سم والتون، اسطوره کارآفرینی و موسس والمارت

سم والتون تاجر آمریکایی و کارآفرینی بود که شهرت اصلی خود را مدیون خرده‌فروشی والمارت است. علاوه بر والمارت، والتون شرکت سمز کلاب را نیز تأسیس کرد که به‌عنوان یک عمده‌فروشی از زیرمجموعه‌های والمارت فعالیت می‌کند.

فروشگاه والمارت پس از تأسیس توسط والتون به‌‍مرور خود را به بزرگ‌ترین خرده‌فروشی جهان تبدیل کرد. در حال حاضر این شرکت به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان استخدامی خصوصی در جهان شناخته می‌شود که ۲.۳ میلیون کارمند در سرتاسر جهان دارد. سم والتون در زمان حیات خود به مدت ۶ سال به‌عنوان ثروتمندترین فرد آمریکا شناخته می‌شد.

سم والتون با تأسیس والمارت، فرهنگ خرید کردن آمریکایی‌ها و پس از آن بسیاری نقاط جهان را تغییر داد. استراتژی‌ها و رفتارهای اولیه‌ی او که روی مناطق دورافتاده و روستایی تمرکز داشت، باعث شد که بزرگان این صنعت در ابتدا توجهی جدی به شرکت او نداشته باشند. شرکت‌هایی همچون کی‌مارت، سیرز و وول‌ورث زمانی متوجه این جوان روستایی شدند که دیگر کسب‌وکارشان به‌طور کامل به حاشیه رفته بود.

موفقیت‌های والتون به‌سادگی به‌دست نیامد. پرورش یافتن در خانواده‌ای تقریبا فقیر و زندگی در شرایط ناپایدار اقتصادی، او را در سال‌های نوجوانی با بازار کار آشنا کرد. فعالیت در بازار کار، ارزش کار سخت را به سم آموخت و همین آموزه‌ها، پایه‌گذار فرهنگ والمارت در سال‌های بعدی شدند. شرکتی که او در سال ۱۹۶۹ تأسیس کرد، امروز با حدود ۱۱,۷۰۰ فروشگاه در ۲۸ کشور جهان مشغول به کار است.

_{یکی از هزاران فروشگاه والمارت، میراث سم والتون}

تولد و تحصیل

سم مور والتون در ۲۹ مارس سال ۱۹۱۸ میلادی در کینگفیشر اکلاهاما به دنیا آمد. پدرش توماس گیبسون والتون و مادرشننسی لی نام داشت. سم تا سال ۱۹۲۳ به‌همراه والدینش در مزرعه‌ی شخصی در همان منطقه زندگی کرد. کشاورزی در آن زمان درآمد مناسبی نداشت و پدر سم برای گذران هزینه‌های زندگی وارد کسب‌وکار رهن و اجاره‌ی مزرعه شد. او در شرکت برادرش با نام Walton Mortgage Company مشغول به کار شد. این شرکت زیرمجموعه‌ای از شرکت بیمه‌ی عمرمتروپولیتن بود.

سم والتون در خانواده‌ای مزرعه‌دار با شرایط اقتصادی ضعیف متولد شد

سبک کاری جدید توماس، باعث شد که خانواده‌ی او در سال‌های بعدی در شهرهای کوچک متعددی ساکن شوند. سم که یک برادر کوچک‌تر به نام جیمز (متولد ۱۹۲۱) داشت، بدون توجه به جابه‌جایی‌های متعدد، در تحصیل خود پیشرفت می‌کرد و در پایه‌ی هشتم تحصیل، به جوان‌ترین دارنده‌ی مدال پیشاهنگی آمریکا تبدیل شد. او در آن زمان در مدرسه‌ای واقع در شهر شلبینا در میزوری تحصیل می‌کرد.

دوران کودکی و نوجوانی سم والتون در اوج بحران اقتصادی قرن گذشت. او در این زمان به همراه خانواده‌اش در شهرکلمبیا در میزوری ساکن بود و مانند پسران دیگر، در کسب درآمد برای خانواده نیز تلاش‌ می‌کرد. دوشیدن گاو، پر کردن بطری‌های شیر و نقل و انتقال محصولات دامداری برای مشتریان، از کارهایی بودند که سم جوان به آن‌ها مشغول بود.

_{سم در سنین کودکی (سمت چپ)}

سم والتون دوران دبیرستان را در مدرسه‌ی دیوید اچ. هیکمن گذارند. یکی از شغل‌های معمول پسران نوجوان در آمریکا در آن زمان، تحویل روزنامه بود. سم نیز مانند دیگر هم‌سالان خود در این زمینه کار می‌کرد و روزنامه‌ی کلمبیا دیلی تریبیون را به مشترکان تحویل می‌داد. او علاوه بر تحویل روزنامه، به فروش حق اشراک مجله هم مشغول بود. فعالیت‌های جدی و داوطلبانه‌ی او در این موارد، او را در پایان دوران دبیرستان به لقب «پسر همه‌کاره» ملقب کرد.

پس از دبیرستان، سم تصمیم گرفت برای پیدا کردن فرصت درآمدی بهتر به دانشگاه برود و دانشگاه میزوری قبول شد. او در رشته‌ی اقتصاد در این دانشگاه تحصیل می‌کرد و در کنار درس، انواع شغل‌ها را برای کسب درآمد امتحان کرد. در نهایت در سال ۱۹۴۰، سم والتون با مدرک کارشناسی از دانشگاه میزوری فارغ‌التحصیل شد.

شروع فعالیت کاری

والتون سه روز پس از پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، به‌عنوان کارآموز مدیریت وارد خرده‌فروشی جی. سی. پنی دردموین ایالت آیووا شد. اولین شغل رسمی میلیاردر اسطوره‌ای آمریکا، درآمد ۷۵ دلاری در ماه داشت. والتون به مدت ۱۸ ماه در این شرکت مشغول به کار بود. او هیچ‌گاه در میان برترین فروشندگان این فروشگاه نبود چون با سیستم کاغذی و گزارش‌نویسی آن مشکل داشت و حتی از طرف مدیر فروشگاه تهدید به اخراج شد. تا اینکه در سال ۱۹۴۲ برای پیوستن به ارتش در جنگ جهانی دوم، از شغل خود استعفا داد.

_{سم والتون در کنار خانواده در سال‌های جنگ جهانی دوم}

او مدت کوتاهی نیز در شرکت صنایع شیمیایی دوپون در اوکلاهاما، تولیدکننده‌ی باروت در زمان جنگ جهانی کار کرد. پس از مدت کوتاهی، والتون به بخش نیروهای جاسوسی ارتش آمریکا ملحق شد و وظیفه‌ی بازرسی امنیتی فرودگاه‌های نظامی و زندان‌های جنگی را بر عهده گرفت. موقعیت فعالیت او در این سمت، فورت داگلاس در ایالت یوتا بود. والتون در نهایت در زمان جنگ به درجه‌ی کاپیتانی (معادل سروان) رسید.

اولین فروشگاه‌ها

والتون در سال ۱۹۴۵ ارتش را ترک کرد و در سن ۲۶ سالگی مدیریت اولین فروشگاه خود را شروع کرد. او با دریافت ۲۰ هزار دلار وام از پدر همسرش بعلاوه‌ی پنج هزار دلار پس‌اندازش از دوران جنگ، شعبه‌ای از فروشگاه بن فرانکلین در نیوزپورت آرکانزاس را اجاره کرد. این فروشگاه زیرمجموعه‌ای از فروشگاه‌های زنجیره‌ای Butler Brothers بود.

والتون از همان ابتدای مدیریت فروشگاه، سیاست‌های خاص خود را شروع کرد و رفتارهای او نویدبخش آینده‌ای روشن برای کسب‌وکارش بود. او اعتقاد داشت که قفسه‌های فروشگاه باید مملو از انواع اجناس مورد نیاز باشد. دومین فروشگاه والتون نیز به‌سرعت و در همان خیابان فروشگاه اول با نام Eagle تأسیس شد.

رشد سریع فروشگاه والتون، فروش آن‌ها را در مدت سه سال از ۸۰ هزار دلار به ۲۲۵ هزار دلار رساند. صاحب اصلی فروشگاه یعنی پی. کی. هولمز، خانواده‌ای با سابقه‌ی طولانی در صنعت خرده‌فروشی داشت. پس از رشد والتون، توجه او به فروشگاه جلب شد. او به‌منظور حفظ حق فروش و فرانشیز فروشگاه، قرارداد والتون را تمدید نکرد تا پسرش مدیریت این فروشگاه‌ را در دست بگیرد.

قرارداد والتون به‌گونه‌ای بود که اجازه‌ی تمدید به او نمی‌داد و بعلاوه، نرخ اجاره (پنج درصد از فروش) نیز بسیار بالا رفت که در مجموع باعث ترک فروشگاه توسط او شد. این موارد، اولین درس‌های جدی سم در دنیای کسب‌وکار بودند. هولمز علاوه بر اخراج والتون، انبار و تجهیزات فروشگاه را نیز به قیمت ۵۰ هزار دلار تصاحب کرد که البته از نظر والتون قیمتی منصفانه بود.

_{یکی از مجموعه فروشگاه‌های بن فرانکلین تحت مدیریت والتون}

در نهایت واگذاری اولین فروشگاه تحت مدیریت والتون، یک سال پیش از موعد قرارداد انجام شد و سم به همراه همسرش هلن و پدر او، تصمیم گرفتند برای شروع کسب‌وکار جدید، محلی را در بنتون‌ویل آرکانزاس پیدا کنند. آن‌ها یک فروشگاه تخفیفی را در میدان اصلی این شهر اجاره کردند. درآمد این فروشگاه در آن زمان ۷۲ هزار دلار در سال بود که در سال‌های اولیه‌ی فعالیت والتون به ۱۰۵ و سپس ۱۴۰ هزار دلار رسید.

موفقیت در مدیریت فروشگاه Five and Dime در بنتون‌ویل، درآمد زیادی برای والتون به همراه داشت. او پس از موفقیت در فروشگاه‌های اولیه‌ی خود تصمیم گرفت در مکان‌های متعدد دیگر، فروشگاه تأسیس کند. والتون به دنبال تأسیس شعبه‌های فروشگاه‌ زنجیره‌ای بن فرانکلین بود.

_{والتون جوان در کنار همسر و چهار فرزندش}

در سال ۱۹۵۴، والتون به همراه برادرش جیمز، مغازه‌ای در مرکز خرید شهر راسکین هایتس از توابع کانزاس سیتی و در سال‌های بعد به کمک برادرش و پدر همسرش، فروشگاه‌های متعددی در شهرهای مختلف تأسیس کرد. والتون برای تشویق مدیران فروشگاه‌ها، پیشنهاد سهام شرکت را به آن‌ها ارائه می‌کرد که نقش مهمی در افزایش علاقه‌ی این مدیران داشت.

در سال ۱۹۶۲، سم و برادرش ۱۶ فروشگاه در نقاط مختلف آرکازاس، میزوری و کانزاس داشتند. ۱۵ فروشگاه متعلق به مجموعه‌ی بن فرانکلین بودند و تنها یکی از آن‌ها، مستقل بود.

_{فروشگاه تخفیفی مستقل والتون}

تولد والمارت

والتون که در شروع دهه‌ی ۱۹۷۰ صاحب ۱۶ فروشگاه بود، از درآمد کسب‌شده راضی نبود و اعتقاد داشت که این درآمد با تلاش‌هایش هم‌خوانی ندارد. او تصمیم گرفت سیاست تخفیفی فروشگاه‌های خود را شدیدتر کند تا با افزایش فروش، باز هم سوددهی خود را افزایش دهد.

والمارت در مناطق دور از شهرهای بزرگ تأسیس می‌شد و خطر قابل توجهی برای رقبا نبود

یکی از مجموعه‌ فروشگاه‌های خرده‌فروشی در آن سال‌ها، Meijerنام داشت که با سرعت مناسبی نیز رشد کرده بود. رشد این فروشگاه و طرح کسب‌وکار آن، توجه والتون را به خود جلب کرد. او به دنبال یک استراتژی فروش جامع در فروشگاه‌ها بود و طرح کسب‌وکار خود را در مجموعه‌ی Meijer اجرا شده می‌دید. والتون با مطالعه‌ی طرح این شرکت، تصمیم گرفت به‌جای تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای تخفیفی معمول، فروشگاه‌های خود را در شهرهای کوچک تأسیس کند. در طرح مورد نظر والتون، تمامی محصولات با تخفیف بالا عرضه می‌شدند.

والتون در قدم اول به مسئولین فرانشیز فروشگاه بن فرانکلین مراجعه کرد و ایده‌ی خود را با آن‌ها در میان گذاشت. مدیران این شرکت پس از آن که ایده‌ی والتون مبنی بر نصف کردن حاشیه‌ی سود را شنیدند، با قدرت با او مخالفت کردند. در نهایت والتون تصمیم گرفت خود وارد تجارت شود و با گرفتن وامی به ضمانت خانه‌اش، اولین فروشگاه خود را تأسیس کرد.

_{یکی از اولین فروشگاه‌های والمارت}

اولین فروشگاه والمارت با نام Wal-Mart Discount City Store در دوم جولای ۱۹۶۲ در شهر راجرز آرکانزاس تأسیس شد. نام وال-مارت مخفف عبارت «والتون مارت» به معنای بازار والتون است. این فروشگاه در خیابان وست والناتتأسیس شد. هدف اولیه‌ی والتون از تأسیس این فروشگاه، فروش محصولات تولید ایالات متحده‌ی آمریکا بود. هدف بعدی این بود که به‌مرور سازندگان آمریکایی با مجموعه‌ی والمارت آشنا شوند و محصولات خود را با قیمتی رقابتی به آن‌ها عرضه کنند.

در همان سال تأسیس والمارت، رقبای بزرگی همچون کی‌مارت و وولکو نیز در با استراتژی مشابه صنعت خرده‌فروشی آمریکا حضور داشتند. آن‌ها به‌راحتی می‌توانستند والمارت را شکست دهند؛ اما والتون فروشگاه‌های خود را آن‌قدر دور از مرکز توجه تأسیس کرده بود که هیچ‌کس او را رقیبی جدی نمی‌دانست.

والتون برای راه‌اندازی مدل مورد نظرش، فروشگاه‌ها را در مناطقی با فاصله‌ی یک ساعته از انبار اصلی والمارت تأسیس کرد و با این طرح، عملیات لجستیک و جابجایی مواد را نیز توسط کامیون‌های شرکت خودش انجام داد. حجم خرید بالا و سیستم تحویل عالی، امکان فروش تخفیفی مناسب را برای والمات فراهم کرد. رشد مجموعه فروشگاه‌های والمارت به حدی بود که تعداد آن‌ها از ۱۹۰ عدد در سال ۱۹۷۷ به ۸۰۰ عدد در سال ۱۹۸۵ رسید.

_{حضور والتون در فروشگاه و صحبت مستقیم با کارمندان و فروشنده‌ها}

سیاست سود پایین والمارت، در دوره‌های مختلف والتون را مجبور به گرفتن وام کرد. او سرانجام در سال ۱۹۷۰ تصمیم گرفت با حفظ ۶۱ درصد مالکیت شرکت خود، آن را به‌صورت عمومی در بازار سهام عرضه کند. این عرضه‌ی عمومی درآمدی حدود پنج میلیون دلار را به والمارت سرازیر کرد. این شرکت در سال ۱۹۷۲ با نماد WMT وارد بازار سهام نیویورک شد. آن‌ها اولین رکورد خود را با ثبت فروش سالانه یک میلیارد دلار در سال ۱۹۸۰ جشن گرفتند.

سمزکلاب با هدف تأمین نیاز کسب‌وکارهای کوچک تأسیس شد

والتون در سال ۱۹۸۳ تصمیم گرفت وارد صنعت عمده‌فروشی شود. او Sam’s Wholesale Club را به‌منظور تأمین مواد مورد نیاز کسب‌وکارهای کوچک تأسیس کرد. این شرکت نیز مانند والمارت به سوددهی بالایی رسید تا اینکه در سال ۱۹۸۷، والمارت به‌عنوان سومین فرده‌فروشی بزرگ در ایالات متحده‌ی آمریکا شناخته شد. والتون در سال ۱۹۸۸ از سمت مدیرعاملی والمارت استعفا داد و با حفظ سمت ریاست هیئت مدیره، دیوید گلس را جایگزین خود در سمت مدیرعاملی کرد.

والتون در سال ۱۹۹۰ و در میهمانی سالانه‌ی شرکت خود پیش‌بینی کرد که درآمد والمارت تا یک دهه بعد به ۱۲۵ میلیارد دلار خواهد رسید. در دو سال بعدی فعالیت این شرکت، آن‌ها جایگاه کی‌مارت و سیرز را تصاحب کردند و بزرگ‌ترین خرده‌فروش آمریکا شدند.

_{سم والتون در کنار مشتریان والمارت}

زندگی شخصی و مرگ

سم والتون در ۱۴ فوریه‌ی سال ۱۹۴۳ با هلن رابسون ازدواج کرد. آن‌ها چهار فرزند داشتند که همگی سهمی از فروشگاه‌های والمارت به ارث بردند. ساموئل رابسون والتون یکی از پسران این خانواده بود که در خلال سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۵ به‌عنوان مدیر مجموعه فروشگاه‌های والمارت مشغول به فعالیت بود. آلیس والتون نیز تنها دختر سم والتون است که در حال حاضر با ثروتی حدود ۴۲ میلیارد دلار، ثروتمندترین زن جهان است.

فعالیت‌‌های بشردوستانه و عضویت در هیئت امنای خیریه‌های متعدد، از عادات خانواده‌ی والتون بود. آن‌ها در کلیسای پروتستان بنتون‌ویل فعالیتی جدی داشتند و خود سم به‌عنوان معلم دانش‌آموزان دبیرستانی در این کلیسا فعالیت می‌کرد. علاوه بر آن، این زوج بنیاد خیریه‌ی والمارت را در سال ۱۹۷۹ تأسیس کردند.

_{خانواده‌ی ثروتمند والتون}

سم والتون در پنجم آوریل سال ۱۹۹۲ در سن ۷۴ سالگی بر اثر سرطان استخوان از بیمارستان لیتل راک آرکانزاس از دنیا رفت. خبر درگذشت او به تمام ۱۹۶۰ فروشگاه والمارت در آن سال مخابره شد. در آن زمان، این شرکت ۳۸۰ هزار کارمند داشت و فروش سالانه‌ی آن‌ها به حدود ۵۰ میلیارد دلار می‌سید. بدن والتون در گورستان بنتون‌ویل دفن شد. دانشگاه آرکانزاس، به احترام این کارآفرین اسطوره‌ای، دانشکده‌ی کسب و کار خود را سم ام. والتون نام نهاده است.

والتون مالکیت فروشگاهش را برای همسر و فرزندانش به ارث گذاشت. خانواده‌ی والتون تا سال ۲۰۰۵، پنج جایگاه را در میان ۱۰ فرد ثروتمند ایالات متحده‌ی آمریکا به خود اختصاص داده بودند. نکته‌ی دیگر اینکه دختران برادر سم نیز سهمی کوچک از والمارت دارند.

والتون در سال ۱۹۹۸ در لیست ۱۰۰ نفره‌ی مجله‌ی تایمز شامل افراد تأثیرگذار قرن بیستم قرار گرفت. علاوه بر آن، او در سال ۱۹۹۲ نشان افتخار آزادی رئیس جمهوری را از رئیس جمهور وقت آمریکا یعنی جورج بوش پدر دریافت کرد. والتون در خلال سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۸ از طرف نشریه‌ی فوربز به‌عنوان ثروتمندترین فرد آمریکا شناخته می‌شد.

در سال ۲۰۰۵، پنج نفر از ثروتمندترین افراد آمریکا عضو خانواده‌ی والتون بودند

نکته‌ی مهم در مورد زندگی سم والتون اینکه او خرده‌فروشی را اختراع نکرد؛ همان‌طور که هنری فورد اتومبیل را اختراع نکرد. اما خط تولید فورد، صنعت آمریکا را متحول کرد و سیاست‌های فروش والتون نیز انقلابی در اقتصاد خدماتی آمریکا به پا کرد. به بیان دیگر، والتون نه‌تنها فرهنگ خرید را در آمریکا تغییر داد بلکه فلسفه‌ی تأسیس کسب‌وکارهای خرده‌فروشی و همچنین هرم قدرت و تأثیرگذاری را نیز در آن‌ها متحول کرد.

_{دریافت مدال افتحار از جورج بوش پدر}

نقل قول‌های مشهور از سم والتون

• شما نمی‌توانید کاری را که یک بار موفق بوده است همیشه تکرار کنید. همه چیز در حال تغییر است و برای موفقیت باید در خط مقدم تغییر باشید.
• تنها یک رئیس وجود دارد و آن هم مشتری است. او می‌تواند هر کسی در شرکت از فروشنده‌ی ساده تا مدیر را با خرید نکردن اخراج کند.
• رهبران موفق از روندهای مرسوم خارج می‌شوند تا اعتما به‌نفس نیروهای خود را افزایش دهند. اعتمادبه‌نفس افراد را به انجام کارهای خارق‌العاده هدایت می‌کند.
• هدف هر شرکت، ارائه‌ی خدمات مشتری به سبکی است که نه‌تنها عالی بلکه افسانه‌ای باشد.
• هر چیزی که می‌توانید با شرکا و همکارانتان در میان بگذارید. وقتی افراد اطلاعات داشته باشند، اهمیت بیشتری به کار می‌دهند و در نهایت هیچ‌چیز مانع آن‌ها نخواهد بود.
• موفقیت‌ها را جشن بگیرید و با شکست‌ها شوخی کنید. همیشه خوشحال باشید و انرژی مثبت منتقل کنید تا اطرافیان نیز با قدرت کار کنند.
• رفتار مدیر با کارمندان، همان رفتاری است که کارمندان با مشتری‌ها خواهند داشت.