ساعتهای مچی اکنون میتوانند ایموجی پیامک بزنند. تلویزیونها میتوانند صحبت کنند و بشنوند. بلندگوهایی که با صدا فعال میشوند میتوانند برای بچه پوشک سفارش بدهند.
تیموتی مارتین – سارا کروز/ ترجمه:آینده نگر
استیو جابز دوازده سال پیش در چنین روزهایی روی صحنه رفت تا یک محصول جدید انقلابی را به جهان معرفی کند: اولین آیفون اپل. این ابزار بدیع و رقبایی که پس از آن آمدند، طریقی را که مردم با آن ارتباط برقرار میکردند، شام سفارش میدادند و تاکسی صدا میزدند تغییر داد. فناوری بار دیگر حول تلفن هوشمند گرد آمد، جانشین رایانههای شخصی، پخشکنندههای امپیتری و دوربینها و نقشههای دیجیتال شد. و اقتصاد همراه متولد شد.
امروزه به نظر میرسد که دوران قدرقدرتی تلفن هوشمند شروع کرده است به رو به زوال رفتن. این ابزارها اصلا در کوتاهمدت کنار نخواهند رفت اما سلطهشان بر مصرفکنندگان در حال تضعیف است. فروش جهانی آن کاهش یافته و فقدان پیشرفتهای جدید یک واقعیت دردناک را برای این صنعت اشباعشده برجسته میکند: تلفنهای هوشمند دیگر اصلا بهطور چشمگیری هوشمند به نظر نمیرسند.
درحالیکه زمانی تلفنهای هوشمند مثل یک نیروی مرکزگرا ابزارهای چندین وسیله را به خود جذب میکرد، از فلش دوربین گرفته تا ماشینحساب و کنسولهای بازی، اکنون این کارکردها از تلفنها رخت بربسته و به سوی دیگر محصولاتی رفته که اتصالات هوشمند را در خودشان جای دادهاند. ساعتهای مچی اکنون میتوانند ایموجی پیامک بزنند. تلویزیونها میتوانند صحبت کنند و بشنوند. بلندگوهایی که با صدا فعال میشوند میتوانند برای بچه پوشک سفارش بدهند.
تعداد ابزارهای «متصل» مورد استفادهای که میتوانند موسیقی را آنلاین پخش کنند، مسافت پیمودهشده توسط فرد را بشمارند یا اپلیکیشن دانلود کنند، طبق اعلام موسسه «گارتنر اینک» که در زمینه تحقیقات بازار فعال است، طی سه سال گذشته دو برابر شده و به 14.2 میلیارد عدد رسیده است. این تعداد ابزار سوای تلفنهای هوشمند است.
آنچه بیشترین تغییر را کرده وضعیت انحصاری تلفن هوشمند است بهعنوان ابزاری که شرکتهای نرمافزارنویسی و کسبوکارها را نیازمند میکرد که برای جذب مشتری به خدمات آن دسترسی داشته باشند. اکنون جهان در حال گسترش بهسوی اپلیکیشنهای صوتی، مراکز سرگرمی/ اطلاعرسانی مربوط به اتومبیل و ابزارهای پوشیدنی است.
واین لام، تحلیلگر ارشد در موسسه تحقیقاتی «آیاچاس مارکیت»، میگوید: «شاید ما حتی نیازمند به لغت دیگری باشیم برای آنچه تلفن هوشمند به آن تبدیل خواهد شد، چون وقتی «هوشمند» همهجا باشد، این لغت تقریبا از معنا تهی خواهد شد.»
مانند دوران رایانههای شخصی، تلفن هوشمند اکنون بیشتر یک نیاز در جهان مدرن است تا یک ریختوپاش تجملی و اکنون رقابت باعث شده که قیمتش مدام پایین بیاید. این صنعت دو غول دارد، اپل و سامسونگ الکترونیکز، که وقتی تلفنهای پیشرفته خود را تجاری میکنند، با ریسک زیادی مواجهاند چراکه رقبای چینی آنها، یعنی شرکت هوآوی و شیائومی توانایی دارند که ابزارهایی مشابه را با قیمتهایی پایینتر بسازند.
دوازده سال بعد از اولین تجربه آیفون، بیش از نیمی از جمعیت جهان یک تلفن هوشمند دارند. در شرایطی که تلفنهای هوشمند میلیاردها نفر از کسانی را که میتوانستند خریدار اولین تلفن هوشمند باشند – در کشورهایی از اندونزی گرفته تا برزیل – از دست دادهاند، سازندگان تلفن هوشمند تصمیم گرفتهاند که در مناطقی که افراد فقیرتری زندگی میکنند، میزان سود خود را پایین بیاورند. در این میان، بازار در کشورهای ثروتمندتر مثل آمریکا اشباع شده، در عین اینکه بهبود این ابزار فزایندهتر شده و بسیاری از مصرفکنندگان به این نتیجه رسیدهاند که نیازی نیست تلفنهای خود را بهروز کنند و مدلهای جدیدتری بخرند.
تا همین اواخر، یعنی تا سال 2015، میزان صادرات سالانه تلفن همراه رشد دورقمی داشت. آن روزها به پایان رسیده است: این صنعت اولین کاهش فروش خود را در انتهای سال 2017 تجربه کرد و این رشد منفی در تمام سال گذشته میلادی باقی ماند. رانه بزرگ بازار چین است که بزرگترین بازار تلفن هوشمند جهان به شمار میرود، جایی که طبق آمار دولتی، میزان واردات و صادرات تلفن همراه 16 درصد کاهش پیدا کرده است.
شرکت اپل اخیرا از میزان پیشبینی درآمد فصلی خود کاسته است، کاری که بهندرت آن را انجام میدهد. از این شرکت همچنین نقل شده که میزان فروش آیفون در چین کمتر از حد انتظار بوده است. شرکت سامسونگ هم هشدار مشابهی را به خود داده و به سرمایهگذارانش گفته که میزان سود عملیاتی فصل چهارم آن تا 29 درصد کاهش خواهد یافت. این شرکت کره جنوبی احساس میکند که وضعیت بازار تلفن هوشمند با رکود زیادی مواجه شده، همچنان که رقبای تولیدکننده گوشی و تامینکننده قطعات اولیه تلفن هوشمند، از جمله اپل هم به این نتیجه رسیدهاند.
کائو یوقیان، دانشجوی 24ساله در شانگهای، مدتهاست که عادت دارد هر سال گوشی جدیدی بخرد و آیفون اِیت پلاس او دهمین گوشیای است که داشته. اما امسال، او انگیزهای برای بهروز کردن ابزارهای خود ندارد چون نسل بعدی آیفونها دکمه فیزیکی Home را از جلوی این ابزار برداشتهاند. و البته یک دلیل دیگر هم برای این بیمیلی وجود دارد. کائو میگوید: «حالا این گوشیها کمی گران هستند.» تیم کوک، رئیس شرکت اپل، چند هفته پیش تاکید کرده بود که خط تولید این شرکت قدرتمند است و مشتریانی فراتر از آیفون جذب کرده و حالا ابزارهای پوشیدنی را میفروشد، مثل هدفونهای بیسیم ایرپاد و ساعت اپل.
این تصویر در هند متفاوت است، جایی که از هر چهار نفر، کمتر از یک نفر تلفن هوشمند دارد و کاربرانش سریعتر از هر کشور دیگری در حال رشد است. اما میانگین قیمت یک تلفن هوشمند در این کشور حدود 160 دلار است، یعنی نصف چیزی که در کشورهای دیگر عموما مردم برای این ابزار خرج میکنند.
در بازارهای کشورهای توسعهیافته، مصرف تلفن هوشمند ممکن است به حد بالای خود رسیده باشد، تا جایی که برخی از مصرفکنندگان آن را پس میزنند و صنایع حوزه فناوری هم تایید کردهاند که این محصولات میتواند اعتیادآور باشد، اضطراب را افزایش دهد، حواس رانندگان را پرت کند و به سکوت تلخی سر میز شام منجر شود.
برای نمونه، شرکتهای اپل و فیسبوک سیستمی ایجاد کردهاند که میزان دیدن صفحه نمایش بهوسیله کاربران را رصد میکند و به آنها هشدار میدهد که چه موقعی به حد زیادی از مصرف رسیدهاند و باید کمی گوشی را کنار بگذارند.
برایان مکالهانی، 32 ساله و بازیگر، نویسنده و کارگردان در نیویورک، بهقدری نگران مصرف تلفن هوشمند خود شد که سال گذشته آیفون خود را کنار گذاشت و یک گوشی 35 دلاری خیلی ساده خرید. او فقط شبها از تلفن هوشمند استفاده میکند و تنها از طریق اینترنت وایفای خانه این گوشی را به کار میاندازد تا دسترسی به اپلیکیشنهای رسانههای اجتماعی را برای پستکردن محتواهای کاریاش داشته باشد و میگوید میتواند بدون اینکه این گوشی را همراه داشته باشد روزها بیرون برود و کارهایش را انجام بدهد.
مکالهانی درباره تلفن هوشمند میگوید: «من توی این فناوری غرق شده بودم بدون اینکه واقعا بدانم با من چه خواهد کرد.»
یکی از پیمایشهای موسسه دلویتی در میان 53 هزار نفر از مردم کشورهای سرتاسر جهان به این نتیجه رسیده که بیش از یکسوم کاربران تلفنهای هوشمند در پنج دقیقه اول بعد از اینکه از خواب بیدار میشوند به گوشیهای خود نگاه میکنند و حدود 20 درصد گفتهاند که بیش از 50 بار در روز تلفنهای خود را چک میکنند تا مبادا پیامی به آنها رسیده باشد که هنوز ندیدهاند.
طبق گفته موسسه «ای مارکتر»، در سال 2019، آمریکاییها بهطور میانگین روزانه دو ساعت و 33 دقیقه به تلفنهای هوشمندشان نگاه کردهاند که تقریبا 7 درصد بیشتر از این آمار در سال گذشته میلادی بوده است. اما مقایسه آماری نشان میدهد که رشد میزان استفاده از تلفن هوشمند کمتر از سال گذشته بوده. وقتی که استیو جابز، مدیرعامل شرکت اپل، در سال 2007 آیفون را از روی صحنهای در نمایشگاه «مکورلد» در سانفرانسیسکو معرفی کرد، هنگامی که اولین بار او نشان داد که چطور با کشیدن انگشت روی مانیتور میتوان قفل صفحه را باز کرد، جمعیت برایش حسابی کف زد. وقتی که او از انگشتش استفاده میکرد تا موسیقی را روی تلفن اجرا کند، جمعیت برایش هورا کشید.
تا سالها بعد از آن، سازندگان تلفن همراه بهطور مرتب مصرفکنندگان را از پیشرفتهای جدید در این عرصه بهرهمند میکردند، از دوربینهای سلفی گرفته تا طراحی ضدآب تا صفحههای نمایش با ابعاد پلاس. حتی در سالهای بعدتر، سازندگان روی طرحهایی کار میکردند که اصلا کاربران به آنها فکر نمیکردند یا تا آن زمان اصلا مورد نیازشان هم نبود، مثل شارژکردن باتری تلفن هوشمند بهصورت بیسیم یا واقعیت افزوده.
هرچه پیشرفتها در عرصه تلفن هوشمند افزایش یافت، دو شرکت سازنده این ابزار یعنی اپل و سامسونگ بیشتر با هم رقابت کردند و گوشیهایشان خیلی شبیه به هم شد، تا جایی گاهی از روی دست هم کپی میکردند و وارد دعواهای حقوقی میشدند.
اما حالا به نظر میرسد که تب گوشیهای هوشمند به پایان خود نزدیک میشود و دیگر آن شور و هیجان، نه بین کاربران و نه بین سازندگان وجود ندارد. میزان فروش تلفنهای هوشمند کاهش پیدا کرده و اتصال به اینترنت به ابزارهایی غیر از تلفن هدایت شده است. بنابراین آینده طولانیمدت تلفن هوشمند چندان هم امیدوارکننده نیست.
منبع: والاستریت ژورنال
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان