در سال ۲۰۱۶ ارزش خرید آنلاین سفرها برابر با ۵۶۴.۸۷ میلیارد دلار امریکا بود و در سال ۲۰۱۸ به مرز ۶۹۳.۹۱ میلیارد دلار رسید. انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۰ ارزش خرید آنلاین سفرها در دنیا به مرز ۸۱۷.۵۴ میلیارد دلار برسد که نسبت به سال ۲۰۱۴، ۷۴ درصد رشد خواهد کرد.
مونا مشهدی‌رجبی/ منبع: مرکز مطالعات توریسم و سفر/ آینده نگر
در سال‌های اخیر صنعت توریسم در دنیا به یکی از صنایع بسیار مهم تبدیل شده است زیرا می‌تواند درآمدزایی زیادی برای کشور میزبان داشته باشد و از طرف دیگر کشورهایی که خواستار جذب توریست هستند تلاش می‌کنند با توسعه زیرساخت‌های خود زمینه را برای میزبانی خوب از میهمانانشان فراهم کنند. توسعه زیرساخت‌ها در این کشورها می‌تواند روی کیفیت زندگی مردم ساکن در آن منطقه هم تاثیر مثبت داشته باشد و فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد کند. به همین دلیل است که این صنعت یکی از درآمدزاترین صنایع در دنیا معرفی شده است و تمرکز روی توسعه این صنعت اهمیت زیادی دارد.
صنعت توریسم هم مانند صنایع دیگر در دنیا دستخوش تغییرات زیادی شده است. یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین تغییرات بعد از همه‌گیر شدن استفاده مردم از کامپیوتر و اینترنت و رواج خریدهای اینترنتی ایجاد شد به نحوی که اخیرا اعلام شده است که کمتر کسی برای خرید بلیت هواپیما یا پکیج‌های مسافرتی به آژانس‌ها مراجعه می‌کند بلکه اغلب به صورت آنلاین برنامه سفر خود را انتخاب می‌کنند و پرداخت‌های مربوط به آن را انجام می‌دهند. در سال ۲۰۱۶ ارزش فروش پکیج‌های سفر آنلاین در دنیا برابر با ۵۶۴.۸۷ میلیارد دلار بود ولی با توجه به افزایش استفاده از این نظام در جهان انتظار می‌رود تا انتهای سال ۲۰۱۹ میزان گردش مالی این صنعت به مرز ۷۵۵.۹۴ میلیارد دلار برسد و این روند افزایشی تا سال ۲۰۲۰ هم ادامه پیدا کند.
مرکز مطالعات جهانی توریسم و سفر در گزارش اخیر خود با اشاره به این تحول ایجادشده در صنعت توریسم نوشت: دیگر روزهایی که مردم برای خرید پکیج‌های سفرشان به آژانس‌های مسافربری مراجعه می‌کردند گذشته است. اکنون صنعت توریسم به دنیای آنلاین وابسته است و مردم رزرو کردن هتل یا خرید بلیت‌های هواپیما یا خرید تورهای گردش داخل شهری در شهر مقصد را به صورت آنلاین انجام می‌دهند.
آمارها نشان می‌دهد در امریکا اکثر تورها از طریق آنلاین فروخته می‌شود ولی سهم خریدهای انجام‌شده از طریق کامپیوتر بیشتر از سفرهای فروخته از طریق اپلیکیشن‌های موبایل است. در سال ۲۰۱۶ ارزش بلیت‌های سفر و رزرو هتل‌های انجام‌شده به صورت آنلاین برابر با ۵۲.۰۸ میلیارد دلار بود ولی انتظار می‌رود تا انتهای سال جاری به مرز ۹۵ میلیارد دلار برسد. در مارس سال ۲۰۱۸ اپلیکیشن‌های سفر به عنوان محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های مورد استفاده مردم در اپ استورها معرفی شد و حدود ۴ درصد از اپلیکیشن‌های فعال را به خود اختصاص می‌داد.
ارزش فروش آنلاین سفر در دنیا چقدر است؟
گزارش جدید مرکز مطالعات توریسم و سفر دربردارنده نکات کلیدی زیادی است. اول اینکه فروش آنلاین سفر در دنیا در سال‌های اخیر با سرعت بالایی رشد کرده است. دوم اینکه مردم که در ابتدا از طریق انواع کامپیوترهای رومیزی یا لپ‌تاپ‌ها اقدام به خرید آنلاین پکیج سفر خود می‌کردند امروزه به استفاده از گوشی‌های هوشمند برای این کار روی آورده‌اند و انواع اپلیکیشن‌های ایجادشده برای این مسئله هم می‌تواند نشان‌دهنده تغییر ایجادشده در دیدگاه مردم در روش خریداری پکیج سفر باشد. البته این تغییر قابل پیش‌بینی بود چون امروزه گوشی‌های هوشمند بخشی از زندگی مردم است و سهم زیادی از کارهایی که مردم روزانه انجام می‌دهند توسط این دستگاه‌های جدید انجام می‌شود.
مطالعات انجام‌شده توسط مرکز مطالعات توریسم و سفر نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۴ ارزش فروش آنلاین سفر در دنیا برابر با ۴۷۰.۹۷ میلیارد دلار بوده است ولی با افزایش استفاده مردم از اینترنت و افزایش استفاده از گوشی‌های هوشمند در دنیا میزان خرید آنلاین سفر هم رشد کرد. به طوری که در سال ۲۰۱۶ ارزش خرید آنلاین سفرها برابر با ۵۶۴.۸۷ میلیارد دلار امریکا بود و در سال ۲۰۱۸ به مرز ۶۹۳.۹۱ میلیارد دلار رسید. انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۰ ارزش خرید آنلاین سفرها در دنیا به مرز ۸۱۷.۵۴ میلیارد دلار برسد که نسبت به سال ۲۰۱۴ ، ۷۴ درصد رشد خواهد کرد.
آمارها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۶ بالاترین نرخ رشد سالانه ارزش فروش آنلاین سفر در دنیا ثبت شده است. در این سال ارزش فروش آنلاین سفر در دنیا ۱۳.۸۳ درصد نسبت به سال قبل از آن رشد کرد. کمترین نرخ رشد در این سال‌ها به سال ۲۰۱۵ اختصاص داشته است که نرخ رشد ثبت‌شده در این سال برابر با ۵.۳۵ درصد بود.
کدام منطقه بالاترین سهم را در این بازار دارد؟
طبق گزارش منتشرشده توسط مرکز مطالعات توریسم و سفر در سال ۲۰۱۴ امریکای شمالی بالاترین سهم را از بازار فروش آنلاین سفر داشت. در این سال ۳۴ درصد از گردش مالی در دنیای آنلاین برای سفر توسط ساکنان امریکای شمالی انجام می‌شد و اروپایی‌ها ۲۹.۸ درصد از این بازار را به خود اختصاص داده بودند. دلیل این مسئله در گزارش، نفوذ بیشتر اینترنت در زندگی مردم ذکر شده است.
در امریکای شمالی اینترنت نقش مهمی در زندگی مردم داشته است و آنها برای انجام کارهای مختلف از دنیای آنلاین استفاده می‌کردند ولی به تدریج نفوذ این دنیا در دیگر کشورها هم افزایش یافت و به همین دلیل استقبال از خرید سفر به صورت آنلاین بیشتر شد. جالب است بدانید در سال ۲۰۱۴ تنها ۲۴.۷ درصد از سهم خرید آنلاین سفر به کشورهای آسیا-پاسیفیک اختصاص داشت ولی با توسعه نفوذ اینترنت در این کشورها تا سال ۲۰۲۰ انتظار می‌رود این سهم به ۴۰.۲ درصد برسد.
در سال ۲۰۱۸، ۳۶.۶ درصد از این بازار به کشورهای آسیا- پاسیفیک اختصاص داشته است. یکی از کشورهای بسیار تاثیرگذار در این منطقه چین است که بسیار پرجمعیت است و با رشد اقتصادی توانسته است در بازار مصرف جهانی به عضوی اثرگذار تبدیل شود. با افزایش توان مصرفی مردم این کشور و افزایش استفاده از اینترنت در بخش‌های مختلف اقتصادی در چین، به تدریج سهم کشورهای آسیا پاسیفیک در فروش آنلاین سفر هم رشد کرد. البته رشد اقتصادی و توسعه صنعتی در کشورهای هند و کشورهای آسیای شرقی هم در این روند بسیار اثرگذار بوده است.
نکته دیگر این گزارش اینجاست که در سال ۲۰۱۴ امریکای شمالی بالاترین سهم را در این بازار داشته است ولی به تدریج سهم این منطقه در بازار فروش آنلاین کاهش یافته است و به جای آن سهم کشورهای آسیا-پاسیفیک رشد کرده است.
نکته مهم دیگر این گزارش در این است که پایین‌ترین سهم از بازار خرید آنلاین سفر به کشورهای اروپای شرقی و مرکزی اختصاص دارد. از سال ۲۰۱۴ تاکنون همواره سهم این منطقه در بازار فروش آنلاین سفر برابر با ۱.۲ درصد بوده است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۰ هم در همین سطح باقی بماند.
سهم خاورمیانه و کشورهای افریقایی با افزایشی تدریجی از ۴.۳ درصد کل بازار خرید آنلاین سفر در سال ۲۰۱۴ به ۵ درصد در سال ۲۰۲۰ خواهد رسید.
دو منطقه‌ای که پایین‌ترین سهم را در بازار دارند، کشورهای خاورمیانه و افریقا در کنار کشورهای اروپای شرقی و مرکزی هستند. در مقابل، بالاترین سهم در سال ۲۰۱۴ به کشورهای امریکای شمالی و اروپای غربی و در سال ۲۰۲۰ به کشورهای آسیا-پاسیفیک و امریکای شمالی اختصاص خواهد داشت.
با وجود اینکه کشورهای خاورمیانه دارای ذخایر انرژی بسیار بالایی هستند و از نظر ثروت طبیعی در میان ثروتمندترین مناطق دنیا جای گرفته‌اند ولی از نظر اقتصادی و اجتماعی نسبت به کشورهای غربی توسعه‌یافته نیستند. نفوذ کمتر اینترنت در این کشورها و استفاده کمتر مردم از این دنیای تازه باعث شده است تا خریدهای آنلاین در این مناطق کمتر از کشورهای صنعتی باشد و خرید آنلاین سفر هم از این قاعده مستثنا نیست.
در پایان باید گفت که انتظار می‌رود در سال‌های پیش رو صنعت توریسم دنیا با شدت بیشتری تحت تاثیر دنیای اینترنت و نفوذ آن قرار بگیرد ولی چگونگی این تحولات را تنها گذر زمان مشخص خواهد کرد.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
