باسداکت، مدرنترین سیستم برق رسانی

باسداکت

استفاده از باسداکت بعنوان مدرنترین سیستم برق رسانی جایگزین سیستم کابل، سینی و نردبان کابل و تابلو توزیع

  • رضا حاجیها ،کارشناس ارشد برق دانشگاه صنعتی شریف

مقدمه

امروزه در کشورهای پیشرفته صنعتی و در صنایع خودرو سازی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، صنایع عمومی، ساختمانهای بلند مرتبه (برج ها) و غیره به جای استفاده از سیستم سنتی و قدیمی کابل، سینی و نردبان کابل و تابلو توزیع جهت انتقال و توزیع برق از سیستم های پیش ساخته الکتریکی موسوم به باسداکت استفاده می گردد که در قیاس با سیستم سنتی مرسوم هم به دلایل فنی و هم به دلایل اقتصادی از امتیازات بسیاری برخوردار است. بامحرز شدن این مزایا استفاده از سیستم باسداکت در سالهای اخیر در برجها، کارخانجات بزرگ و صنایع مختلف نفت، گاز و پتروشیمی و صنایع عمومی جهت انتقال و توزیع برق از باسداکت استفاده گردیده است.

باسداکت کانال پیش ساخته الکتریکی مدولاری است که بدنه فلزی آن هادیهای مسی ( یا آلومینیومی ) عایق شده را در بر میگیرد و درنوع توزیع آن در فواصل مناسب دریچه هائی جهت اتصال به تجهیزات الکتریکی تعبیه شده است.

قطعات مختلف آن با استفاده از یک بلوک اتصال، از جنبه الکتریکی و مکانیکی به یکدیگر متصل شده و یک خط به اشکال مختلف مورد نیاز را تشکیل می دهد.

مزایای عمده سیستم باسداکت را به شرح زیر می توان بیان نمود :

1- صرفه جوئی بهینه در فضا

باسداکت فضای بسیار کمی را اشغال می نماید (امکان عبور 5000 آمپر سه فاز و نول در یک مجموعه) در صورتیکه کابلها بعلت محدودیت در ظرفیت عبور جریان ( حداکثر 500 آمپر در هر رشته ) و نیز بعلت محدودیت زاویه خمش در مقایسه با باسداکت فضای بیشتری را اشغال مینماید. بعنوان مثال در ساختمانهای بلند مرتبه سیستم کابل کشی الزاما” باید یک شفت بزرگ تکنیک را جهت سینی و نردبان کابل و کابل گذاری در آن اختصاص داد، در صورتیکه در نصب سیستم باسداکت فضای اشغالی بطور چشمگیری کاهش یافته که با توجه به اهمیت هزینه سرمایه گذاری جهت هر متر مربع فضای اشغال شده در ساختمانها، استفاده از سیستم باسداکت باعث صرفه جوئی اقتصادی قابل توجهی در کل پروژه خواهد شد. در صنایع نیز با استفاده از باسداکت انتقال وتوزیع نیروی برق با بهره وری بسیار بالاتری انجام خواهد گرفت.

صرفه جویی در فضا

همچنین در اتصالات ترانس به تابلو با کاربرد باسداکت چون اتصال با استفاده از بخش کوچکی از فضای بالای ترانس و تابلو می باشد نیم طبقه مورد نیاز که در سیستم کابل کشی از آن استفاده می شودکلا” حذف می گردد. معمولا” طول مسیر باسداکت تنها حدود 60 % طول کابل در اتصالات ترانس به تابلو می باشد.

تبادل حرارتی سریعتر

2- تبادل حرارتی سریعتر

از آنجائی که بدنه باسداکت از فلز میباشد، لذا تبادلات حرارتی شمشهای داخل باسداکت با فضای بیرون، خصوصا” در مورد مدل باسداکت کمپکت به راحتی صورت می گیرد، در صورتیکه در کابل به علت وجود عایق ضخیم ، حرارت در داخل آن حبس گردیده و تبادل به کندی انجام میگیرد به همین علت سطح مقطع مس در کابل بسیار بالاتر بوده و بهمین لحاظ کابل قابلیت عبور حداکثر 500 آمپر برای هر رشته را دارد در حالیکه باسداکت قابلیت عبور 500 آمپر و بیشتر را در سه فاز و نول هر خط دارا می باشد.

3- سرعت و سهولت در نصب

با توجه به پیش ساخته بودن باسداکت و نحوه اتصال کشوئی قطعات به یکدیگر، نصب آن به راحتی و در کوتاهترین زمان امکان پذیر می باشد. که باعث کوتاه شدن زمان اجرای تاسیسات برقی و درنتیجه کوتاه شدن زمان اجرای کل پروژه خواهد شد، در صورتیکه در سیستم سنتی بایستی سینی و نردبان کابل در ابتدا نصب و تعداد بسیار زیادی کابل ( بعلت محدودیت ظرفیت انتقال برق توسط کابل) بر روی یکدیگر و یا بافاصله مناسب قرار گرفته که این امر موجب صرف زمان زیاد ، پیچیدگی در اجرا و بروز اثرات نامطلوب حرارتی بر روی یکدیگر می گردد. در عین حال کابلکشی در مسیرهای طولانی و یا ساختمانهای بلند که باید با کابل یکپارچه ( یک تکه ) بدون قطعه قطعه شدن انجام گیرد، علاوه بر صعوبت نصب احتمال آسیب دیدن آنرا افزایش می دهد.

طراحی ساده و سریعتر

  4- طراحی ساده و سریع

در طراحی کابل عوامل بسیاری از جمله نحوه قرار گرفتن، همجواری با سایر کابلها ، تعداد ردیف های کابل و سایر عوامل بایستی در نظر گرفته شود در حالیکه در سیستم باسداکت با توجه به عدم وجود این عوامل طراحی ساده تر و سریعتر انجام میگردد. ضمنا” در باسداکت امکان چرخش با هر زاویه ایی وجود دارد در صورتیکه در کابل زاویه خمش محدود کننده است ضمن اینکه در باسداکت امپدانس و راکتانس کمتر بوده و لذا افت ولتاژ کمتری را موجب میگردد. لازم به ذکر است زمانیکه باسداکت طراحی میگردد در حقیقت علاوه بر طراحی کابل و سینی کابل، تابلوهای توزیع نیز طراحی شده، لذا در سیستم باسداکت نیازی به طراحی جداگانه تابلوهای برق وجود ندارد.

مزایای عمده سیستم باسداکت

5 – صرفه جوئی اقتصادی

در پروژه های صنعتی که تعداد مصرف کننده زیاد باشد ( مشابه کارخانجات خودروسازی که تعداد زیادی دستگاههای نقطه جوش مورد استفاده قرار میگیرد) چنانچه از سیتم سنتی کابل و سینی کابل و تابلو توزیع استفاده گردد، لازمست که برای هر دستگاه یک کابل جداگانه با مقطع حداکثر توان مصرفی در نظر گرفته شود و از آنجائی که هر کابل تنها یک مصرف کننده را پوشش میدهد ضریب همزمانی در آن لحاظ نمیگردد. در صورتیکه با استفاده از سیستم باسداکت دیماند کلیه دستگاههای مصرف کننده متصل به هر خط با اعمال ضریب همزمانی در محاسبه سطح مقطع باسداکت در نظر گرفته شده و علاوه بر آن ظرفیت رزرو نیز براساس مجموع دیماندها لحاظ می گردد، که این امر میتواند در مجموع اختلاف هزینه قابل توجهی را بنفع سیستم باسداکت ایجاد نماید و از نظر حجم  نیز فضای بسیار محدودی را اشغال نماید. ضمنا” با استفاده از سیستم باسداکت و وجود امکان بازیافت این سیستم در حقیقت سیستم برق رسانی از تاسیسات الکتریکی به تجهیزات الکتریکی تبدیل میگردد.

6- ایمنی و محیط زیست

 عمر طولانی تر و غیر سمی بودن عایق

از آنجائی که بدنه باسداکت فلزی بوده و عایق بکار رفته در آن از نوع فیلم پلی لستر با کلاس حرارتی C غیر هالوژنه می باشد لذا عمر باسداکت طولانی تر ( حدود 45 سال ) بوده و بسیار ایمن تر میباشد و در صورت وجود آتش سوزی اولا” باسداکت موجب گسترش آتش نگردیده و ثانیا” هیچگونه گاز آزاد نخاهد شد. در صورتیکه عایق کابلها در مناطق گرمسیر ( همانند جنوب ایران) اغلب در فصل گرما خمیری شده که در مقابل ضربه بسیار حساس و آسیب پذیر شده و علاوه بر آن در برابر حیوانات موذی نیز صدمه پذیر میگردد. از طرف دیگر عمر مفید کابلها حدود 15 سال می باشد که پس از این مدت روکش کابلها دارای پیری عایق شده ، بطور طبیعی و یا در اثر کوچکترین ضربه و عوامل مکانیکی دچار ترک های ریز گردیده و از آن محل الکترونها شروع به خروج (Leakage) می نمایند که بعلت پائین بودن میزان آن، توسط سیستمهای حفاظتی موجود نیز قابل تشخیص میباشد و نتیجتا” عایق کابل کم کم و خود بخود گرم شده و علاوه بر اینکه موجب افزایش تلفات انرژی می شود، باعث شروع آتش سوزی خود بخود نیز میگردد و طبق آمار رسمی شروع بسیاری از آتش سوزی ها در ساختمانها و صنایع از این منبع میباشد. از طرفی به منظور استفاده از کابل لازم است یک شفت بزرگ تکنیک استفاده گردد که این شفت در صورت بروز آتش سوزی بعنوان دودکش عمل نموده باعث سرایت آتش به کل ساختمان و بالا رفتن سرعت و گسترش آتش سوزی میشود. علاوه بر آن ، چنانچه آتش سوزی اتفاق بیفتد ( از خود کابل و یا به هر علت دیگر) از عایق PVC کابل گاز کلر آزاد میگردد که این گاز بسیارخطرناک علاوه بر آسیب دیدگی جدی و مرگ انسانها موجب از بین بردن کلیه تجهیزات نیز خواهد گردید.

مزایای عمده سیستم باسداکت

7- مقاومت مکانیکی بالاتر

بعلت بدنه فلزی و کامپکت بودن ، مقاومت باسداکت از نظر مکانیکی و شیمیائی بسیار بیشتر از کابل بوده و آسیب پذیری های کابل در اثر برخورد ضربه و خمیری شدن عایق در اثر گرمای محیط و سایر موارد را دارا نمی باشد. باسداکت نوع رزینی دارای درجه حفاظت تا IP68 و کاربری آن در محیطهای خورنده شیمیائی ، بسیار مرطوب و انفجاری بسیار مطلوب می باشد.

8- عدم نیاز به نگهداری

اصولا” سیستم باسداکت نیاز به نگهداری ندارد (Maintenance Free) و علت آن نیز بکار بردن نوعی واشرهای خاص می باشدکه در اتصالات بکار می رود، در حالیکه با توجه به آسیب پذیر بودن سیستم سنتی کابل ، تابلو توزیع و ترمینالها بایستی در مقاطع منظم زمانی مورد بررسی قرار گرفته و از سلامت آنها اطمینان حاصل شود.

مزایای عمده سیستم باسداکت

9- قابلیت بازیافت ، جابجائی ، تغییرات و انعطاف پذیری

با عنایت به اینکه در صنایع با پیشرفت تکنولوژی و نیاز بازار ، نوع و میزان ماشین آلات دائما” در تغییر می باشد لذا با استفاده از باسداکت امکان تغییرات و توسعه به راحتی و در حد اقل زمان ممکن فراهم میگردد. در حالیکه در سیستم سنتی کابل این تغییرات به سادگی امکان پذیر نبوده و به علت عمر کم و نحوه اتصال کابل در اغلب موارد نیاز به تعویض کابل بوده و امکان بازیافت کابلهای قبلی وجود ندارد. در کارخانه های تولیدی که جابجائی ماشین آلات اجتناب ناپذیر است با کاربرد باسداکت های انشعاب دار که امکان اتصال جعبه های اشعاب کشوئی تا 400 آمپر و قابل جدا شدن تا 1250 آمپر را دارا میباشند به راحتی میتوان با جابجائی جعبه های انشعاب محل ماشین آلات را جابجا نمود، در صورتیکه در سیستم سنتی کابل جابجائی ماشین آلات مستلزم تغییر طول کابل مربوطه و در حقیقت تعویض کابل در هر جابجائی می باشد.

10- عدم نیاز به قطعه ضد آتش و سیستم ضد تقطیر

در نوع باسداکت کمپکت با توجه به عدم وجود فاصله هوائی بین هادیها و محفظه اصلی نیازی به استفاده از قطعات سد کننده آتش (Anti Condensation ) در مناطق و فضاهای مرطوب نمی باشد.

مطلب قبلیپیاز رکورددار گرانی محصولات کشاورزی/ جدول تغییرات قیمت خوراکی‌ها
مطلب بعدیبرندسازی کسب‌وکار تجارت الکترونیک در بازار مملو از رقیب

دیدگاه شما

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید