اگر بخواهیم نگاهی منطقی داشته باشیم این روش نسبت به حمل و نقل هوایی از سرعت کمتری برخوردار است اما این نکته را نباید فراموش کرد که در حمل و نقل هوایی انتقال کالاهای با وزن زیاد صورت نمی گیرد.
مهم ترین کشورها در حمل و نقل دریایی
کشورهایی مثل هنگ کنگ، آمریکا، ایران، ترکیه، انگلستان، چین و کشورهای حوزه حاشیه خلیج فارس برخی از مهم ترین کشورها در حمل و نقل دریایی هستند. کشورهایی که بندرهای بزرگ دارند و محل جغرافیایی آن ها دارای اهمیت سیاسی_اقتصادی است همیشه جز مهم ترین کشورها در حمل و نقل دریایی به حساب می آیند.
انواع کشتی حمل و نقلی
کشتی های مختص حمل و نقل با توجه به کاربردی که دارند به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. از نظر برنامه تردد، کشتی ها به دو گروه لاینر (خطوط منظم) و ترمپ (خطوط نامنظم) تقسیم بندی می شود. لاینرها قیمت تعیین شده دارند و مسیر و برنامه حرکت آن ها منظم است، علاوه بر این بنادر مبدا و مقصد آن ها نیز ثابت و مشخص می باشد.
این درحالی است که کشتی های ترمپ در خطوط معینی حرکت نمی کنند و مقصد آن ها بر اساس سفارش تاجران تعیین می شود. ساعت حرکت این کشتی ها را موقعیت بار تعیین می کند. بازار کشتی های ترمپ بازاری است که در آن اجاره کنندگان و مالکان زیادی حضور دارند به همین دلیل در این بازار قیمت اجاره ها همیشه در نوسان است. در ادامه به بررسی انواع کشتی حمل و نقلی بر اساس توانایی کشتی خواهیم پرداخت.
کشتی های جنرال کارگو
کشتی های جنرال کارگو چند منظوره هستند و از آن ها برای بارگیری بشکه، عدل و پالت استفاده می شود. اسلحه های جنگی، ماشین آلات سنگین و صنعتی و کانتینرها با این نوع کشتی ها جابه جا می شوند. این کشتی ها دارای انبارهایی هستند که مخصوص کالای خاصی نیستند و انواع کالاها در آن جای داده می شود. بعد از این که کشتی فله بر و کشتی کانتینری وارد بازار حمل و نقل دریایی شدند کشتی های جنرال کارگو کمتر مورد استقبال قرار گرفتند با این وجود هنوز هم بیشترین تعداد شناورهای کالابر به این کشتی ها تعلق دارد.
کشتی فله بر خشک
بار فله ای به باری گفته می شود که نیاز به بسته بندی ندارد. این کالاها عموما ذغال سنگ، سنگ های معدنی، سنگ آهن، کاکائو، کود شیمیایی و… هستند. کشتی های فله بر خشک برای حمل اینگونه کالاها مورد استفاده قرار می گیرند. سطح این کشتی ها صاف است و در آن درب های ضد آب قرار دارند که از کالا در برابر آب محافظت می کنند. یک سوم از ناوگان حمل و نقل دریایی در جهان به این نوع کشتی ها تعلق دارد.
کشتی های نفتکش
نام این کشتی به خوبی کاربرد آن را نشان می دهد. کشتی های نفتکش برای حمل نفت و مشقات نفتی مورد استفاده قرار می گیرند. سرعت بارگیری و تخلیه این کشتی ها نسبت به کشتی های دیگر بیشتر است چرا که برای این کار از پمپ استفاده می شود. در این نفتکش ها معمولا دو تانکر وجود دارد که یکی از آن ها برای نفت خام و دیگری برای فرآورده های نفتی است. این کشتی ها صاحب بیشترین درصد حمل و نقل دریایی هستند.
کشتی های رو_رو
در این کشتی ها برای حمل وسایل نقلیه حامل کالا و مسافر سکوی مخصوص در نظر گرفته شده است. در این کشتی ها هم طبقات ثابت و هم طبقات متحرک وجود دارند. گاهی یک شخص می خواهد در سفر به یک کشور دیگر خودروی شخصی اش را همراه خود ببرد اما نمی خواهد مسیر زمینی را طی کند در این شرایط می تواند از این نوع کشتی برای سفر خود استفاده کند.
کشتی های کانتینربر
برای حمل کردن محموله ها در داخل انواع کانتینر، از کشتی کانتینربر استفاده می شود. این کشتی ها برای حمل کالاها بسیار ایمن هستند و محافظت از کالاها از ویژگی های مثبت آن هاست. کانتینرها انواع مختلفی دارند که برای مقاصد مختلفی از آن ها استفاده می شود. از جمله انواع کانتینرها می توان به کانتینر یخچالی، کانتینر فله، کانتینر روباز و کانتینر مخصوص کالاهای فاسدشدنی اشاره کرد. علاوه بر این ها کانتینر مخصوص بارهای فله نیز وجود دارد.
کشتی های LNG
ال ان جی از میعان گاز طبیعی حاصل می شود و تنها با استفاده از همین کشتی ها قابل حمل است. این کشتی ها با ایمنی زیادی طراحی شده اند و بدنه آن ها دوجداره است. بعد از این که ال ان جی به مقصد مورد نظر رسید دوباره آن را به صورت گاز در می آورند.
کشتی های یخچالی
این کشتی ها برای حمل مواد غذایی که ممکن است فاسد شوند مورد استفاده قرار می گیرند. در این کشتی های یخچالی، سردخانه های بخصوصی طراحی شده است که دمای آن با توجه به محموله ای که بارگیری می شود تغییر می کند. با ورود کانتینرهای یخچالی به بازار حمل و نقل دریایی، این کشتی ها کمتر مورد استقبال قرار می گیرند.
کشتی دوبه بر
کشتی های دوبه بر برای حمل دیگر شناورهای دریایی مورد استفاده قرار می گیرند. دوبه نوعی شناور دریایی است که به خاطر این که این کشتی ها بیشتر این نوع شناورها را حمل می کنند به آن ها دوبه بر می گویند. دوبه ها شناورهایی با فضای توخالی هستند که از آن ها برای حمل کالا به اسکله های کم عمق استفاده می شود.
به عنوان کلام آخر باید گفت که هرچه اطلاعات و آگاهی یک تاجر درباره انواع روش های حمل و نقل بیشتر باشد می تواند با شناسایی بهترینِ این راه ها برای حمل کالای خود با پرداخت به صرفه ترین هزینه ها سود بیشتری در تجارتش کسب کند.
