روند نزولی افزایش جمعیت فعال در سه سال اخیر ناشی از کاهش ورود زنان به بازار کار بوده است که لازم است علل آن بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
وضعیت بازار کار و نرخ بیکاری همچنان پیچیده است. موج جدیدی از تعدیل نیروها رخ داده و کارفرماها از پس خرج و مخارج و دستمزد و حقوق کارکنان خود برنمی آیند. اتفاقی که می تواند نرخ بیکاری و معادلات اشتغال در کشور را تغییر دهد. مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به تحلیل شاخص های بازار کار در فصل بهار 1397 پرداخته است.
طبق این گزارش، آمار و ارقام نشان می دهد سیل ورود نیروی کار به بازار کار که از فصل سوم سال 1393 شروع شده بود در فصل بهار 1397 نیز با شدت کمتر تداوم یافته است و جمعیت فعال نسبت به فصل مشابه سال قبل 711 هزار نفر افزایش داشته است.
جمعیت فعال نسبت به فصل مشابه سال قبل 711 هزار نفر افزایش داشته است
طی سه سال منتهی به بهار 1396، به طور متوسط هر سال یک میلیون نفر به جمعیت فعال اضافه شده است که تقریباً نیمی از آن مردان و نیم دیگر زنان بوده اند اما در بهار 1397 نسبت به بهار 1396، 711 هزار نفر به جمعیت فعال اضافه شده است که در این بین 510 هزار نفر آن مردان و 190 هزار نفر آن زنان بوده اند.
روند نزولی افزایش جمعیت فعال در سه سال اخیر ناشی از کاهش ورود زنان به بازار کار بوده است که لازم است علل آن بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. در واقع افزایش جمعیت فعال زنان از 683 هزار نفر در بهار 1395 نسبت به بهار 1394 به حدود 190 هزار نفر در بهار 1397 نسبت به بهار 1396 رسیده است، این درحالی است که طبق آمار مرکز آمار ایران جمعیت در سن کار زنان افزایش داشته است.
همچنین نرخ مشارکت در بهار 1397 ،41.1 درصد بوده است که نسبت به بهار 1396(40.6) 0.5 درصد افزایش داشته است و نرخ مشارکت مردان و زنان به ترتیب طی این دوره 0.8 و 0.4 درصد افزایش داشته و به ترتیب به 65.3 و 16.8 درصد رسیده است. بررسی این ارقام نشان می دهد با وجود افزایش نرخ مشارکت نیروی کار، این نرخ به خصوص در زنان همچنان پایین تر از میانگین های جهانی است.
طی سه سال منتهی به بهار 1397، جمعیت غیرفعال به طور متوسط 340 هزار نفر کاهش داشته است که از این رقم سهم مردان 120 هزار نفر و سهم زنان 250 هزار نفر بوده است. اما جمعیت غیرفعال در بهار 1397 نسبت به بهار 1396، 160 هزار نفر اضافه شده است. 299 هزار نفر به جمعیت غیرفعال زنان اضافه شده است و جمعیت غیرفعال مردان نزدیک به 130 هزار نفر کاهش داشته است.
به عبارت دیگر، بیشتر زنان در سن کار به جمعیت غیرفعال اضافه شده اند و به تدریج تحولات خاص بازار کار در 1394 سال های 1393 تا 1396 (افزایش نرخ مشارکت، کاهش جمعیت غیرفعال و افزایش جمعیت شاغل ویژگی های خاص این دوره بودند) در حال توقف است، به طوری که مشاهده می شود در فصل اول سال 1397 این تحولات در حال کمرنگ شدن هستند و از میزان آنها کاسته شده است.
آمارهای دیگر این گزارش به اشتغال و بیکاری پرداخته است. در بخش اشتغال آمار و اطلاعات نشان می دهد که طی سه گذشته (از بهار 1393 تا بهار 1396) به طور متوسط سالیانه 730 هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است که 370 هزار نفر آن مرد و 360 هزار نفر آن زن بوده اند. اما در بهار 1397 نسبت به بهار 1396، بیش از 750 هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده است که در این میان 510 هزار نفر آن مردان و 240 هزار نفر آن زنان بوده اند.
به این ترتیب علیرغم ثبات نسبی افزایش اشتغال در سه سال اخیر، با این حال روند افزایش تعداد شاغلان مرد و زن معکوس بوده است. به عبارت دیگر اشتغال زنان در سه سال منتهی به بهار 1397 نسبت به فصل مشابه سال قبل روندی کاهشی و اشتغال مردان روندی افزایشی داشته است.
از رقم نزدیک به هفتصدوپنجاه هزار نفر اشتغالزایی اتفاق افتاده در بهار 1397 نسبت به بهار 1396، حدود 130 هزار نفر در بخش کشاورزی، 170 هزار نفر در بخش صنعت و 450 هزار نفر در بخش خدمات مشغول به کار شده اند.
علاوه بر این، آمار و اطلاعات نشان می دهد که طی سه گذشته (از بهار 1393 تا بهار 1396) به طور متوسط سالیانه 270 هزار نفر به جمعیت بیکار اضافه شده است که در این میان 260 هزار نفر آن مرد و 100 هزار نفر آن زنان بوده اند.
طی سه گذشته (از بهار 1393 تا بهار 1396) به طور متوسط سالیانه 270 هزار نفر به جمعیت بیکار اضافه شده است که در این میان 260 هزار نفر آن مرد و 100 هزار نفر آن زنان بوده اند
اما در بهار 1397 نسبت به بهار 1396، جمعیت بیکار 40 هزار نفر کاهش داشته است که علت عمده آن مربوط به کاهش جمعیت بیکار زنان به حدود 48 هزار نفر بوده است اما جمعیت بیکار مردان حدود سه هزار نفر افزایش را نشان می دهد. همچنین جمعیت بیکار شهری نزدیک به 60 هزار نفر کاهش و جمعیت بیکار روستایی 18 هزار نفر افزایش داشته است.
همچنین جمعیت بیکار جوان 15-24 ساله، 34367 نفر کاهش داشته و بیکاری فارغ التحصیلان عالی نیز، 48770 نفر کاهش داشته است. البته اینها پدیده های مهمی است، اما با توجه به کوچک بودن ابعاد آن چندان توسط جامعه قابل لمس نیست.
مجله خبری ایکسب، انتشار اخبار و رویدادهای اقتصاد و صنعت ایران و جهان، معرفی کارآفرینان و فرصتهای کسب و کار