تخته چند لا یا پلای وود ،سازه ای است از دستهٔ فرآورده‌های مرکب چوبی (اوراق فشرده چوبی) که از لایه‌های با ضخامت کم و با زاویه ۹۰ درجه نسبت به هم و با استفاده از چسب روی هم چسبانده می‌شوند.
برای تشکیل تخته پلای وود، تعداد لایه‌ها فرد است که به صورت تناوبی در جهت متقاطع نسبت به جهت الیافشان قرار میگیرند که چندین مزیت را به دنبال دارد: کاهش تمایل چوب به از هم باز شدن از لبه هنگام نفوذ پیچ و میخ، کاهش درصد واکشیدگی و همکشیدگی، بهبود ثبات ابعادی، کنترل اعوجاج و همگنی سازه از لحاظ مقاومتی در همه جهات. بعضی تخته های پلای وود با کیفیت تر از پنج لایه با زاویه ۴۵ درجه (۱۸۰، ۱۳۵، ۹۰، ۴۵، ۰) نسبت به هم تشکیل می‌شوند که در چندین محور مقاومتهای مطلوبی دارند.
سابقه تخته لایه
تخته سه‌لایی در سال ۱۷۹۷ ساموئل بنتام (Samuel Bentham) اختراعی را به ثبت رساند که شامل چندین ماشین برای ساخت روکش بود. در این اختراع، ایشان همچنین مفهوم اتصال چندین لایه روکش با بکار بردن چسب برای ساخت قطعاتی ضخیمتر را توصیف کرده‌است که امروزه ما آنرا به عنوان پلای وود می‌شناسیم .
Bentham مهندس کشتی بریتانیایی با اختراعات زیادی در زمینه ساخت کشتی بود. روکش در زمان Bentham با استفاده از اره در جهات شعاعی، مماسی یا در عرض گرده بینه به‌صورت دستی و در زاویه‌های مختلف تولید شد. حدود پنجاه سال بعد امانوئل نوبل پدر آلفرد نوبل متوجه شد که چندین لایه نازک از چوب متصل شده به هم محکمتر از یک لایه چوبی با همان ضخامت است.
اطلاعات کمی از نخستین تولید صنعتی لایه‌های چوبی با فرایند لوله بری برای تولید تخته لایه‌های امروزی وجود دارد. قدیمیترین اطلاعات ثبت شده مربوط به مطالب ذکر شده در فرهنگ لغت فرانسه در سال ۱۸۷۰ می‌باشد. بنابر این میشود فرض کرد که در دهه ۱۸۶۰ در فرانسه فرایند لایه‌گیری به شیوه لوله بری توسعه پیدا کرده‌است. البته چند سال بعد از آن نیز تولید تخته لایه در آمریکا توسعه پیدا کرد.
نخستین استفاده از تخته لایه مربوط به استفاده از آن به عنوان بوم نقاشی بوده‌است. تخته‌های آماده بکار برای نقاشیهای رنگ روغن به عنوان نخستین کاربرد تخته لایه در نیویورک در دهه ۱۸۸۰ به فروش می‌رسید.
ویژگیهای تخته پلای وود
در تخته پلای وود از روکش با درجه بالا در لایه‌های سطحی آنها استفاده میشود. نقش اساسی لایه مرکزی افزایش فاصله بین لایه‌های سطحی است، جایی که تنشهای خمشی بالایی وجود دارد، از این رو ی مقاومت خمشی تخته‌ها را افزایش میدهد. در نتیجه، تخته ضخیمتر می‌تواند بار بیشتری را نسبت به تخته نازکتر تحمل کند. در هنگام خمش، عمدهٔ تنشها بر روی لایه‌های بیرونی اتفاق می‌افتد؛ لایه سطحی تحت کشش و لایه زیری تحت فشار. تنشهای خمشی از مقدار حداکثر در لایه‌های سطحی به حدود صفر در لایه مرکزی می‌رسند. اما تنشهای برشی در لایهی مرکزی بالاتر از لایه‌های سطحی می‌باشد.
نوع چوب و موارد استفاده تخته چند لایه
تخته پلای وود با توجه به نوع گونه چوبی مورد استفاده در ساخت آنها در صنایع مختلفی کاربرد دارند مانند؛ کاربرد ساختمانی و صنعتی که در آن از گونه‌های سوزنی برگ مانند سدر، دوگلاس فر، و نراد، نوئل و کاج و غیره استفاده میشود.
TH PLYWOOD BAZAR LLC
شرکت “Plywood Bazaar” از سال 2001 میلادی،فعالیت خود را در زمینه فروش انواع تخته سه لا (پلای وود) و الوار و تخته آغاز کرده است. ما تجربه زیادی در سازماندهی تحویل به سایت های ساخت و ساز و تولید مبلمان در شهر و استان مسکو در روسیه داریم. علاوه بر این، در سال های اخیر، شرکت پلی وود بازار (Plywood Bazaar)،فعالیت خود را با موفقیت در سایر مناطق روسیه، کشورهای CIS و کشور آلمان گسترش داده است.
کاربرد پلای وود
پلای وود از انواع چوب نرم یا سخت که اصطلاحاً به آن سوزنی‌برگ یا پهن‌برگ هم گفته میشود، تهیه شده و در درجات مختلفی از پرداخت به بازار عرضه میشود که هرکدام کاربردهای مخصوص به خود را دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا با کاربردهای مختلف پلای وود و دلیل این که چرا این فرآورده بهترین انتخاب برای چنین کاربردهایی است، آشنا شوید.
1. پوشش دیوار بیرونی
برای ساخت خانه‌های جدید معمولاً از دیوارهایی که شامل یک قاب با ابعاد تقریبی 0.6 × 1.2 متر یا 0.62 × 1.8 متر استفاده میشود که پوششی از پلای وود با درجه کاربردهای بیرونی دارند.
با نصب پانل پلای وود به داربست مقاومت بیشتری ایجاد میشود که سازه را در برابر جابه‌جایی عمودی یا افقی مقاوم میکند؛ به این ترتیب ساختار قاب فریم‌ها بدون عیب و نقص و به شکل مربعی حفظ میشود.
سازه‌ای که به این روش ساخته میشود، منعطف بوده و در برابر باد شدید و زلزله مقاومت خوبی دارد.
2. دیوارهای داخلی
بعضی از درجات پلای وود، پوشش‌های چوبی یا قاب‌بندی مناسبی برای داربست‌های داخلی هستند. در بیشتر موارد، پلای وود مورد استفاده در سازه‌ها، قابل مشاهده نیست در نتیجه نیازی به پرداخت ندارد. البته بعضی از انواع آن با درجه‌بندی A، کیفیت بالایی برای کارهای دکوراتیو در محیط داخلی دارند که میتوان این تخته‌ها را رنگ‌آمیزی و پرداخت کرد تا جلوه‌ای زیبا و خیره کننده‌ای از روکش چوب طبیعی را ایجاد کند.
3. پوشش سقف و کفپوش
معمولا از پلای وود به‌عنوان پوشش سقف و زیرلایه برای کفپوش داخلی استفاده میشود. پانل‌های پلای وود به شکل کام و زبانه بوده که به هم چفت می‌شوند تا بتوانند بار لازم را بدون جابه‌جایی یا لغزش تحمل کنند. پانل‌های پوشش سقف هم به عنوان پوسته‌ای بسیار بادوام عمل میکنند و قبل از نصب کاشی، فلز یا پوشش‌های دیگر آن را روی سطح قرار می‌دهند. پلای وود بهترین انتخاب برای استفاده به عنوان پوشش سقف و کفپوش است.
4. سایر ساختارها
از پلای وود به عنوان پوشش برای قسمت زیر بام و سقف استفاده میشود. همچنین بعضی از انواع پلای وود در نمای سایدینگ استفاده میشود. معمولاً در ساختمان‌سازی از پلای وود برای ساخت گاراژها و سوله‌های مجزا و هم چنین به عنوان کفپوش‌های موقت و قالب‌های بتنی استفاده میشود.
5. مبلمان
پلای وود یکی از مواد پرکاربرد و اقتصادی در مبلمان سازی است. زمانی از پلای وود با کیفیت و با درجه بالا استفاده میشود که یک طرف از آن در معرض دید باشد و زیبایی آن اهمیت دارد. برای بقیه بخش‌ها میتوان از پلای وود با پرداخت درجه پایین‌تر استفاده کرد.
میتوان از تخته لایه برای انواع مبلمان استفاده کرد. بنابراین از آن در میزهای آرایش سفارشی، کمد لباس، غرفه‌های نمایشگاهی، قفسه‌بندی‌ها، کتابخانه‌ها، میزهای کنسول و … استفاده میشود.
6. کابینت‌ها
پلای وود برای ساخت بدنه کابینت آشپزخانه، اتاق خواب و … بسیار مناسب است. اغلب از پلای وود باکیفیت در قسمت پشت و کناره کابینت‌ها استفاده شده و نسبت به نئوپان سنتی یا ام‌دی‌اف بسیار بهتر است؛ به این دلیل که ماندگاری و استحکام پلای وود نسبت به ام دی اف بیشتر بوده، شکاف برنمی‌دارد و بسیار بادوام‌تر است.
7. پروژه‌های عمومی
پلای وود با تنوع بسیار بالایی که دارد برای طیف وسیعی از پروژه‌های خانگی مانند ساخت رمپ‌های اسکیت برد، لانه خرگوش و سگ و … مناسب است.
افراد علاقه‌مند به پروژه‌های DIY خانگی، عاشق پلای وود هستند؛ چراکه برای ساخت انواع وسایل و ابزار مفید مانند میز کار، خرک اره‌کشی، چهارپایه ساده و سطل‌ها ایده آل است. پلای وود فرآورده‌ای خارق‌العاده است و در ضخامت‌ها و درجات متنوع، برای کاربردهای خارجی، در معرض رطوبت و هم چنین برای کاربردهای داخلی و در شرایط کم رطوبت‌تر قابل استفاده است.
شرکت فلاگما
ما فروشنده محصولات چوبی در روسیه هستیم. چوب یکی از بهترین مصالح ساختمانی می‌باشد؛ نیازی به فرآوری شیمیایی ندارد و ردپای گلخانه ای بسیار کمتری نسبت به بتن و یا آجر دارد. چوبی که به موقع مناسب بریده شده باشد، کربن دی اکسید را در خود جذب کرده و باعث گرمایش جهانی نمی‌شود. کیفیت و پایداری از اصول اولیه شرکت ما است.
فرایند تولید
تولید این محصول نیاز به گرده بینه باکیفیت دارد که هم قطورتر و هم صافتر از گرده بینهای است که برای چوب بری استفاده میشود. گرده بینه به‌صورت افقی در دستگاه پیلر قرار گرفته و سپس در حالیکه حول محور طولی خود در گردش است، تیغه بلندی به موازات محور طولی آن به درون گرده بینه در حرکت است و کار برش را انجام میدهد. در قسمت بالای تیغه، ضد تیغه (nosebar) قرار دارد که منجر به حرکت لایه جدا شده از گردهبینه از بالای تیغه میشود. ضدتیغه همچنین در کنترل ضخامت لایه و کاهش ارتعاش تیغه عمل میکند.
با این روش گردهبینه به صورت صفحات روکش درآمده که سپس به ابعاد مورد نظر برش می‌خورند. لایه‌ها پس از خشک شدن، قطعه بندی و درجه‌بندی شده و در نهایت چسب خورده و در پرس با دمای حداقل ۱۴۰ درجه سانتیگراد و فشار حدود ۲ مگاپاسکال قرار میگیرند. در آخر، درجه‌بندی، اندازه بری و کناره بری، سنتبادهزنی و پوشش دهی تخته تولید شده بسته به نیاز مشتری صورت می‌پذیرد.
در تخته لایه‌ها برای مصارف داخلی معمولاً از چسب اوره فرم الدهید که ارزان است، استفاده میکنند که البته مقاومت مطلوبی در آب ندارد. درحالی که در تخته‌های با مصارف خارج ساختمان و دریایی نیاز به دوام بالا در برابر رطوبت است، و از این روی از چسبهای مقاوم مانند فنل فرمالدئید استفاده میکنند
اندازه تخته‌های تولید شده
ضخامت اغلب نمونه‌های مورد استفاده در محدودهٔ ۳ تا ۷۵ میلیمتر می‌باشد. سایز غالب تخته لایه‌های تولید شده در جهان ۲۴۰۰*۱۲۰۰ میلیمتر می‌باشد، که اولین بار توسط کارخانه ای در پورتلند آمریکا تولید شد. در اروپا، سایز ۱۵۰۰*۱۵۰۰ نیز بسیار مورد استفاده در هواپیماسازی می‌باشد. ضخامت تخته لایه‌های خاص برای قالبگیری بتن حدود ۶ تا ۲۱ میلیمتر می‌باشد.
درجه‌بندی تخته لایه
درجه‌بندی بر مبنای کشور محل تولید متفاوت است. استاندارد پرکاربرد، استاندارد بریتانیایی (BS) و استاندارد آمریکایی (ASTM) می‌باشد.
| Grade | Description |
| A | Face and back veneers practically free from all defects. |
| A/B | Face veneers practically free from all defects. Reverse veneers with only a few small knots or discolorations. |
| A/BB | Face as A but reverse side permitting jointed veneers, large knots, plugs, etc. |
| B | Both side veneers with only a few small knots or discolorations. |
| B/BB | Face veneers with only a few small knots or discolorations. Reverse side permitting jointed veneers, large knots, plugs, etc. |
| BB | Both sides permitting jointed veneers, large knots, plugs, etc. |
| C/D | For structural plywood, this grade means that the face has knots and defects filled in and the reverse may have some that are not filled. Neither face is an appearance grade, nor are they sanded smooth. This grade is often used for sheathing the surfaces of a building prior to being covered with another product like flooring, siding, concrete, or roofing materials. |
| WG | Guaranteed well glued only. All broken knots plugged. |
| X | Knots, knotholes, cracks, and all other defects permitted. |
| WBP | Weather and Boil Proof used in Marine Ply. Designation replaced by EN 314-3. |
کاربردهای تخته پلای وود
تخته پلای وود برای کاربردهای زیادی که به صفحات با کیفیت بالا و استحکام زیاد نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت در این مورد به معنای مقاومت در برابر شکست، ترک خوری، هم کشیدگی، پیچش و اعوجاج می‌باشد.
تخته چندلایه چسب خورده برای کاربردهای بیرونی مناسب فضای خارج خانه است، اما به علت تأثیر رطوبت در کاهش استحکام چوب، مناسبترین عملکرد وقتی بدست می‌آید که تغییرات رطوبتب در حداقل باشد.
دمای زیر صفر تأثیری بر ابعاد یا ویژگیهای استحکامی تختهلایه ندارد و از این روی دامنه کاربرد آن را برای برخی از مکانها افزایش میدهد. تخته پلای وود همچنین به عنوان یک سازه مهندسی شده برای سطوح تحت تنش استفاده میشود. از زمان جنگ جهانی دوم هم برای صنایع نظامی و دریایی بکار گرفته شده‌است. استفاده از تخته پلای وودبا لایه مرکزی بالزا در هواپیماهای انگلیسی به‌صورت پانل ساندویچی در جنگ جهانی دوم، کاربرد این تخته‌ها را در قایقهای جنگی نیز گسترش داده‌است. امروزه بیشترین کاربرد تخته پلای وود در ساخت مبلمان بویژه قطعات انحناء دار استفاده میشود.
انواع تخته سه‌لایی Plywood
با ارزش‌ترین تخته سه‌لایی‌ها از چوب درختان سخت‌چوب ساخته شده‌اند. درختانی مانند بلوط، توس، ماهون و … دارای چوب سخت هستند. تخته سه‌لایی‌هایی که با نرم‌چوب مانند چوب انواع سرو و کاج ساخته می‌شوند، ارزان‌ترند و دوام و استحکام کمتری دارند. تخته سه‌لایی‌های ارزان ممکن است با خمیر نشاسته، چسب حیوانی یا کازیین به هم چسبانده شده باشند. این چسب‌ها در برابر آب پایداری کمتری دارند. انواع مرغوب‌تر با رزین چسبانده می‌شوند.
مزایای پلای وود
سازگار با محیط زیست
برای ساخت محصولات چوبی با پلای وود، چوب کمتری نسبت به چوب های معمولی مورد نیاز است و این بدان معنی است که چوب بیشتری صرفه جویی میشود و درخت کمتری بریده خواهد شد و در این وضعیت نگران کننده جهان در زمینه محیط زیست، به آن آسیب کمتری وارد خواهد شد.
اقتصادی و به صرفه
تخته های چندلایی چون فضای بیشتری را پر میکند، نسبت به چوب های معمولی، دورریز کمتری خواهد داشت و از این لحاظ بسیار به صرفه تر است.
ظاهر بسیار زیبا
تخته چندلایی از لحاظ ظاهری، بسیار زیباتر و شکیل تر از چوب های معمولی هستند مخصوصا زمانی که از روکش های با کیفیت بر روی آنها استفاده شود.
با دوام
پلای وود، علاوه بر استحکام بالا، به دلیل استفاده از روکش و چسب های خوب، در مقابل ضربات شدید مقاومت خوبی از خود نشان میدهد و باعث میشود محصول دوام بیشتری داشته باشد.
ضد رطوبت
برخی از تخته ها، به دلیل وجود چسب های ضد آب و مقاوم و همچنین روکش های با کیفیت، در مقابل رطوبت مقاومت بسیار خوبی دارند.
عایق گرما و سرما
پلای وود ها به دلیل نوع قرارگیری لایه ها بر روی هم، علاوه بر استحکام بالا، عایق سرما و گرما نیز هستند تا از این نظر نیز خیال مشتریان آسوده باشد.
کاربرد های گسترده
پلای وود ها به دلیل قابلیت های فراوانی که دارد، نسبت به چوب های معمولی بیشتر مورد توجه قرار میگیرند و در بسیاری از صنایع و مشاغل از پلای وود استفاده میکنند.
استحکام و مقاومت بالا
این تخته ها به دلیل نوع قرارگیری لایه های چسبیده روی هم، نسبت به چوب های معمولی بسیار مستحکم تر و قوی تر هستند.
تولید در ابعاد بزرگ
وجود پلای وود در ابعاد بزرگ این امکان را به شما میدهد که محصولات بیشتری را تولید کنید. همچنین پلای وود با ابعاد استاندارد، به اندازه کافی بزرگ است که بتواند به تنهایی یک مساحت مشخص را پوشش دهد.
وزن کم و سبک
این تخته ها در عین حال که استحکام بالایی دارند، به طور شگفت انگیزی از چوب های معمولی سبک تر هستند که باعث میشود در مشاغلی چون مبلمان سازی بسیار مفیدتر باشند.
عدم ترک خوردگی
ساختار پلای وود باعث میشود که در هنگام پیچ یا میخ کردن، تخته دچار ترک خوردگی یا پیچ خوردگی نشود در صورتی که در محصولات مشابه این اتفاق رخ نمیدهد.
مناسب برای سطوح خمیده
برخلاف چوب های معمولی که برای سطوح خمیده نمیتوان از آن ها بهره برد، از تخته چندلا با قابلیت انعطاف پذیری که دارد، میتوان در سطوح منحنی شکل مورد نظر استفاده کرد.
برخی از موارد استفاده از پلای وود
- مورد استفاده در صنعت مبلمان سازی
- مورد استفاده در انواع درب های چوبی
- مورد استفاده در صنعت بسته بندی
- مورد استفاده در ساخت اسباب بازی های چوبی
- مورد استفاده در صنایع نظامی
- مورد استفاده در سازه های چوبی و تزئینی
- مورد استفاده در پوشش دیوار، سقف، کف و پله
- مورد استفاده در ساخت پالت
- مورد استفاده در قالب بندی بتنی در صنعت ساختمان
- مورد استفاده در ساخت کف اتوبوس و مینی بوس ها
- مورد استفاده در ساخت بیلبورد های تبلیغاتی
- مورد استفاده در ساخت جعبه های صادراتی و وارداتی
- مورد استفاده در ساخت سقف و کف واگن های قطار
- مورد استفاده در کف کانکس و کانتینر
- مورد استفاده در پارتیشن بندی و سقف کاذب
- مورد استفاده در ساخت مصنوعات چوبی
تولیدکنندگان پلای وود در روسیه
کشور روسیه همواره بعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان چوب و محصولات و فراورده های چوبی در دنیا مطرح بوده و تولیدکنندگان محصولات چوبی در ایران نیز از دیرباز با این محصولات آشنایی دارند.
اکنون تولیدکنندگان محصولات و فراورده های چوبی روسیه با استفاده از پلتفرم ایکسب، در ارتباطی بیواسطه با مصرف کنندگان ایرانی خواهند بود و شما می توانید از طریق ایکسب با شرکتهای روسی در تماس مستقیم باشید.
مجله خبری ایکسب، انتشار اخبار و رویدادهای اقتصاد و صنعت ایران و جهان، معرفی کارآفرینان و فرصتهای کسب و کار
