در چند ماه گذشته صنایع تبدیلی به خصوص تولید کنندگان رب گوجه فرنگی از کمبود محصولات کشاورزی گلایه کردند اما راه غلبه بر چنین مشکلاتی این است که کارخانه ها در سراسر کشور از قالب کشاورزی قراردادی استفاده کنند.
محمدعلی طهماسبی/معاون وزیر جهادکشاورزی
تولید محصولات کشاورزی غیر از محصولاتی که در محیط های کنترل شده مثل گلخانه ها پرورش می یابد، فصلی است. به همین دلیل گردش نقدینگی در بسیاری از فعالیت های کشاورزی یک ساله است. این مسئله باعث شده در یک مدت کوتاه محصول زیادی به بازار عرضه شود درحالیکه ممکن است تقاضا در آن دوره ثابت بماند. درواقع این عملکرد مکانیسم عرضه و تقاضا در بازار است که به افت و افزایش قیمت ها می انجامد. یک راه در کاهش تنش های ناگهانی بازار محصولات کشاورزی نگه داری محصولات در انبارها و سردخانه ها یا استفاده از آن در صنایع تبدیلی و تکمیلی است.
در چند ماه گذشته صنایع تبدیلی به خصوص تولید کنندگان رب گوجه فرنگی از کمبود محصولات کشاورزی گلایه کردند اما راه غلبه بر چنین مشکلاتی این است که کارخانه ها در سراسر کشور از قالب کشاورزی قراردادی استفاده کنند. در این روش کارخانه ها و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی به یکدیگر خدمات می دهند. کشاورزی قراردادی در مورد چغندر و تولید قند رایج بود و در مورد محصولات دیگر مثل گوجه فرنگی و رُب هم استفاده می شود و تا زمانی که چنین قراردادی وجود نداشته باشد کشاورز نمی داند که باید برای چه کارخانه ای و به چه اندازه تولید کند.
همه واحدهای کشاورزی دست بخش خصوصی است و دولت هیچ واحد کشاورزی را اداره نمی کند. دخالت دولت در حوزه تنظیم بازار در قالب دو سیاست مطرح می شود که یکی خرید تضمینی است. براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی دولت مکلف به خرید تضمینی بعضی محصولات کشاروزی به منظور حمایت از تولیدکنندگان آن است. در خرید تضمینی هزینه تمام شده با یک سود عادلانه که به طور معمول کف قیمت است به تولید کننده پرداخت می شود. سیاست دیگر خرید توافقی است. زمانی که کشاورز نمی تواند محصول را به هر دلیلی بفروشد، سازمان تعاونی روستایی یا دیگر سازمان های حمایتی محصول را می خرند یا تبدیل می کنند و در بازار میفروشند اما همیشه در بازار محصولات کشاورزی این مکانیزم عرضه و تقاضاست که اصل و اساس است. دخالت دولت در بازار این محصولات بسیار کم است و تنها در بازار محصولاتی مثل گندم و غلات که براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی مکلف به خرید تضمینی است، دخالت می کند.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان