مجموع یارانه پنهان برای بنزین، نفت گاز (گازوئیل)، CNG و سوخت هوایی مصرفی در بخش حملونقل در سال 1397 حدود 214 هزار میلیارد تومان و در سال 1398 حدود 232 هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
بخش حملونقل بعد از بخش خانگی، عمومی و تجاری، در رتبه دوم مصرف انرژی قرار دارد و حدود یکچهارم (24 درصد) مصرف کل انرژی را به خود اختصاص میدهد. فراوردههای اصلی مورداستفاده در این بخش عبارتاند از: بنزین، نفت گاز (گازوئیل)، CNG و سوخت هوایی. با افزایش جمعیت و تعداد خودروها مصرف بنزین همواره سیر صعودی داشته، اما در دو مقطع سیر نزولی پیداکرده است. در سال 1386، اجرای طرح کارت هوشمند سوخت و سهمیهبندی و در سال 1388، اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها علت اصلی کاهش مصرف بنزین بوده است. مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی درباره یارانه انرژی در ایران، تصویر مصرف حامل های انرژی در بخش حمل ونقل را مطرح کرده است.
بعد از کشور ونزوئلا، ایران پایینترین قیمت عرضه بنزین را در دنیا دارد، اما با در نظر گرفتن سهم هزینه بنزین از متوسط درآمد، برای یک ایرانی بنزین گرانتر از برخی کشورهاست و این موضوع مهم باید در بحث آزادسازی و یا افزایش قیمت حاملها ازجمله بنزین، مدنظر تصمیم گیران قرار گیرد. قاچاق سوخت یکی از چالشهای کشور بوده و علت آن اختلاف قیمت با کشورهای همسایه است بهطوریکه قیمت بنزین در ترکیه حدود 14 برابر ایران، در عراق 7 برابر، در امارات متحده عربی 6.5 برابر، در قطر 5.4 برابر، در پاکستان 8 برابر، در افغانستان 7.2 برابر، در ترکمنستان و آذربایجان هم حدود 5 برابر ایران است.
طبق آمار موجود، حدود 61 درصد بنزین توسط خودروهای سواری، 21 درصد توسط وانتها، 8 درصد توسط تاکسیها، 6 درصد توسط موتورسیکلتها و 4 درصد توسط کامیون و کامیونتها مصرف میشود. حدود 60 درصد گازوئیل مصرفی کشور در بخش حملونقل استفاده میشود (57 درصد جادهای،1.8 درصد دریایی و 1.2 درصد ریلی). میانگین سنی ناوگان دیزلی بالاست که خود یکی از عوامل افزایش مصرف سوخت است. در حال حاضر میانگین سنی کامیونها، اتوبوسها و مینیبوسهای برونشهری به ترتیب 17.5، 9.9 و 23.5 سال است.
مصرف گاز طبیعی در جهان بهسرعت درحالتوسعه است و اگر میزان توسعه آن با روند رشد کنونی، یعنی سالیانه 2 تا 2.5 درصد رشد، ادامه داشته باشد تا سال 2035 حدود 28 درصد از سبد انرژی دنیا را به خود اختصاص خواهد داد و بهتبع آن مصرف گاز طبیعی فشرده (CNG) هم رو به رشد است و برخی از شرکتهای بزرگ خودروسازی دنیا سهمی از تولیدات خود را به تولید خودرو دوگانهسوز اختصاص دادهاند. (مانند شرکت فیات در کشور ایتالیا). ایران به دلیل داشتن ذخایر بزرگ گاز و شبکه توزیع گسترده، قابلیت زیادی برای استفاده از این سوخت دارد که با برنامهریزی و مدیریت میتواند آن را توسعه داده و جایگزین سوختهای دیگر کند. در حال حاضر روزانه حدود 20 الی 21 میلیون مترمکعب CNG در کشور مصرف میشود که جایگزین 20 میلیون لیتر بنزین در روز شده است.
مجموع یارانه پنهان برای بنزین، نفت گاز (گازوئیل)، CNG و سوخت هوایی مصرفی در بخش حملونقل در سال 1397 حدود 214 هزار میلیارد تومان و در سال 1398 حدود 232 هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان