هشتگ ده ساله شد. اگر شما هم هنوز درست نمی‌دانید که این نوشته آبی رنگ به چه دردی می‌خورد، ده سالگی‌اش بهانه خوبی است که با او بهتر آشنا شویم!
قبل از این که شبکه‌های مجازی و امکان رد و بدل کردن نظرها در اینترنت فراهم شود علامت # روی ماشین حساب‌ها، صفحه کلیدها و تلفن‌ها بود. این علامت ریاضی اما برای بیشتر ما به عنوان کلید مربع تلفن شناخته می‌شد که گاهی در دستورات تلفن گویا کاربرد داشت. گاهی به جای عدد استفاده می‌شد و گاهی به جای علامت پوند. امروز همه آن را به نام هشتگ می‌شناسند که بعد از ده سال زندگی مشترک با ما در شبکه‌های اجتماعی احتمالا ماندگار خواهد بود.
هشتگ به عنوان یک علامت پرکاربرد در شبکه‌های مجازی اولین بار در توییتر مورد استفاده قرار گرفت. مخترع آن، چارز مسینا، در سال ۲۰۰۷ از این علامت برای ساختن گروه در توییتر استفاده کرد. برای توییتر دو سالی طول کشید تا این اختراع جدید را همان طوری که امروز هست کامل کند. در سال ۲۰۰۹ بالاخره تمام هشتگ‌ها تبدیل به هایپرلینک شدند، و کاربران توانستند با کلیک روی هر هشتگی، سابقه استفاده از آن، استفاده کننده‌های آن و مهم‌ترین توییت‌هایی که در مورد آن نوشته شده است را ببینند. علاوه بر این توییتر این امکان را یافت تا با اضافه کردن جست و جوی جغرافیایی به کاربرانش بگوید که در چه منطقه‌ای چه هشتگی مورد استفاده بیشتر قرار گرفته است و از این طرق راهی به بررسی مسائل روز در مناطق مختلف دنیا باز کرد.
هشتگ به عنوان یک علامت پرکاربرد در شبکه‌های مجازی اولین بار در توییتر مورد استفاده قرار گرفت.
از اولین هشتگ‌هایی که به شکل امروزی، درتوییتر مورد استفاده قرار گرفت، iranelection# بود که در جریان انتخابات ریاست جمهوری پر استفاده بود، اما امکان بررسی پرکاربردترین توییت ها یک سال بعد در ۲۰۱۰ به توییتر اضافه شد. توییتر ستونی را اضافه کرد که در آن می‌شد هشتگ‌های پراستفاده را به صورت لحظه‌ای دید. این امکان توییتر هم به آگاه شدن مردم از موضوعات روز و دغدغه‌های همدیگر کمک کرد و هم خودش تبدیل به ابزاری برای گفت‌وگوی عمومی، در پی آن گفت و گو با نهادهای قدرت شد.
توییتر در سال‌های گذشته توانسته است با افزایش تعداد کاربرانش به بخش بزرگتری از افکار عمومی اجازه بروز بدهد و این خود کمکی به روزنامه‌نگاران و سیاست‌مداران است تا بدانند که چه موضوعاتی در نظر مردم اهمیت بیشتری پیدا می کند.
هشتگ تنها به توییتر محدود نمانده است. در اینستاگرام هم که قرار بود خواهر فیس‌بوک و ابزار سریعی برای به اشتراک گذاشتن عکس باشد، هشتگ به زودی جای خود را باز کرد. با فراهم شدن زیرساختهای مورد نیاز برای قابلیت جست و جوی هشتگ‌ها در اینستاگرام، استفاده از هشتگ در این شبکه آن قدر رونق گرفت که اگر در فاصله چند دقیقه یک هشتگ را در آن جست و جو کنید بسیار بعید است که همان عکس و فیلم‌هایی را ببینید که لحظاتی پیش در جست و جو دیده بودید.
کلمه هشتگ در ۲۰۱۳ در فرهنگ لغت آکسفورد وارد شد و به عنوان کلمه سال انتخاب شد.
کلمه هشتگ در ۲۰۱۳ در فرهنگ لغت آکسفورد وارد شد و به عنوان کلمه سال انتخاب شد. یک سال بعد راه خودش را به فرهنگ لغت وبستر هم باز کرد! این روزها، علاوه بر توییتر و اینستاگرام، در فیس بوک و گوگل+ هم می شود از هشتگ برای جست و جوی مطالب استفاده کرد؛ پیام‌رسان‌های آنلاین مثل اسنپ چت هم خودشان را برای کاربرد هشتگ به‌سازی کرده‌اند، اما در تلگرام، کاربرد هشتگ بیشتر برای این است که بدانیم نوشته‌هایی که می‌خوانیم در مورد چه موضوعی و یا در واکنش به کدام مساله روز نوشته شده‌اند. در تلگرام هنوز نمی‌توان با کلیک کردن روی یک هشتگ نظرات کاربران دیگر در مورد موضوع را دید و این با اصل اولی که هشتگ برای کمک به آن ایجاد شده است، یعنی فراهم کردن امکان گفت‌وگو بین آدم‌ها، فاصله دارد.
اگر هنوز نمی دانید چه طور باید از هشتگ درست استفاده کنید، دفعه بعد که این مربع کوچک را کنار نوشته هایتان گذاشتید بدانید که
- وقتی از هشتگ استفاده می‌کنید نباید بین حروف فاصله بگذارید! به محض زدن کلید اسپیس، هشتگ شما تمام می‌شود و قسمت دوم واژه‌ای که نوشته‌اید در جست‌وجوها دیده نمی‌شود.
- علامت‌هایی مثل ویرگول (،)، علامت سوال و تعجب، علامت دو نقطه (:) و مانند آن جزو هشتگ نیستند.
- اگر لازم است در نوشتن عبارتی که می‌خواهید هشتگ کنید، فاصله بیندازید باید از علامت خط تیره بزرگ ( _) استفاده کنید نه خط تیره کوچک (-) و فراموش نکنید که بین حروف و علامت، فاصله‌گذاری نکنید! (اسپیس نزنید)
- از آنجایی که هشتگ اولین بار در توییتر مورد استفاده قرار گرفته است و در این شبکه هم اصل بر میکروبلاگینگ، یعنی نوشته‌های بسیار کوتاه است، هشتگ‌ها باید کوتاه باشند. هشتگ‌هایی که بیش از سه کلمه باشند، یا تعداد حروف آنها زیاد باشد، معمولا مورد استفاه کمتری قرار می‌گیرند و هر چه اقبال به هشتگ‌ها کم‌تر باشد، بی مصرف‌تر می‌شوند!
- بین علامت # و نوشته قبل از آن باید فاصله بگذارید تا هشتگ قابل جست‌وجو شود.
هشتگ زدن این روزها یکی از راه‌های مشارکت مدنی هم هست. هم در جنبش اشغال وال‌استریت که تبدیل به سلسله‌ای از تظاهرات در تمام دنیا شد، و هم در انقلاب مصر، مردم با استفاده از جست‌وجوی هشتگ‌ها از نظرات هم آگاه می‌شدند و در مورد رویدادها اظهار نظر می‌کردند.
علاوه بر این، زمانی که اتفاقاتی احساسات عمومی را جریحه‌دار می کند، هشتگ‌ها امکان خوبی برای همدردی مردم با هم دیگر و به اشتراک گذاشتن روایت‌های مختلف از ماجراها هستند. در جریان ربوده شدن دختران نیجریه‌ای توسط گروه افراطی بوکوحرام، شش میلیون توییت با هشتگ BringBackOurGirls# (دختران ما را برگردانید) نوشته شد. در این مورد البته هشتگ زدن، کمکی به آزاد شدن دختران دبیرستانی نکرد.
موارد مشابهی مثل این که باعث شد انتقادهایی نسبت به این نوع از مشارکت اجتماعی وارد شود، اسمش را گذاشته‌اند «سست کوشی». کسانی که هشتگ می‌زنند نشان می‌دهند که به یک مساله علاقه‌مند هستند و به آن اهمیت می‌دهند، اما بیشتر موضوعات اجتماعی و سیاسی رو ز دنیا نیاز به مشارکتی بیش از هشتگ زدن در شبکه‌های اجتماعی دارد؛ هرچند تا همین جا هم هشتگ‌ها توانسته‌اند کمک زیادی به جنبش‌های اجتماعی کنند.
برای مثال، IceBucketChallenge# یا همان چالش آب یخ، کمک کرد که پول زیادی برای تحقیقات در مورد یک بیماری عصبی نادر جمع شود و مردم در مورد آن بیماری بیشتر بدانند. #BlackLivesMatter بعد از بروز چند اقدام خشونت آمیز از طرف پلیس آمریکا در برخی ایالت‌های این کشور، مساله حقوق رنگین پوستان در امریکا را دوباره مطرح کرد؛ در جریان انتخابات ایران #تغییرات_ملموس زمینه‌ای برای کاربران شبکه‌های اجتماعی فراهم کرد تا در مورد عملکرد دولت یازدهم اظهار نظر کنند.
اگر می‌خواهید بدانید هشتگ‌ها از کجا می آیند، جوابتان خیلی سخت نیست. ممکن است کمپین‌های تبلیغاتی یا شرکت‌های تجاری با هماهنگی‌های قبل هشتگی طراحی می‌کنند یا به صورت مرتب از هشتگی استفاده می‌کنند که بعدا بتوانند آن را جست و جو کنند و بر اساس آن کارشان را ارزیابی کنند، اما واقعیت این است که در اغلب غریب به اتفاق موارد، هشتگ‌ها بر پایه یک همکاری جمعی ساخته می‌شوند. گاهی هشتگ‌ها از سخنرانی‌ها یا اظهارات آدم‌های معروف بیرون می‌زند.
هشتگ‌ها یکی از راه‌های ایجاد گفت‌وگوی زنده هم هستند. گاهی دانشگاه‌ها از یک هشتگ خاص و از پیش اعلام شده استفاده می‌کنند تا یک بحث آنلاین را پیش ببرند و به سوالات دانشجویان پاسخ بدهند. گاهی در جریان مصاحبه‌های زنده، روزنامه نگاران از مردم م خواهند که هم زمان با دیدن برنامه اگر چیزی به ذهنشان رسید که دوست داشتند میهمان به آن پاسخ دهد، با هشتگ مشخصی توییت کنند تا در برنامه زنده پرسیده شود.
در یازده سالگی توییتر، ده سالگی هشتگ را می‌شود با یک توصیه پایانی جشن گرفت. هشتگ‌ها نباید طولانی باشند. هشتگ باید بتواند نظر دیگران را جلب کند تا کاربران شبکه های اجتماعی از آن استفاده کنند. هیچ دست پنهانی پشت هشتگ‌های پراستفاده نیست، البته اگر «هوش و خواست جمعی» را یک دست پشت پرده به حساب نیاورید!
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
