در عمده بخش هاي اقتصاد ايران تصوير روشني از رشد اقتصادي ارائه نشده و تفاوت در ارقام رشد برآوردي بانک مرکزی و مرکز آمار نسبتاً اساسي است.
اینکه ارائه آمار و اطلاعات در کشور با مشکل مواجه است و همیشه در ارائه آنها نقص وجود دارد، شکی نیست. فقط کافیست بخواهید یک شاخص را برای ده سال پیگیری کنید تا متوجه شوید، پیدا کردن آمار ده ساله کار بسیار طاقت فرسایی است. در بیشتر مواقع به طور کلی آماری وجود ندارد. در بعضی موارد هم که اعدادی منتشر شده، از یک شاخص حتی از طرف یک سازمان به طور مستمر دیده نمی شود. به نظر می رسد که تقریبا هر رییسی در سازمان تغییر کرده، نحوه اطلاع رسانی آن سازمان هم با تحولاتی همراه شده است.
اما در سناریوی دیگری، آمارها به طور مستمر، از طرف سازمان مربوطه منتشر می شود. اما، در سازمان معتبر دیگر، همان شاخص با رقمی دیگر عنوان می شود. اتفاقی که همیشه در شاخص های کلیدی اقتصادی کشور که از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار منتشر می شود، می توان به راحتی مشاهده کرد.
حالا مرکز پژوهش های مجلس به آسیب شناسی نظام آماری کشور از منظر اختلاف آمارهای کلیدی پرداخته است. طبق این گزارش، موضوع تفاوت برآورد آمارهاي كليدي اقتصادي نظير توليد (حساب هاي ملي) و تورم برآوردي دو نهاد مركز آمار ايران و بانك مركزي، همواره يكي از چالش هاي اصلي نظام برنامه ريزي در ايران بوده است. با وجود تلاش ها و به خصوص بحث هاي متعدد و طولاني صورت گرفته، اين اختلافات نه تنها برطرف نشده بلكه بعضاً تشديد هم شده است.
يكي از اين اختلافات مربوط به آمارهاي بسيار كليدي حساب هاي ملي است كه عملكرد رشد اقتصادي و اجزاي آن را در سطح بخش ها نشان مي دهد. اين آمار تصوير وضعيت موجود بخش هاي عرضه يا تقاضاي كشور را نشان مي دهد و پايه اي ترين ابزار براي برنامه ريزي در حوزه توليد محسوب مي شود. هرگونه خطا در برآورد اين آمارها به طور بالقوه مي تواند سياست گذار و حتي فعال اقتصادي را به كلي منحرف كند.
با دقت در برآوردهاي اين دو نهاد مشخص مي شود كه در عمده بخش هاي اقتصاد ايران تصوير روشني از رشد اقتصادي ارائه نشده و تفاوت در ارقام رشد برآوردي دو نهاد نسبتاً اساسي است. درواقع براي يك كارشناس اقتصادي يا آماري، توجيه اينكه اين دو آمار مربوط به يك كشور و يك دوره زماني است بسيار دشوار و حتي گيج كننده است! در آمارهاي بانك مركزي بخش هاي صنعت، كشاورزي، آب، برق و گاز وضعيت بهتري را نشان مي دهند به طوري كه اختلاف آمار آب، برق و گاز اين نهاد با مركز آمار ايران نزديك 7 درصد است.
در آمارهاي مركز آمار بخش هاي ساختمان، خدمات و نفت رشد بالاتري را نشان مي دهند به طوري كه آمار بانك مركزي رشد بخش ساختمان را زير يك درصد ( 8/. درصد) و مركز آمار 5/4 درصد نشان مي دهد. با توجه به اهميت راهبردي وضعيت رشد بخش ساختمان (درواقع سرمايه گذاري) در سال هاي اخير مي توان به اهميت اين اختلاف (حدود 7/3 درصد) در اين بخش پي برد.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
