قرارداد توسعه ۶ میدان نفتی کشور به ارزش بیش از ۱۳میلیارد دلار با هدف افزایش تولید حدود ۴۰۰هزار بشکه با تکیه بر توان داخلی با حضور معاون اول ریاست‌جمهوری، وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امضا شد. جواد اوجی در مراسم امضای این قراردادها اعلام کرد که توسعه این میادین در مجموع ۱۵میلیارد دلار عایدی سالانه خواهد داشت.
بزرگ‌ترین قرارداد توسعه‌‌‌‌‌ای صنعت نفت ایران با عنوان قرارداد توسعه یکپارچه میدان مشترک نفتی آزادگان و به ارزش ۱۱میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت دشت آزادگان اروند امضا شد. بر اساس این قرارداد۲۰ساله برآورد می‌شود که تولید تجمعی نفتخام این میدان حدود 855.2میلیون بشکه باشد. میدان نفتی آزادگان در منطقه دشت آبادان، حدود ۸۰کیلومتری غرب و جنوب‌غرب اهواز و در امتداد مرز ایران و عراق در مساحتی حدود ۱۵۰۰کیلومتر‌مربع قرار دارد. این میدان بزرگ‌ترین میدان نفتی مشترک ایران به‌‌‌‌‌شمار می‌رود. از طرفی این میدان را دهمین میدان بزرگ نفتی جهان برمی‌‌‌‌‌شمارند. این میدان مهم‌ترین مخزن جوان (گرین‌‌‌‌‌فیلد) و کمتر توسعه‌‌‌‌‌یافته کشور است که ظرفیت بالایی برای افزایش تولید نفت کشور دارد. ایران و عراق به‌‌‌‌‌طور مشترک از این میدان بهره‌‌‌‌‌برداری می‌کنند. عراق این میدان را با نام مجنون می‌‌‌‌‌شناسد. آن‌‌‌‌‌طور که ارزیابی شرکت‌های مختلف نشان می‌دهد، این میدان حدود ۳۲میلیارد بشکه نفت درجا دارد که در چهار مخزن سروک، کژدمی، گدوان و فهلیان جای گرفته‌است. پیش‌‌‌‌‌تر توسعه بخش ایران این میدان در قالب دو میدان مجزای آزادگان‌شمالی و جنوبی دنبال می‌شد.
با توجه به حجم قابل‌توجه نفتخام درجا به‌ویژه نفتخام فوق‌‌‌‌‌سنگین، وجود مخازن متعدد، قرارگیری در منطقه تالاب هورالعظیم و شرایط خاص اقلیمی و زیست‌محیطی این تالاب، منطقه مرزی ایران و عراق، وجود مهمات و تجهیزات باقی‌مانده از هشت سال‌دفاع مقدس در منطقه و از طرفی فعالیت‌های توسعه‌‌‌‌‌ای کشور همسایه در میدان مشترک مجنون، توسعه آن ضمن اهمیت ویژه، با پیچیدگی‌های فنی، اجرایی و مدیریتی خاصی همراه است. تفاهم‌نامه اولیه مطالعه توسعه میدان میان شرکت ملی نفت ایران و مشارکت بانک‌ها، صندوق توسعه‌ملی و شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) در حضور رئیس‌‌‌‌‌جمهوری ۱۴ تیرماه سال۱۴۰۱ امضا شد که طی آن پس از مطالعات و مذاکرات متعدد سرانجام با تشکیل شرکت توسعه نفت و گاز دشت آزادگان اروند متشکل از دو شرکت اکتشاف و تولید (E&P)، بانک‌های منتخب کشور و صندوق توسعه‌ملی با هدف توسعه یکپارچه میدان و افزایش تولید نفتخام از روزانه ۲۰۵هزار بشکه به ۵۵۰هزار در روز در قالب قراردادهای جدید بالادستی صنعت نفت (IPC) اجرایی می‌شود.
عملیات اجرایی این طرح با سرمایه‌گذاری مستقیم ۸۴۰میلیون دلار شامل حفاری ۳۵۷حلقه چاه تولیدی جدید نفت، ۱۹۰حلقه چاه تزریق آب، انجام روش‌های فرازآوری مصنوعی نظیر نصب پمپ‌‌‌‌‌های درون‌‌‌‌‌چاهی یا فرازآوری با گاز، تکمیل و احداث تاسیسات روزمینی، مهندسی، خرید و ساخت تجهیزات سرچاهی، خطوط لوله جریانی، واحدهای فرآورش (بهره‌‌‌‌‌برداری، نمک‌‌‌‌‌زدایی و جمع‌‌‌‌‌آوری گازهای همراه) و خطوط لوله اصلی انتقال نفت و گاز میدان به‌‌‌‌‌ترتیب به تلمبه‌‌‌‌‌خانه غرب کارون و کارخانه گاز و گاز مایع است که پیش‌بینی می‌شود حدود ۶۰هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در استان خوزستان و کشور ایجاد کند.
توسعه میدان نفتی آذر
از قراردادهای نفتی دیگری که در این مراسم امضا شد، گام دوم توسعه میدان مشترک آذر به ارزش یک‌میلیارد و ۳۶میلیون دلار بود. قرارداد طرح بهبود بازیافت، افزایش تولید و بهره‌‌‌‌‌برداری میدان مشترک نفتی آذر با شرکت مهندسی و توسعه سروک‌‌‌‌‌آذر امضا شد. مدت قرارداد ۲۰سال و میزان تولید برآوردی تجمعی اضافی نفتخام حدود ۱۷۷میلیون بشکه است. عملیات اجرایی این طرح شامل حفاری ۱۹حلقه چاه جدید (۱۸حلقه چاه تولیدی و یک حلقه چاه تزریق پساب)، نصب پمپ‌‌‌‌‌های درون‌‌‌‌‌چاهی در چاه‌‌‌‌‌های تولیدی جدید، تعمیر ۱۹حلقه چاه تولیدی و نصب پمپ درون‌‌‌‌‌چاهی، مین‌‌‌‌‌روبی، احداث جاده و محل چاه، احداث تاسیسات روزمینی شامل تاسیسات سرچاهی و خطوط لوله جریانی و تفکیک‌‌‌‌‌گر و پمپ‌‌‌‌‌های چندفازی و اجرای عملیات شکاف هیدرولیکی- اسیدی است که پیش‌بینی می‌شود حدود ۴هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در استان ایلام و کشور ایجاد کند.
از مزایای این طرح توسعه و افزایش برداشت از میدان مشترک نفتی آذر (مشترک با کشور عراق)، جذب بیش از یک‌میلیارد دلار سرمایه از بخش غیردولتی، برآورد عواید ۷میلیارد دلاری برای دولت با اجرای طرح و پس از کسر هزینه‌های نفتی و دستمزد پیمانکار، الزام پیمانکار در قرارداد به استفاده از توان فنی و مهندسی، تولیدی، صنعتی و اجرایی کشور بر اساس قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور است. همچنین در عملیات حفاری، اجرایی و احداث تاسیسات روزمینی، از تمام ظرفیت‌های تامین‌‌‌‌‌کنندگان دکل‌‌‌‌‌های حفاری، شرکت‌های ساخت و نصب (EPC)، سازندگان داخلی کالاها و تجهیزات، همچنین شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان ایرانی استفاده خواهد شد. میدان نفتی آذر در بلوک اکتشافی اناران در استان ایلام (جنوب‌غربی ایران) در فاصله ۲۰کیلومتری شهر مهران، ۷۰کیلومتری جنوب شرق شهر ایلام و در ﻣﺠﺎورت ﻣﺮز اﯾﺮان ﺑﺎ ﮐﺸﻮر ﻋﺮاق ﻗﺮار دارد. میدان آذر شامل دو مخزن سروک بالا و پایین است که سنگینی نفت میدان آذر حدود ۳۰درجه ای‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌آی بوده و عمق لایه سروک حدود ۴۵۰۰متری از سطح زمین است. براساس آخرین مطالعات انجام‌‌‌‌‌شده، حجم درجای نفت میدان آذر حدود 4.4میلیارد بشکه تخمین‌زده شده‌است.
قرارداد توسعه میادین نفت «مسجد سلیمان» و «سومار، سامان و دلاوران»
همچنین قرارداد گام دوم توسعه میدان نفتی مسجدسلیمان به ارزش ۲۶۰میلیون دلار با هدف برداشت حداکثری از این میدان نفتی بین شرکت ملی نفت ایران و هلدینگ انرژی گستر سینا امضا شد. قرارداد طرح توسعه و بهره‌‌‌‌‌برداری یال شمالی میدان نفتی مسجد سلیمان با هلدینگ انرژی گستر سینا پس از مذاکرات فنی، قراردادی و مالی فشرده همسو با برنامه و سیاست‌های کلان کشور در دولت سیزدهم، برنامه‌های پنج‌‌‌‌‌ساله توسعه و اقتصاد مقاومتی مبنی‌بر توسعه و تولید حداکثری از میدان‌های نفتی، نهایی و امضا شده‌است. مدت این قرارداد ۱۴ سال‌است و در طول دوره قرارداد تولید تجمعی حدود ۲۱میلیون بشکه نفتخام برآورد می‌شود. علاوه بر این شرکت ملی نفت ایران طرح توسعه میدان‌های نفتی سومار، سامان و دلاوران را با امضای قراردادی به ارزش ۲۴۵میلیون دلار به دو شرکت ایرانی «ول سرویسز ایران» و «توسعه خدمات چاهی پترو ایرانیان اروند» واگذار کرد. مدت این قرارداد ۲۰سال‌است و در طول دوره قرارداد تولید تجمعی حدود 40.4میلیون بشکه نفتخام برآورد می‌شود.
افزایش ۴۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌ای تولید نفت
جواد اوجی در مراسم امضای این قراردادها ابتدا خلاصه‌ای از کارنامه نفتی کشور در سال1402 ارائه کرد و سپس به نتایج و مزایای بزرگ‌ترین قرارداد نفتی کشور پرداخت. وی اظهار کرد: این دولت به‌ویژه شخص معاون اول رئیس‌‌‌‌‌جمهوری حمایت‌های بسیاری از صنعت نفت کشور داشته‌است. وزیر نفت افزود: گرچه ۱۴۰۲ سالی پرفراز و نشیب برای صنعت نفت بود، اما به لطف الهی با پیدا‌کردن بازارهای جدید هیچ وقفه‌‌‌‌‌ای در صادرات نفت ایجاد نشد. اوجی تصریح کرد: امسال رکوردهای مطلوبی در تولید و صادرات نفت داشتیم و سرمایه‌گذاری‌های مناسبی هم در این صنعت انجام شد که یکی از بحث‌های کلیدی رشد اقتصادی همین سرمایه‌گذاری‌های در حال انجام است. اوجی با بیان اینکه نزدیک به ۱۳۰پروژه نیمه‌‌‌‌‌تمام به ارزش 28.5میلیارد دلار را در صنعت نفت تکمیل کردیم، گفت: ۵۰پروژه تازه نیز با اولویت تاثیرگذاری در رشد تولید و ایجاد ارزش‌افزوده برای کشور در بخش بالادست و پایین‌‌‌‌‌دست صنعت نفت آغاز شده‌است.
وی با اشاره به اتفاق‌‌‌‌‌های مطلوب صنعت نفت از جمله بهره‌‌‌‌‌برداری از فاز۲ پالایشگاه آبادان با ظرفیت روزانه ۲۱۰هزار بشکه و افزایش ظرفیت فرآورش تولید بنزین از ۹۷میلیون لیتر در آغاز دولت سیزدهم به ۱۱۵میلیون لیتر، تصریح کرد: پنج طرح پتروشیمی نیز آماده بهره‌‌‌‌‌برداری است که ظرفیت تولید محصولات این صنعت را ۸میلیون‌تن اضافه می‌کند. وزیر نفت همچنین در ادامه به اتصال حدود ۶۴۰۰ روستا، ۵۰ شهر و صنایع و نیروگاه‌ها به شبکه گازرسانی کشور و احداث بیش از‌هزار کیلومتر خط لوله انتقال گاز در دولت سیزدهم اشاره کرد و گفت: انقلابی در زمینه گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان اتفاق‌افتاده که در هیچ دوره‌‌‌‌‌ای انجام نشده‌است. اوجی ادامه داد: رشد اقتصادی گروه نفت و گاز در هر سه‌ماهه اول، دوم و سوم سال۱۴۰۲ بیش از ۲۰درصد براساس گزارش مرکز آمار ایران بوده‌است که برای تداوم این رشد اقتصادی در سال‌آینده باید سرمایه‌گذاری‌هایی در صنعت انجام شود.
وی به امضای قراردادهای اجرایی طرح ملی فشارافزایی میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی با چهار پیمانکار اصلی داخلی به ارزش ۲۰میلیارد دلار در اسفندماه اشاره و اظهار کرد: امروز نیز قراردادهای توسعه ۶ میدان نفتی با هدف افزایش تولید روزانه نزدیک به ۴۰۰هزار بشکه از این میدان‌‌‌‌‌ها امضا می‌شود که در مجموع ۱۵میلیارد دلار عایدی سالانه این افزایش تولید خواهد بود و با اجرای قراردادهای توسعه‌‌‌‌‌ای این ۶میدان نفتی، از سال۱۴۰۳ به تولید زودهنگام خواهیم رسید. وزیر نفت تاکید کرد: قول می‌دهیم که وزارت نفت در سال‌آینده نیز رشد اقتصادی ۱۴۰۲ را با پروژه‌هایی که در بخش بالادست و پایین‌‌‌‌‌دست تعریف شده‌است، تکرار کند.
ممنوعیت واردات بیش از ۱۶۰ کالای نفتی
اوجی با بیان اینکه وزارت نفت از روز نخست آغاز به‌کار دولت سیزدهم معطل سرمایه‌گذاران و پیمانکاران خارجی نشد، تصریح کرد: صنعت نفت دستاوردهای مطلوبی در تامین کالا و تجهیزات داشته‌است. در این مسیر واردات بیش از ۱۶۰ کالا به کشور ممنوع و توان سازندگان داخلی در این زمینه جایگزین شده‌است. وی همچنین با بیان اینکه وزارت نفت دو سال‌پیاپی است که در کالاهای تولید باراول رتبه نخست را کسب کرده‌است، افزود: همچنین رتبه نخست در زمینه استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی نیز به این وزارتخانه اختصاص‌داده شده‌است. وزیر نفت با تاکید بر اینکه امروز بیش از ۶۶۰شرکت دانش‌بنیان با صنعت نفت همکاری دارند و اعتقاد ما به تعامل با داخل است، گفت: عملیات اجرایی طرح ملی فشارافزایی میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی نیز با استفاده از ظرفیت پیمانکاران داخلی انجام می‌شود.
اوجی به‌عملکرد وزارت نفت دولت سیزدهم در حوزه مسوولیت اجتماعی اشاره کرد که در هیچ دوره‌‌‌‌‌ای به این اندازه نبوده‌است و ادامه داد: این وزارتخانه نزدیک به ۴۰هزار‌میلیارد‌تومان اجرای پروژه‌های عام‌‌‌‌‌المنفعه در بخش‌های مختلف را متقبل شده که نزدیک به ۸هزار میلیارد‌تومان آن تا به امروز تخصیص داده شده‌است.
مجله خبری ایکسب، انتشار اخبار و رویدادهای اقتصاد و صنعت ایران و جهان، معرفی کارآفرینان و فرصتهای کسب و کار
