ایران ۸۸ درصد زعفران جهان را تولید می‌کند

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی با بیان این که کشت زعفران ایران عمدتا در بهترین ارتفاعی که برای کشت زعفران مناسب است در حدود ۱۳۵۰ تا ۲۲۰۰ متر از سطح دریا صورت می‌گیرد، گفت: بنابراین قیمت گذاری این محصول راهبردی باید به گونه‌ای باشد که هم حفظ بازارهای خارجی را مد نظر داشته و هم درآمد اقتصادی کشاورزان و تولید کنندگان داخلی را تامین کند.

جایگاه زعفران ایرانی در دنیا

به گفته وی، زعفران ایرانی، کالایی صادرات محور است و نیاز به بازار مدرن و محصول استاندارد دارد، لذا اگر قیمت عمده زعفران از حد متعارف و منصفانه پایین‌تر باشد تولید کنندگان داخل کشور دچار زیان شده و تولید این محصول را رها می‌کنند و اگر قیمت بالا باشد تجار و مصرف کنندگان خارجی به خرید عمده زعفران از کشورهای دیگر روی می‌آورند و این امر باعث توسعه کشت  این محصول در سایر کشورها می‌شود و در آینده کشورهایی مانند افغانستان و هند رقیب ایران در تولید زعفران خواهند شد لذا قیمت گذاری زعفران فرآیندی بسیار حساس است که نیاز به تجربه و تدبیر و مشارکت همه حلقه‌های زنجیره تولید اعم از تولیدکنندگان، صنایع بسته‌بندی و صادرکنندگان را دارد.

ورود زعفران به بازار آتی بورس

شیرزاد خاطرنشان کرد: سازمان مرکزی تعاون روستایی در سال زراعی ۱۳۹۶-۱۳۹۷  سعی کرده تا با مدرن کردن بازار زعفران (بازار فیزیکی، گواهی سپرده کالایی و بازار بورس آتی) و استانداردسازی محصول کمک شایانی به صادرات طلای سرخ کند به گونه‌ای که بر اساس گمانه‌زنی‌های دفتر بازرگانی سازمان تعاون،  بیش از ۲۵۰ تن زعفران به ارزش تخمینی بیش از ۳۵۲ میلیون دلار زعفران از کشور به بازارهای بین المللی با متوسط قیمت کیلویی حداقل ۹۷۰ دلار و حداکثر ۱۳۰۰ دلار صادر شده است.

قیمت هر کیلو زعفران

وی افزود: در سال ۹۶ قیمت زعفران بشدت کاهش یافت و به کمتر از کیلویی ۳ میلیون تومان رسید تا جایی که سازمان مرکزی تعاون روستایی به نمایندگی از وزارت جهاد کشاورزی با هدف حمایت از تولیدکنندگان ناچار به خرید حمایتی زعفران شد و نزدیک به ۶۷ تن زعفران درگریدهای نگین، شبه نگین ، پوشال مرغوب و پوشال معمولی را خریداری کرد.

مبنای قیمت گذاری زعفران

این مقام مسوول تصریح کرد: در این سال، رصد قیمت بازارهای جهانی و ارزش ذاتی محصول زعفران در مقایسه با سایر محصولات مبنای قیمت‌گذاری زعفران‌های خریداری شده و کل زعفران به صورت شفاف در تابلوی بورس کالا برای مصارف داخلی و صادرات عرضه شد و در مراحل پایانی عرضه زعفران، سطح قیمت به گونه ای تنظیم شد که مبنای درستی برای محصول جدید کشاورزان باشد.

قیمت انواع زعفران

به عبارت دیگر پایه‌گذاری صحیحی از قیمت انواع زعفران تولیدی در مناطق مختلف کشور برای سال پیش روی فراهم آید. رصد قیمتها در بازار حکایت از آن دارد، قیمت این محصول بدلیل توان ذخیره سازی، آهنگ ملایم عرضه زعفران نو توسط کشاورزان و نیز استمرار عطش بازار ، در ادامه قیمت های عرضه شده زعفران در سال قبل بوده است.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی گفت: با عنایت به شروع فصل برداشت زعفران و به جهت حضور موثر در بازار و تامین منافع تولید کنندگان (مداخله هدفمند در بازار) شبکه تعاونی‌های روستایی با فعال کردن مراکز خرید توافقی (گل زعفران) آرامش نسبی را در بازار ایجاد کردند در همین راستا سعی شد در گام اول با کنترل قیمت گل زعفران سطح قیمت‌ها را به نفع کشاورزان و مصرف کنندگان داخلی تنظیم و حفظ کنیم.

وی افزود: برای دستیابی به این هدف تشکل‌های زیرمجموعه این سازمان با راه‌اندازی ۲۵ مرکز خرید گل زعفران اقدام به قیمت گذاری و خرید گل زعفران نمودندکه درصورت نیاز بازار تعداد مراکز  خرید تا ۱۲۰ مرکز افزایش خواهند یافت .

شبکه سازمان تعاون روستایی از آغاز فصل برداشت (۱۵ مهرماه) با رصد پارامترهای قیمتی این محصول و ایجاد بیش از ۲۵ مرکز خرید در مناطق تولید؛ خرید گل زعفران ازکشاورزان را در راستای تنظیم و تعادل  نسبی بازار ، در “قالب خرید توافقی” به قیمت روز برای هرکیلو گرم گل زعفران معادل ۸۵۰,۰۰۰ ریال الی ۱,۲۰۰,۰۰۰ریال توسط اتحادیه های تعاونی روستایی استان خراسان رضوی، استان خراسان جنوبی، اتحادیه تعاونی تولید استان خراسان رضوی و اتحادیه سراسری باغداران کشور، از تولیدکنندگان خریداری کرده است (معادل بیش از۱۵۴۰تن گل زعفران، که از هر ۱۰۰ کیلو گرم گل زعفران بطور میانگین ۱ کیلوگرم زعفران نگین تولید می‌شود).

نقش بتکا در خرید عمده زعفران از کشاوران و مدیریت بازار زعفران

در حال حاضر شرکت بازرگانی تعاونیهای کشاورزی ایران (بتکا) نیز موظف شده تا با تمام توان در روزهای آتی وارد بازار خرید زعفران گردد. از سویی در تلاش هستیم تا با تجهیز منابع ارزان قیمت تر و با کمک تسهیلات بانکی و کمک فعالان بازار سرمایه و بورس کالای ایران، نقدینگی لازم را برای خرید انواع زعفران برای اتحادیه های استانی، تعاون روستایی خراسان و کشور تهیه نماییم.

شیرزاد گفت: هدف سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، حمایت از معیشت زعفران کاران خرده پای عمدتا ساکن در سکونتگاه های روستایی کمتر برخوردار کشور میباشد. این گروه آسیب پذیر نیاز به حمایت دارند و فعالیتهای سیستم دلالی سنتی بازار زعفران طی سالهای اخیر به فقر بیشتر و محرومیت این گروه از کشاورزان دامن زده است.

مشکلات سنتی خرید و فروش زعفران در بازار

سیستم دلالی سنتی بازار زعفران به دنبال سود عادلانه و بهای منصفانه زعفران برای کشاورزان زعفران کار نبوده و نیست. همواره این امکان وجود دارد که دلالان با شگرد دمپینگ صوری و ایجاد ترس از افت بیشتر قیمت، تا قبل از تاریخ اتمام برداشت (۹۷/۹/۳۰)، زعفرانهای خانگی کشاورزان را به بازار کشانده و قیمت حاضر را بشکنند که در صورت افت قیمت زعفران (از قیمتهای کف پیشنهادی)، این سازمان با تمام توان و با اتکا به تجارب ارزنده سال گذشته  نسبت به خرید حمایتی زعفران همچون سال قبل اقدام خواهد کرد  چون سازمان مرکزی تعاون روستایی متعهد به حمایت از حقوق تولیدکنندگان بویژه زعفران‌کاران است.