مریم میرزاخانی، ریاضیدان برجسته ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد، در بیمارستانی در آمریکا درگذشت.
مریم میرزاخانی اولین زنی بود که برنده مدال فیلدز، معتبرترین جایزه حوزه ریاضی و معروف به نوبل ریاضیات شد.
خانم میرزاخانی به تازگی به عضویت فرهنگستان هنر و علوم آمریکا در آمده بود.او یک سال پیش هم عضو فرهنگستان ملی علوم آمریکا شده بود.
مریم میرزاخانی از چند سال پیش به سرطان مبتلا شده بود. او با یان ووندارک، ریاضیدان و استادیار دانشگاه استنفورد ازدواج کرده بود و دختر آنها، آناهیتا، شش ساله است.
خانم میرزاخان یدر دانشگاه صنعتی شریف تهران، و سپس دانشگاه هاروارد، در آمریکا تحصیل کرده بود و در ۳۱ سالگی به استادی و بالاترین درجه دانشگاهی رسید.
مطالعات او در زمینه نظریه توابع ستایش‌های بسیاری از ریاضیدانان را برانگیخته بود. تاکنون در مقالات و متون علمی مختلف نزدیک به هزار بار به مطالعات مریم میرزاخانی ارجاع داده شده است.
کمیته مدال فیلدزهنگام انتخاب مریم میرزاخانی او را برای ” توانایی تکنیکی، بلندپروازی جسورانه، بینش وسیع و کنجکاوی ژرف” ستوده بود.
از فرزانگان تا استنفورد
خانم میرزاخانی در ۱۳ اردیبهشت سال ۱۳۵۶ در تهران متولد شد و در سال ۲۰۱۴ به دلیل انجام تحقیقات در زمینه «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برنده مدال فیلدز به عنوان بالاترین جایزه در ریاضیات شد. وی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز بوده است.
وی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی جایزه نمرهٔ کامل شد.
وی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت و نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت. خانم میرزاخانی سپس در سال ۱۹۹۹ کارشناسی خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مک‌مولن از برندگان مدال فیلدز گرفت.
وی به عنوان یکی از 10 ذهن جوان برگزیدهٔ سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و به عنوان «ذهن برتر» در رشته ریاضیات تجلیل شد.
میرزاخانی برنده جوایزی چون جایزه «ستر» از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳، جایزه کلی و مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴ است. وی از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشتهٔ ریاضیات بوده و پیش از این نیز به عنوان استاد دانشگاه پرینستون مشغول به فعالیت بوده است.
وی در اسفندماه ۱۳۷۶ در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که در آن تیمی متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی حضور داشتند، رتبه اول کشور را کسب کرد. اتوبوس حامل این تیم که از اهواز راهی تهران بود، به دره سقوط کرد و 6 نفر از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی – برندهٔ دو مدال طلای المپیاد جهانی – علیرضا سایه‌بان، علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران جان باختند و مریم میرزاخانی از جمله دانشجویان بازمانده از این سانحه بود.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
