دکتر مرتضی ایمانی راد پژوهشگر اقتصادی
تورم به افزایش سطح عمومی قیمت ها در یک دوره مشخص گفته می شود که با یک شاخص که پایه آن یکصد است اندازه گیری می شود. وقتی صحبت از تورم می شود منظور تورمی است که مصرف کنندگان حس می کنند. به همین دلیل به آن تورم خرده فروشی و یا تورم مصرف کننده می گویند. روندهای زیر برای نرخ تورم در سال ۹۸ قابل پیش بینی است.
اول، مهمترین افزایش قیمت در حوزه کالاهای پایه اتفاق خواهد افتاد. این کالاها باید قابلیت انبار داشته باشند و مورد مصرف آنها زیاد باشد. برای نمونه فولاد، ورق، مس و آلومینیوم تعدادی از این کالاها هستند. علیرغم اینکه تقاضا برای این کالاها در سال جاری محدود است، ولی قیمت آنها با افزایش نرخ ارز افزایش می یابد.
دوم، افزایش قیمتها اجتناب ناپذیر است. تفاوت بین اقتصاددانان تنها در میزان افزایش آن است. احتمال افزایش نرخ تورم تا سی درصد برای سال جاری قابل پیش بینی است.
سوم، انقباض تقاضا نمی تواند جلوی افزایش قیمت را بگیرد، ولی میتواند برایش سقف درست کند. این سقف به نظرم همان سی درصد است. اشاره به تورم های بالای سی درصد منطقی نیست. تورم بالاتر از سی درصد نیاز به التهاب شدید در بازار ارز دارد که این هم تابع تحولات سیاسی است.
چهارم، بنابراین سال جاری باز هم سال گرانی است. بنابراین بهتر است همیشه موجودی مثبت داشته باشیم. بعضی از شرکتها از هیجان قیمت های بالا فروشهایی را می کنند که برای آنها موجودی کافی ندارند. این رویه برای شرکتها بسیار خطرناک است. بنابراین استراتژی مناسب برای شرکتها داشتن موجودی کافی مواد است. طبیعی است که فروش اعتباری هم لازم است به پشتوانه مواد اولیه موجود انجام شود.
پنجم، اینکه تورم در کالاهای اساسی اتفاق نمی افتد یک فرض غلط است. نرخ تورم در سال جاری برای بیشتر کالاها فراگیر است.
ششم، بیشترین نرخ تورم در سال جاری را روی کالاهای وارداتی خواهیم داشت. بنابراین تولید کنندگانی که وابسته به واردات هستند لازم است در این زمینه تمهیداتی بیندیشند.
هفتم، کمترین میزان تورم هم در حوزه هایی اتفاق می افتد که خرید آن کالا نیاز به نقدینگی بالا داشته باشد و ضمنا مصرف آن قابل تعویق انداختن باشد و مهمتر اینکه استفاده از آن برای تمام اقشار جامعه ضرورت نداشته باشد.
هشتم، چون این تورم توأم با رکود اقتصادی خواهد بود، پیش بینی می شود که فشار اقتصادی روی مردم به دلیل بالا رفتن قیمتها و پایین آمدن فرصتهای شغلی بالا برود. متاسفانه دولت توان کاهش این فشار را ندارد.
نهم، تحقق تورم پیش بینی شده موجب می شود که بازار اقتصادی در ایران کوچکتر شود و بنابراین سطح رقابت در بسیاری از حوزه ها افزایش یابد، بدیهی است که در این شرایط حاشیه سود کاهش می یابد.
استراتژی های پیشنهادی برای سال ۹۸
با توجه به روندهای اقتصاد ایران که در این خلاصه نمی توان به آنها پرداخت، استراتژی های زیر را به طور کلی برای واحدهای اقتصادی پیشنهاد میکنم:
اول، هر کس درآمد ارزی داشته باشد سال جاری سال فرصت ها است. بنابراین دسترسی به درآمدهای ارزی یکی از استراتژی های محوری سال جاری است. دسترسی به درآمد ارزی هم الزاما از طریق صادرات نیست، بلکه می شود با مشارکت، سرمایه گذاری روی ابزارهای بین المللی، انواع جوینت ونچرها و روشهای دیگر به درآمدهای ارزی دست یافت.
دوم، شرکتهایی که گرفتاری مالی دارند بهتر است استراتژی توسعه و یا افزایش سهم بازار را کنار بگذارند و تنها به بقا فکر کنند.
سوم، با توجه به کمبود نقدینگی، مدیریت نقدینگی یکی از کلیدهای سال جاری است.
چهارم، مانیتور کردن محیط، مخصوصا بازار ارز اهمیتی کمتر از تولید ندارد. مرتب باید اقتصاد را رصد کرد.
پنجم، پیشنهاد میکنم برنامه ریزی را کنار بگذارید. برنامه ریزی در هر زمان و به هر شکلش کاری انجام نمی دهد. بهتر است همانند مغولها تصمیم بگیرید. آنها کشک در دهان و روی اسب استراتژی های خود را می ساختند. در نتیجه باید زمان را از استراتژی گرفت.
ششم، کنترل هزینه ها بسیار مهم است. بدون کنترل هزینه ها نمی توان بقا را تضمین کرد.
هفتم، در همین شرایط ایران، فرصت های بسیار زیادی است، فقط باید متفاوت فکر کرد.
هشتم، بهتر است تا جاییکه می توانید روی وب بروید. این روزها کسب و کار را روی وب بردن اجتناب ناپذیر شده است.
نهم، تا مواد اولیه را تهیه نکرده باشید فروش نکنید. به مرور زمان ممکن است سود شما به زیان تبدیل شود.
دهم، تا حد امکان از فروش اعتباری خود داری کنید مگر اینکه هزینه اعتبار را در قیمت خود منظور کرده باشید.
یازدهم، از هر گونه تعهد ارزی که باید ریالی تسویه شود خود داری کنید.
دوازدهم، مدیریت موجودی کالا یکی از مبرم ترین فعالیت های سال جاری است. اینکه در هر مقطع چه میزان موجودی در شرکت باشد، در سود آوری شرکت تاثیر بسیار زیادی دارد.
سیزدهم، با توجه به اینکه بازار ایران در سال ۹۸ کوچکتر می شود، اتخاذ استراتژی های رقابتی از قبیل دست یابی به تکنولوژی های جدید بسیار ضروری است.
چهاردهم، بهتر است تا جاییکه امکان دارد فروش به دولت کمتر و بیشتر به سمت شرکتها و مصرف کنندگان حرکت کنید.
پانزدهم، در صورت امکان بخشی از درآمدهای شرکت ارزی باشد و یا به صورت ارز نگهداری شود که در مواقع واردات ضروری بدون پرداخت بهایی بالا بتوان از آن استفاده کرد.
شانزدهم، استفاده از منابع اعتباری داخلی پیشنهاد می شود و استفاده از منابع اعتباری ارزی بهتر است اجتناب شود، مگر اینکه از اعتبار خارجی برای توسعه صادرات استفاده شود.
هفدهم، استفاده از تولیدات جایگزین واردات به عنوان یک فرصت.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
