بیشترین نسبت جمعیت بیکار که طول مدت بیکاری آنها یک سال و بیشتر بوده است، مربوط به رده سنی 29-25 ساله تقریباً 35.9 درصد است.
بیکاری معضل همیشگی کشور است. هیچ زمانی حلنشده و راهکارها هم جوابگو نیست. برای بررسی شاخص بیکاری، فاکتورهای مختلفی از آن سنجیده میشود. بیکاری جوانان، بیکاری ناقص ازجمله مواردی است که اگر مهمتر از نرخ کل بیکاری نباشد، کمتر هم نخواهد بود.
حالا مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار فاکتوری دیگر را سنجیده است: وضعیت بیکاران برحسب طول مدت بیکاری در سال 97. این گزارش مینویسد: جوانان بیکار زیر 30 سال درواقع اصلیترین گروهی هستند که به دنبال کار هستند و حل مسئله بیکاری در این گروه سنی، به معنای عبور کشور از بحران بیکاری و پیشگیری از برخی آسیبهای اجتماعی خواهد بود. از یکسو با افزایش تعداد جوانان تحصیلکرده و نیز افزایش مشارکت زنان، تقاضا برای ورود به بازار کار بهویژه برای گروه سنی کمتر از 30 سال در حال افزایش است و از سوی دیگر با بالا رفتن تمایل جوانان به ادامه تحصیلات دانشگاهی و ارتقای سطح تحصیلات خود (با تصور شانس دستیابی به مشاغل بهتر با اخذ مدارج علمی بالاتر) و نیز کشش پایین جذب کارجویان از سوی بازار کار، سن بیکاران در حال افزایش است.
بررسی نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال 1397 حاکی از آن است تعداد قابلتوجهی از بیکاران مربوط به گروه سنی 30 سال و بیشتر است (البته واضح است که تجمع بیکاران در گروه سنی 30 تا 40 ساله بیشتر از ردههای سنی بالاتر است). گروهی که انتظار میرود پس از سن 30 سالگی با اتمام دوران تحصیلات و خدمت وظیفه (برای مردان) مشغول فعالیت باشند و تشکیل خانواده دهند و بهعنوان افراد مولد نقشی در ایجاد ارزشافزوده در کشور داشته باشند.
نتایج این بررسی، نشاندهنده آن است که بیشترین نسبت جمعیت بیکار که طول مدت بیکاری آنها یک سال و بیشتر بوده است، مربوط به رده سنی 29-25 ساله تقریباً 35.9 درصد است. در همین راستا طی سالهای مذکور بیشترین نسبت جمعیت بیکار که طول مدت بیکاری آنها بین 7 تا 12 ماه بوده است، مربوط به جوانان 24-15 ساله با تقریباً 31.8 درصد و همچنین سهم قابلتوجهی از جمعیت بیکار که طول مدت بیکاری آنها کمتر از 6 ماه بوده است، مربوط به گروه سنی 30 ساله و بیشتر با تقریباً 52.0 درصد است که به نظر میرسد با افزایش سن بیکاران سختگیری آنان در انتخاب شغل متناسب با شأن اجتماعی کمتر میشود.
وضعیت بیکاریهای بلندمدت چطور است؟
شاخص بیکاری بلندمدت، بر مدتزمان بیکاری توجه ویژه دارد، یعنی مدتزمانی که شخص یک سال و یا بیشتر، بدون شغل و در جستجوی کار بوده است. شاخص مذکور از تقسیم تعداد بیکاران در گروه سنی معین با طول مدت بیکاری یک سال و بیشتر بر جمعیت فعال همان گروه سنی محاسبه میشود. اگر طول مدت بیکاری، مخصوصاً مدتی که شخص تحت پوشش بیمه بیکاری یا حمایتهای مشابه است، طولانی شود، اثرات سوء روحی و روانی به دلیل از دست دادن عایدی و درآمد و نیز کاهش قابلیت استخدام برای وی، به همراه خواهد داشت، بهعلاوه اینکه طولانی شدن مدت بیکاری (بهویژه برای بیکاران قبلاً شاغل) هزینههای سنگینی را به دولت جهت تأمین هزینههای بیمه بیکاری تحمیل خواهد کرد.
بر اساس بررسیهای آماری، بیشترین نرخ بیکاری بلندمدت در سال 1397 مربوط به گروه سنی 29-25 ساله با نرخ 11.0 درصد است که به نظر میرسد یکی از دلایل آن به اتمام رسیدن تحصیلات تکمیلی و توقع جهت کسب موقعیت شغلی بهتر و متناسب با تحصیلات تکمیلی باشد. همچنین کمترین نرخ بیکاری بلندمدت در میان مردان و زنان در سال مذکور مربوط به رده سنی 30 ساله و بیشتر با نرخ 2.8 درصد است. این امر میتواند ناشی از آن باشد که این گروه از افراد به دلیل افزایش سن، داشتن شغل برایشان نسبت به ماهیت شغل (توجه بهتناسب شغل با تحصیلات، مهارت و …) از اولویت بیشتری برخوردار است.
بیکاران قبلا شاغل
معمولاً بخشی از بیکاران را «بیکاران قبلا» شاغل تشکیل میدهند، براین اساس طی دوره موردبررسی، در حدود 23.6 درصد از بیکارانی که طی 5 سال گذشته شاغل بودهاند، بیکاری بلندمدت را تجربه کردهاند. این در حالی است که این نسبت برای «بیکاران قبلاً غیر شاغل» 57.7 درصد است.
توزیع نسبی برآورد جمعیت بیکار 15 ساله و بیشتر حاکی از آن است که تقریباً 42.0 درصد از مردان و 56.0 درصد از زنان در گروه سنی 29-25 ساله به مدت یک سال و بیشتر در انتظار یافتن شغل بودهاند همچنین تقریباً 29.4 درصد از مردان و 57.1 درصد زنان در گروه سنی 30 ساله و بیشتر به مدت یک سال و بیشتر در انتظار یافتن شغل بودهاند، که به نظر میرسد بالا بودن این میزان در زنان به دلیل حساسیت آنها برای یافتن نوع کار موردعلاقه و نیز عدم مسئولیت مستقیم آنان در تأمین معاش خانواده (نسبت به مردان) و یا به لحاظ ترجیح کارفرمایان در بهکارگماری مردان نسبت به زنان باشد.
سهم بیکاران 15 تا 29 ساله از کل بیکاران کشور در سال 1397، تقریباً 52.9 درصد است. همچنین سهم بیکاران با طول مدت بیکاری بلندمدت از کل بیکاران کشور در سال 1397، تقریباً 37.8درصد است.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان