همه‌گیری ادامه‌دار کرونا، تقریبا تمام ابعاد زندگی ما را تغییر داده است. زندگی در سال ۲۰۲۰ از شیوه کار یا محل کار تا شکل ارتباط ما با دوستان و خانواده را به شکلی پیش‌بینی نشده تغییر داد. درحالی‌که برخی از این تغییرات موقتی هستند، اما پیش‌بینی می‌شود حتی پس از پایان کرونا نیز ادامه خواهند یافت.
در این مقاله به بررسی ۴ جنبه‌ای از کسب‌وکار می‌پردازیم که کرونا باعث تغییر دائمی آنها خواهد شد. در ادامه متوجه خواهید شد که به‌عنوان یک مالک کسب‌وکار، مشتری یا کارآفرینی بلندپرواز باید انتظار چه تغییراتی را داشته باشید.
۱- افزایش فرصت‌های دورکاری
در سال ۲۰۲۰، بیش از نیمی از کارکنان جهان مجبور شدند از خانه وظایف شغلی خود را انجام دهند. با این وضعیت نباید تعجب کرد که دفاتر خانگی تبدیل به یک هنجار کاری جدید در سال‌های آینده هم باشد.
دورکاری علاوه بر مزایای سلامتی و ملاحظات ایمنی در شرایط کنونی، مزیت‌های دیگری هم دارد که احتمال ادامه‌دار شدن آن را افزایش می‌دهد. براساس مجموعه آمارهایی که پاملا بامپ، کارشناس افزایش مخاطبان و روزنامه‌نگار هاب اسپات و انتشارات کسب‌وکار هاروارد منتشر کرده است، دورکاری می‌تواند برای هر دو گروه کارفرمایان و کارکنان آنها مفید باشد:
* ۸۳ درصد از کارکنان در نظرسنجی گفته‌اند که فرصت‌های دورکاری رضایت شغلی آنها را افزایش می‌دهد.
* ۷۲ درصد از استخدام‌کنندگان گفته‌اند که انعطاف‌پذیری ناشی از دورکاری، اهمیت روزافزونی در استراتژی‌های استخدامی آنها می‌گذارد.
* ۷۷ درصد از کارکنان دورکار عنوان کرده‌اند که بهره‌وری آنها با کار از خانه، افزایش می‌یابد.
* کسب‌وکارها به ازای دورکار شدن هر کدام از کارکنان خود، سالانه ۱۱ هزار دلار صرفه‌جویی را تجربه خواهند کرد.
همان‌طور که می‌بینید، دورکاری منافع مختلفی برای کارکنان و کارفرمای آنها به‌دنبال دارد؛ از کاهش هزینه‌ها و کاهش اتلاف زمان در رفت‌وآمد تا افزایش بهره‌وری و تمایل کارکنان به حفظ شغل خود. البته پیش از همه‌گیری کرونا هم سال‌ها درباره انعطاف‌پذیری و افزایش فرصت‌های دورکاری برای کارکنان صحبت می‌شد. در آن زمان، شرایط زندگی شخصی، اجتماعی و حرفه‌ای نیاز به انعطاف‌پذیری‌های بیشتر را طلب می‌کرد و کارکنان هم به مشاغلی علاقه‌مندی بیشتری نشان می‌دادند که انعطاف‌پذیری بالاتری داشته باشد. اما به هر دلیلی، دورکاری تبدیل به یک رویه غالب نشده بود.
اکنون که به دنبال الزامات کرونا، این شیوه کار متداول شده است، کارکنان همچنان آن را دنبال خواهند کرد. انتظار می‌رود که کسب‌وکارها هم برای جذب مستعدترین کارکنان، این فرصت را برای آنها فراهم کنند. با این حال، به‌عنوان یک مالک کسب‌وکار یا تصمیم‌گیرنده آن، همواره پیش از تصمیم‌گیری باید تمام جوانب را در نظر بگیرید.
۲- افزایش چالش‌های دورکاری
دورکاری می‌تواند گزینه‌ای ارزشمند برای بسیاری از کسب‌وکارها باشد اما اقتباس آن به سادگی نیست. تغییر شیوه کار متداول یک کسب‌وکار، با چالش‌های فراوانی همراه است و در نهایت هم ممکن است مشکلات غیرمنتظره‌ای پیش آید و خروجی کار مانند فعالیت متمرکز در یک دفتر نباشد. حتی ممکن است علاوه بر کسب‌وکارتان، چالش‌هایی هم برای کارکنان پیش آید. همزمان با بررسی اثرات کووید-۱۹ بر کسب‌وکارهای جهان، احتمالا متوجه برخی از ابعاد چالش‌برانگیز دورکاری خواهید شد:
* فاصله افتادن بین کارکنان و فرهنگ سازمانی
* فقدان ارتباطات و هماهنگی
* منزوی شدن کارکنان
* فرسودگی شغلی
* بروز عوامل حواس‌پرتی و وقفه کار در خانه
* مشکلات سخت‌افزاری و فناوری
البته فارغ از آنکه تیم شما در خانه کار می‌کنند یا دفتر شرکت، با چالش‌های مختلفی مواجه خواهید شد. درحالی‌که دورکاری چالش‌های خاص خود را دارد، به‌خاطر داشته باشید که راه‌‌هایی برای گذر از آنها هم وجود دارد.
برای شروع به حل چالش‌های دورکاری، می‌توانید به ایده‌های خلاقانه زیر توجه کنید:
* برای بازگرداندن ارتباطات و هماهنگی‌ها به سطح ایده‌آل، اطمینان یابید که از ابزارهای پیام‌رسان، مدیریت پروژه و کنفرانس ویدئویی به‌خوبی استفاده می‌کنید. استفاده از این ابزارها (که به لطف پیشرفت‌های فناوری تعدادشان هم کم نیست) باعث تاکید بر اهمیت ارتباطات می‌شود و می‌توانید اطمینان یابید که تمام اعضای یک تیم، با یکدیگر هماهنگ هستند.
* برای مقابله با انزوای کارکنان، دیدارهایی ماهانه در نظر بگیرید (یا با ملاحظات بهداشتی یا از طریق کنفرانس ویدئویی). برای آنها حق غذا و نوشیدنی در نظر بگیرید و گفت‌وگوهایی جذاب و غیرکاری داشته باشید.
* برای جلوگیری از فرسودگی شغلی، یک تعادل سالم بین کار و زندگی اعضای تیم خود ترویج کنید. کار از خانه به معنای حضور دائمی کارکنان در سرکار نیست. از آنها انتظار نداشته باشید که بعد از ساعات اداری به وظایف شغلی‌شان بپردازند. همچنین مرخصی‌های با حقوق و مرخصی‌های استعلاجی را همچنان برای آنها در نظر بگیرید.
امید داریم که این پیشنهادها به انطباق با چالش‌های کار در دوران حاضر کمک کند.
۳- انطباق با فناوری تبدیل به یک الزام می‌شود
از آنجا که زندگی بسیاری از ما از جمله کار و مناسبت‌های اجتماعی از خانه دنبال می‌شود، لازم است که استفاده از فناوری‌ها را با سرعتی بیش از پیش دنبال کنیم. چه شما معلمی باشید که مجبور به برگزاری کلاس‌های آنلاین شده است یا یک شاغل دورکار هستید، یا فقط مصرف‌کننده‌ای که باید بدون ترک خانه خواربار خود را سفارش دهد، واقعیت آن است که زندگی و کسب‌وکارهای ما با فناوری آمیخته شده است. به خوبی می‌توان پیش‌بینی کرد که این رویه‌ها در زندگی ما ادامه یابند.
به‌عنوان یک کارآفرین، ممکن است به بررسی این موضوع بپردازید (البته اگر هنوز شروع نکرده‌اید) که چگونه می‌توانید خدمات خود را برای کاربران آنلاین هم ارائه دهید. به‌عنوان مثال، اگر یک مدیر املاک هستید، ممکن است تصمیم بگیرید به جای نشان دادن فیزیکی املاک به متقاضیان، تورهای مجازی بازدید برگزار کنید. در این صورت، اطمینان می‌یابید که بازدیدها براساس مقررات بهداشتی پیشنهادی دولت انجام می‌شوند. اگر هم مالک یک رستوران هستید، ممکن است به فکر مشارکت با یک شرکت توزیع بیفتید تا مشتریان بدون به خطر انداختن سلامتی خود بتوانند از غذاهای شما استفاده کنند. مهم نیست که در چه کسب‌وکاری فعالیت دارید؛ احتمالا شاهد تغییرات و بهبودهای فناوری در شیوه اداره عملیات آن خواهید بود.
موضوع دیگری که درباره فناوری‌ها باید ذکر شود، این است که همزمان با افزایش استفاده ما از آنها، نیاز به تمهیدات امنیتی بیشتری خواهیم داشت. تعداد کسب‌وکارهایی که خدمات تامین امنیتی سایبری را انجام می‌دهند، روز به روز افزایش می‌یابد و به محافظت از اطلاعات شخصی و مالی ما کمک خواهند کرد. اگر مالک یک کسب‌وکار هستید، باید به افزایش امنیت سایبری کسب‌وکار خود هم بیندیشید.
۴- برنامه‌ریزی بحرانی مهم‌تر از همیشه شده است
اگر فقط یک چیز از ۲۰۲۰ آموخته باشیم، این است که آمادگی و برنامه‌ریزی برای شرایط اضطراری رمز موفقیت است. هر چند، افراد انگشت‌شماری می‌توانستند چنین بحرانی را پیش‌بینی کنند، آن دسته که برای آن برنامه‌ریزی داشتند، به موفقیت‌های بیشتری رسیدند. حتی اگر هم نتوان شرایط آینده را پیش‌بینی کرد، باز هم کسب‌وکارها باید به قدری چابک و انعطاف‌پذیر باشند که بتوانند در کوتاه‌ترین زمان خود را با شرایط جدید انطباق دهند. برنامه‌ریزی بحرانی می‌تواند شامل اجزای بسیاری باشد که بستگی به نوع کسب‌وکار شما، اندازه آن و موارد مشابه دارد.
برخی از برنامه‌های اولیه پیشنهادی از این قبیل‌اند:
* برنامه‌های مالی اضطراری و ایجاد یک صندوق برای روز مبادا.
* برنامه‌ریزی و پیش‌نگری درباره اینکه رویه‌های متداول کسب‌وکار در صورت بروز یک بحران، چگونه می‌توانند تغییر کنند.
* برنامه‌ریزی برای شرایطی که سلامت شما به خطر افتاده است.
سخن پایانی
چه شما یک مالک کسب‌وکار باشید یا یک کارآفرین مشتاق، درس‌های فراوانی از سال پیش می‌توان آموخت. از آنجا که اثرات همه‌گیری کرونا بر زندگی ما ادامه دارد، به این بیندیشید که آینده کسب‌وکارتان با چه چالش‌هایی مواجه خواهد شد. از دورکاری و استفاده از فناوری‌های جدید تا برنامه‌ریزی بحرانی و آمادگی برای شرایط غیرمنتظره، عواملی هستند که محیط فعالیت کسب‌وکارها را برای همیشه تغییر داده‌اند.
این مقاله، تنها پیشنهادهایی برای انطباق بیشتر شما با شرایط موجود است و در نهایت میزان چابکی، انعطاف‌پذیری و سطح خلاقیت و نوآوری کسب‌وکار شما است که میزان موفقیت در بحران کنونی و بحران‌های آینده را تعیین می‌کند.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
