قطع گاه و بی گاه برق در یک ماهه گذشته حاشیه های بسیاری داشته است و حالا با انتشار فهرست رسمی توانیر و مشخص شدن ساعت های احتمالی قطعی در مناطق مختلف پایتخت موضوع وارد مرحله ای جدید و جدی شده است؛ اتفاقی که نشان می دهد کشور و به خصوص شهرهای بزرگ با مشکل جدی برای تامین انرژی رو به رو شده اند.
چالشی که البته ریشه اصلی آن مشخص نیست و درباره دلایل آن ابهامات زیادی وجود دارد؛ حالا سوال اصلی مردم این است که چرا در فصل زمستان و سرد سال کشور با چالش برق مواجه شده آن هم در وضعیتی که نسبت به فصل تابستان مصرف برق به شدت کمتر است؟
در این بین مسئولان وزارت نیرو هنوز پاسخ دقیقی به سوال مردم نداده اند و درباره قطع برق شفاف سازی نکرده اند. رئیس اتاق تهران مسعود خوانساری هفته گذشته در جلسه هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به قطع برق گفت:« در هفته‌های گذشته ما شکایت‌های بسیاری در ارتباط با قطع برق بنگاه‌های اقتصادی و واحدهای تولیدی داشته‌ایم؛ واحدهایی که بدون اطلاع برق آنها قطع‌شده بود و صدماتی به تولید وارد و مشکلاتی در صنایع مختلف ایجاد شد. در این مورد هم بحث‌های مختلفی در هفته‌های گذشته مطرح‌شده است که علت اصلی قطع برق چیست؟
مدتی بحث این بود که گاز وجود ندارد و مازوت تولید می‌کنند، بعد این مطرح شد که مازوت آلودگی ایجاد می‌کند و مازوت را قطع کردند و باز هیچ گفت‌وگوی مشخصی بین مسئولان و مردم صورت نگرفت بالاخره مشکل قطع برق چی هست؟ کمبود گاز است؟ و درنهایت دیدیم که همه این‌ها مشکل را استخراج بیت کوین اعلام کردند و یک‌مرتبه اعلام شد ببینیم کجا بیت کوین در حال تولید است و آنها را متوقف کنیم.
حالا سؤال این است که تعداد ماینرهایی که بیت کوین تولید می‌کنند چه تعدادی هست، چقدر برق مصرف می‌کنند و آیا علت قطع برق بیت کوین هست؟ انتظار هست از مسئولان محترم که شفاف صحبت کنند؛ چرا شفاف نمی‌گویند مشکل برق چی هست و همه‌چیز را در ابهام می‌گذاریم.
متأسفانه امروز تقریباً همه افراد همه خبرهایشان را از فضای مجازی دریافت می‌کنند تا اینکه یک مسئول مشخص بیاید و عنوان کند که چنین مشکلی وجود دارد و این من فکر می‌کنم یک نا اطمینانی در جامعه ایجاد می‌کند.»
اگر چه که هنوز درباره دلیل اصلی قطع برق شفاف سازی صورت نگرفته است ولی به اعتقاد کارشناسان علت قطعی‌های اخیر برق را باید در عوامل مختلف جست و جو کرد و این اتفاق یک علت واحد ندارد. باید یکی از عوامل اصلی مشکلات اخیر را تامین سوخت نیروگاه ها جست و جو کرد. با توجه به اینکه نیروگاه‌ها برای سوخت خود از گاز استفاده می‌کنند و در زمستان مصرف گاز شهری به شدت افزایش پیدا می‌کند،
تامین سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها با مشکل و محدودیت مواجه شده است. در این مسیر، به نظر می‌رسد برای چند روز موضوع جایگزین کردن گاز با دیگر سوخت‌ها مانند مازوت نیز مطرح شد که با توجه به آلایندگی بالای آن به کنار رفت و در فصل سرما با توجه به اولویت داشتن تامین گاز خانه‌ها نسبت به برق، به نظر دولت حکم به خاموشی داده است.
در کنار این موضوع عامل دومی که در به وجود آمدن این شرایط تاثیر داشته بحث جاماندن از نوسازی و اورهال نیروگاه هاست. در برجام بنا بود چند نیروگاه ایران نوسازی و مدرن سازی شوند اما در عمل، تنها یکی از آنها نوسازی شد و از این رو نیروگاه‌های فعلی چه از نظر عملکرد و چه از نظر ظرفیت و چه از نظر تولید مازوت شرایط مطلوبی ندارند.
محمد حسن متولی‌زاده، مدیرعامل توانیر گفته است:« به طورکلی 80درصد برق از نیروگاه‌های حرارتی از طریق مصرف گاز، 14درصد گازوئیل و تنها 6درصد از طریق مازوت تولید می‌شود، با این حال در دی‌ماه جاری به‌دلیل افزایش مصرف یکباره گاز در بخش‌های خانگی و تجاری، این روند تغییر کرده؛ به‌طوری که هم‌اکنون ترکیب سوخت مصرفی نیروگاه‌ها به 43درصد گاز، 41درصد گازوئیل و 16درصد مازوت تغییر پیدا کرده است. »
به گفته متولی زاده «مجموع گاز مصرفی روزانه بخش خانگی و تجاری کشور 620میلیون مترمکعب است. برای تامین نیاز برقی کشور در نیروگاه‌های حرارتی روزانه به 145میلیون مترمکعب گاز نیاز داریم، این درحالی است که به منظور تامین گاز مصرفی بخش خانگی و تجاری، در دی ماه روزانه 83 میلیون مترمکعب گاز به نیروگاه‌ها تحویل شده و باقی نیاز سوخت مورد نیاز از طریق گازوئیل و مازوت تامین شده است.»
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
