رسانه تعاملی یا VOD در سال‌های اخیر شهرت زیادی پیدا کرده است و فرصت‌های مناسبی هم برای تبلیغات کسب‌وکار‌ فراهم می‌کند.

شاید نتوان کاربری را در دنیای امروزی فناوری تصور کرد که نام سرویس‌هایی همچون نتفلیکس و هولو و آمازون پرایم را نشنیده باشد. سرویس‌های رسانه تعاملی یا ویدئو به‌هنگام درخواست یا VOD (مخفف Video on Demand) در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و حتی به‌مرور درحال جایگزین کردن تلویزیون‌های سنتی هستند. محبوبیت این نوع از سرویس‌ها به‌حدی افزایش یافت که بازیگران بزرگی همچون دیزنی و برادران وارنر و اپل را نیز به فعالیت در حوزه‌ی جدید تشویق کرد.

در کشور ما نیز در سال‌های گذشته سرویس‌های VOD متعددی با هدف جذب مخاطب داخلی متولد شده‌اند. امروز اکثر کاربران ایرانی با نام فیلیمو و نماوا و سرویس‌های تازه‌نفسی مثل بخش ویدئو بازار، آشنا هستند و تعداد زیادی هم از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند. ماه‌های اخیر که با بحران ویروس کرونا و تعطیلی گسترده در سرتاسر جهان و کشورمان همراه بود، تمایل به این نوع از سرویس‌ها را افزایش داد و بسیاری از آن‌ها، افزایش قابل‌توجهی را در تعداد کاربران تجربه کردند. هجوم کاربران جدید به سرویس‌ها به‌حدی بود که حتی برخی از آن‌ها با چالش‌های زیرساختی مواجه شده و برخی دیگر برای مدیریت بهتر پهنای باند، مجبور به کاهش کیفیت محتوای خود در سطوح گسترده شدند.

رسانه‌های تعاملی یا VOD علاوه بر خدمات و محتوایی که به کاربر یا مصرف‌کننده‌ی نهایی عرضه می‌کنند، برای کسب‌وکارها نیز کانال جدیدی در جهت نمایش تبلیغات ایجاد کرده‌اند. با اینکه سرویس‌هایی مثل نماوا و فیلیمو از مدل درآمدزایی Subscription Video on Demand) SVOD) پیروی می‌کنند، سرویس‌هایی مانند یوتیوب و بازار مدل AVOD یا Ad-based Video on Demand را دنبال می‌کنند که این روزها با استقبال قابل‌توجهی ازسوی کسب‌وکارها و سرویس‌های رسانه‌ی تعاملی روبه‌رو شده است. در ادامه‌ی این مطلب، بررسی و شرحی بر انواع سرویس‌های VOD و چگونگی بهره‌مندی از زیرساخت موجود برای کسب‌وکارها داریم.

VOD چیست و از چه زمانی رونق گرفت؟

VOD به زبان ساده یک سیستم توزیع رسانه‌ی ویدیویی است که امکان دسترسی به محتوای ویدیویی را در روندی خلاف تلویزیون‌های سنتی به کاربر ارائه می‌کند. در VOD، نیازی به تجهیزات تلویزیونی سنتی نیست و کاربر هم به زمان‌بندی شبکه‌ی پخش‌کننده‌ی محتوا محدود نخواهد بود. نام‌گذاری «ویدئو در زمان درخواست» نیز از همین تعریف اولیه بر می‌آید. به بیان دیگر، کاربر VOD هر زمان که بخواهد به‌واسطه‌ی تمام دستگاه‌های هوشمند خود (تلویزیون، گوشی، لپ‌تاپ و تبلت) به هر محتوای ویدیویی موجود در کتابخانه‌ی سرویس دسترسی خواهد داشت.

تلویزیون‌ها با ساختاری که می‌شناسیم، در قرن بیستم مهم‌ترین کانال توزیع محتوای ویدیویی بودند. سال ۱۹۹۵ و با آغاز خدمات اینترنتی و IPTV، کاربران به‌سمت روش‌های جدیدی برای مصرف محتوای ویدیویی متمایل شدند. همین جهت‌گیری جدید تقاضا، منجر به اوج‌گیری توسعه و عرضه‌ی سرویس‌های VOD و حتی افزایش خرید کامپیوترهای شخصی شد.با ورود به قرن ۲۱ و بهبود زیرساخت‌های اینترنتی، امکان توسعه‌ی VOD فراهم شد

با ورود به قرن ۲۱، توسعه‌ی زیرساختی برای عرضه‌ی سرویس VOD سرعت گرفت. این سرویس‌ها برخلاف تلویزیون سنتی به‌جای نیاز به اشتراک کابلی یا استفاده از آنتن، به اتصال اینترنتی پرسرعت نیاز داشتند. در سال ۲۰۰۰، کدکی به‌نام JPEG2000 توسعه یافت که توزیع محتوای ویدیویی را با حجم کمتر و نیاز پایین‌تر به پهنای باند و سرعت،‌ ممکن کرد. تا سال ۲۰۰۰، غول‌هایی همچون سونی، پارامونت، یونیورسال و برادران وارنر، به‌همراه چند شرکت معتبر دیگر استاندارد Digital Cinema Initiative را توسعه دادند تا مشخصات مشترکی برای ارائه ویدئو بر بستر اینترنت را پیاده‌سازی کنند.

تلویزیون اینترنتی مفهومی بود که از دل سرویس‌های VOD زاده شد. اپلیکیشن‌های سمت کاربر همچون فروشگاه محتوای آنلاین اپل آیتونز و اپلیکیشن‌های تلویزیون هوشمند مانندآمازون پرایم ویدئو، حاصل همین مفهوم بودند که امکان اجاره‌ یا خرید محتوای ویدیوی و نمایش آن در دستگاه‌های گوناگون را به کاربر می‌دادند.

سرویس‌های دیگری هم در این‌میان متولد شدند که به‌جز فیلم و سریال، دسترسی به مجموعه‌ای از محتوای سرگرم‌کننده‌ی ویدیویی را دراختیار کاربر قرار می‌دادند. ازمیان آن‌ها می‌توان به غول صنعت استریم یعنی نتفلیکس و رقبایی همچون هولو و دیزنی پلاس اشاره کرد که سرویس اشتراکی و پرداخت ماهانه‌ی حق عضویت برای خدمات‌رسانی به کاربران انتخاب کرده‌اند.

این سرویس‌ها، با دریافت هزینه‌ی ماهانه، دسترسی به کل محتوای موجود در کتابخانه‌ی خود شامل برنامه‌های تلویزیونی، فیلم و سریال و برنامه‌های تولیدی اختصاصی خود را به کاربر ارائه می‌کنند. از نمونه‌های مشابه داخلی این سرویس‌ها می‌توان به فیلیمو و نماوا اشاره کرد. سرویس‌های تازه‌نفس دیگری نیز مانند بازار وارد این عرصه شده‌اند که البته در زمینه‌ی تولید محتوا و برنامه‌ی درآمدزایی تفاوت‌های زیادی با دو برند بزرگ داخلی دارد.

یوتیوب هم در دسته‌بندی سرویس‌های VOD قرار می‌گیرد و مدل کسب‌وکاری مبتنی بر تبلیغات دارد. البته این پلتفرم خدمات اشتراکی را نیز با عنوان YouTube Premium هم به کاربر ارائه می‌کند که تجربه‌ای بدون تبلیغ را در تمام بخش‌های مختلف آن اعم از یوتیوب، یوتیوب میوزیک و یوتیوب گیمینگ نیز فراهم می‌کند. به بیان دیگر کاربر یوتیوب یا باید تبلیغات را در پلتفرم مشاهده کرده، یا هزینه‌ای را برای عدم نمایش تبلیغات و دسترسی به محتوای اختصاصی پرداخت کند. یوتیوب به‌تازگی مدلی از  TVOD را نیز ارایه کرده است که کاربران می‌‌توانند فیلم‌های سینمایی و انیمیشن‌ها را خریداری و تماشا کنند که البته بخش کوچکی از کسب‌و‌کار یوتیوب را تشکیل می‌دهد. از نمونه‌های دیگر VOD می‌توان به خدماتی اشاره کرد که برخی از خطوط هوایی به مسافران خود ارائه کرده و امکان بهره‌مندی از محتوای ویدیویی دلخواه را ازطریق نمایشگرهای داخلی خود فراهم می‌کنند. این امکان یا ازطریق همکاری با برند‌های مطرح VOD‌ جهانی مثل نتفلیکس به ارمغان می‌آید، یا شرکت هوایی خود به تهیه و ارایه‌ی کتابخانه‌ای از محتوا می‌پردازد.

انواع سرویس‌های VOD

سرویس‌های رسانه‌ی تعاملی بسته به نوع خدمت‌رسانی که به کاربران ارائه می‌کنند یا نحوه‌ی درآمدزایی، به گروه‌های متنوعی تقسیم‌بندی می‌شوند. سه گروه اصلی VOD، با نام‌های SVOD و AVOD و TVOD شناخته می‌شوند که در ادامه هر کدام را شرح می‌دهیم.

SVOD یا Subscription Video on Demand

سرویس‌های SVOD شباهت زیادی به تلویزیون‌های سنتی دارند. کاربر با پرداخت هزینه‌ای ماهانه (یا هر دوره‌ی دلخواه زمانی) به‌صورت نامحدود امکان مشاهده‌ی محتوای موجود در کتابخانه‌ی سرویس را پیدا می‌کند. این نوع از سرویس‌های رسانه‌ی تعاملی در دهه‌ی اخیر و خصوصا چند سال گذشته با افزایش شدید تعداد کاربران روبه‌رو بوده‌اند و در بخش‌های بعدی برترین نمونه‌ها از میان آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

کاربران درصورت استفاده از SVOD، آزادی عمل بیشتری دارند. آن‌ها نیاز به قرارداد طولانی‌مدت با سرویس‌دهنده ندارند و می‌توانند درصورت عدم رضایت از محتوا یا خدمات، آن را ترک کنند. همین آزادی عمل، چالش دشوار حفظ مشتری را برای اپراتورهای SVOD به‌همراه دارد. آن‌ها عموما با ارائه‌ی محتوای اختصاصی و رقابت شدیدی برای کسب مجوز پخش فیلم‌ها و سریال‌های پرطرفدار، سعی در جذب و حفظ مخاطب دارند.

برترین سرویس‌های استریم یا SVOD

همان‌طور که گفته شد، سرویس‌های استریم از محبوب‌ترین زیرمجموعه‌‌های VOD در جهان هستند. کاربر تنها با پرداخت اشتراک، به مجموعه‌ای عظیم از محتوای ویدیویی دسترسی خواهد داشت و نیازی به پرداخت هزینه‌ی جدا برای تماشای ویدئو ندارد. به‌علاوه، برخی از آن‌ها دسترسی رایگان به بخشی از محتوای اختصاصی خود را برای کاربران فراهم می‌کنند که موجب جذب مصرف‌کننده‌های بیشتر می‌شود.

از میان برترین سرویس‌های کنونی صنعت استریم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نتفلیکس: مجموعه‌ای عظیمی از محتوای ویدیویی جذاب با رابط کاربری بهینه‌سازی شده و سیستم پیشنهاد ویدیوی مناسب. از نقاط ضعف آن نیز می‌توان به هزینه‌ی نسبتا بالا نسبت به دیگران (ماهانه ۸/۹۹ دلار) و اضافه و حذف شدن گاه و بی‌گاه برنامه‌ها اشاره کرد.
• HBO Now و HBO Go: سرویس استریم شبکه‌ی محبوب و معتبر HBO با محتوای حرفه‌ای اختصاصی، فیلم‌های جذاب و برنامه‌های خبری اختصاصی. البته هزینه‌ی آن نسبت به رقبا بسیار بیشتر است (۱۴/۹۹ دلار در ماه) و برخی برنامه‌ها نیز از سرویس حذف می‌شوند.
• دیزنی پلاس: سرویس استریم غول رسانه‌ای با قیمت مناسب (هفت دلار در ماه) و مملو از محتوای جذاب و محبوب با گزینه‌های محتوایی در کیفیت UHD. از نقاط ضعف آن نیز می‌توان به اشکالات کیفیتی و اختلال رابط کاربری اشاره کرد.

در رتبه‌های بعدی برترین سرویس‌های استریم، می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:

• Hulu
• Amazon Prime Video
• Sling TV
• Fubo TV
• Crackle

در میان سرویس‌های مشابه داخلی، نماوا و فیلیمو بیش از همه محبوبیت دارند. البته اپراتورهای اینترنتی هم سرویس‌های اختصاصی خود را با هدف ارائه‌ی محتوا با ترافیک رایگان به مشتریانشان راه‌اندازی کرده‌اند. از سرویس‌های دیگر ایرانی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• آیو
• اپیدو
• فیلم‌نت
• پلان
• لنز
• تیوا
• آی‌سیما
• تماشاخونه
• کاناپه
• دیجیتون
• سیمای همراه
• سینما مارکت

TVOD یا Transactional Video on Demand

رسانه‌های تعاملی معامله‌ای یا TVOD در نقطه‌ی مقابل SVOD قرار می‌گیرند. کاربر این سرویس‌ها، محتوا را به‌ازای دفعات نمایش خریداری یا اجرا می‌کند. از زیرمجموعه‌های این دسته می‌توان به EST یا Electronic sell-through اشاره کرد که کاربر یک بار هزینه‌ی محتوا را برای دریافت و دسترسی همیشگی به آن پرداخت می‌کند. زیرمجموعه‌ی دیگر، به‌نام DTR یا Download to rent شناخته می‌شود که با دریافت هزینه، محتوای ویدیویی را طی مدت محدود دردسترس کاربر قرار می‌دهد.بسیاری از کاربران، تماشای تبلیغات را به پرداخت هزینه برای مصرف محتوای ویدیویی ترجیح می‌دهند

سرویس‌های TVOD بین‌المللی عموما محتوای به‌روزتری را به کاربر ارائه می‌کنند و درآمد بهتری را هم برای تولیدکننده‌های محتوا به‌همراه دارند. آن‌ها عموما با رقابت‌های قیمت‌گذاری سعی در جذب و نگه‌داری مخاطب دارند. از سرویس‌های مشهور این دسته می‌توان اپل آیتونز، اسکای باکس آفیس، آمازون ویدئو استور و پلی‌استیشن ویدئو را نام برد.

AVOD یا Advertising-based Video on Demand

این دسته از رسانه‌های تعاملی، هزینه‌ای را از مصرف‌کننده‌ی نهایی دریافت نمی‌کنند. رویکرد آن‌ها در نمایش تبلیغات شباهت زیادی به تلویزیون‌های سنتی دارد. کاربر برای تماشای محتوای ویدیویی اصلی هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند، اما ملزم به تماشای تبلیغات خواهد بود. تبلیغاتی که پیکربندی سرویس و تبلیغ‌دهنده، در ابتدا یا میانه‌ی محتوای اصلی نمایش داده می‌شوند. از مشهورترین سرویس‌های این دسته هم می‌توان به یوتیوب در سطح بین‌المللی و آپارات و بازار در ایران اشاره کرد. البته بین محتوای بخش ویدئو بازار و آپارات تفاوت زیادی وجود دارد. درحالی‌که کاربران بخش اصلی محتوای آپارات را تولید می‌کنند، بخش ویدئو بازار را محتوای ویدیویی پریمیوم (مانند محتوای فیلیمو و نماوار) اعم از انواع فیلم‌های سینمایی، انیمیشن و سریال تشکیل می‌دهد.

برخی شرکت‌های فعال در صنعت VOD، ترکیبی از مدل‌های بالا را برای درآمدزایی و همچنین ارائه‌ی خدمات به کاربران استفاده می‌کنند. همان‌طور که گفته شد، یوتیوب با وجود فعالیت در دسته‌ی AVOD، امکان خرید اشتراک و عدم نمایش تبلیغات را همراه‌با دسترسی به محتوای اختصاصی به کاربر ارائه می‌کند. مثال دیگر، آمازون ویدئو است که برای برخی رویدادهای ورزشی خاص یا فیلم‌های جدید،‌ هزینه‌ای جداگانه را از مشترکان خود دریافت می‌کند.

فرصت تبلیغات کسب‌وکار با بهره‌گیری از سرویس‌های VOD

طی سال‌های گذشته بخش تبلیغات در فضای دیجیتال، سهم خود را به شکل چشمگیری افزایش داده است. درحال‌حاضر پلتفرم‌های دیجیتالی با پیشی‌گرفتن از تلویزیون خود را به‌عنوان اصلی‌ترین پلتفرم موجود برای تبلیغات کسب‌و‌کار‌ها معرفی می‌کند.

سهم رسانه‌ها از تبلیغات (درصد)	۲۰۱۸	۲۰۱۹	۲۰۲۰
تلویزیون	۳۴/۹	۳۳/۶	۳۲/۴
چاپی	۱۳	۱۱/۶	۱۰/۳
رادیو	۶/۲	۶/۱	۵/۹
سینما	۰/۶	۰/۶	۰/۶
خارج از خانه	۶/۳	۶/۳	۶/۳
دیجیتال	۳۹	۴۱/۸	۴۴/۵

در بخش‌های قبلی متوجه شدیم که بزرگ‌ترین مزیت سرویس‌های رسانه‌ی تعاملی یا VOD، آزادی دسترسی به محتوای ویدیویی برای کاربر است. درواقع کاربران دیگر محدود به برنامه‌ی از پیش تعیین‌شده‌ی شبکه‌های تلویزیونی نیستند و در هر مکان و زمان، به هر نوع محتوای ویدیویی دلخواه ازطریق تمامی دستگاه‌های هوشمند خود دسترسی خواهند داشت. درنتیجه، تجربه‌ای شخصی‌سازی شده از محتوای دلخواه کاربر ساخته می‌شود.

صنعت تبلیغات آنلاین، بیش از همه روی رفتارشناسی کاربران متمرکز است. درواقع مزیت اصلی این صنعت در ارائه‌ی تبلیغات مناسب به هر کاربر دیده می‌شود. سرویس‌های VOD، به داده‌های عظیمی پیرامون رفتار کاربر در مصرف محتوا دسترسی دارند. درنتیجه تبلیغ‌دهنده‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از اطلاعات رفتارشناسی کاربران، تبلیغات مناسب و مرتبط با علایق هر فرد را در سیستم‌های VOD عرضه کنند. به بیان ساده، تبلیغات یک محصول خاص در VOD، تنها برای کاربر علاقه‌مند به آن محصول یا دسته‌ی مرتبط با آن نمایش داده می‌شود.

طبیعت رسانه‌های تعاملی این امکان را ایجاد می‌کند که تبلیغات کسب‌وکار، نسبت به تلویزیون‌های سنتی در معرض دید مشتریان بالقوه‌ی بیشتری قرار بگیرند. به بیان دیگر محصول شما به‌جای نمایش در دوره‌ی محدود، به‌صورت نامحدود در معرض دید مخاطب مرتبط خواهد بود.

سهم رسانه‌ها از هزینه تبلیغات	۲۰۱۸	۲۰۱۹	۲۰۲۰ (پیش‌بینی)
بنری	۷۵/۴۷۴	۸۲/۰۹۰	۹۰/۲۲۱
ویدئو آنلاین	۳۵/۷۲۱	۴۳/۱۴۲	۵۰/۷۴۹
شبکه‌های اجتماعی	۱۷/۸۶۰	۲۱/۵۷۱	۲۵/۶۸۸
موتو جست‌وجو	۸۶/۹۹۷	۹۴/۶۷۳	۱۰۲/۷۵۱
تبلیغات طبقه بندی شده	۱۸/۴۳۶	۱۹/۷۷۴	۲۰/۶۷۵

سرویس‌های AVOD در چند سال گذشته به‌مرور جایگاه خود را در میان کاربران پیدا کرده‌اند. پس از آنکه SVODها تا مدت زیادی به انتخاب اصلی کاربران علاقه‌مند به ویدئو تبدیل شده بودند، سرویس‌های تبلیغات‌محور به‌خاطر دسترسی به کاربران بیشتر، مورد توجه تبلیغ‌دهنده‌ها قرار گرفتند. اگرچه سهم عمده‌ای از کاربران، به سمت سرویس‌های SVOD می‌روند تا هیچ تبلیغاتی مشاهده نکنند، اما برخی از بازیگران SVOD هم به‌مرور شروع به نمایش تبلیغات در میان محتوای خود کرده‌اند که براساس نظرسنجی‌های انجام‌شده، واکنش منفی بسیار زیادی را در مناطق گوناگون جهان ازسوی مصرف‌کننده‌ها به‌دنبال داشته است.

تحقیقات اخیر AdWeek نشان می‌دهد تصمیم شرکت‌های SVOD به کوچک کردن کتابخانه‌ی محتوا و تمرکز هرچه بیشتر روی محتوای اختصاصی، منجر به ایجاد خلأ قابل‌توجهی در بازار شده است. کاربرانی که به‌دنبال محتوای بی‌نهایت در سرویس‌های VOD بوده‌اند، پس از مدتی با مجموعه‌ای محدود از سریال‌ها و فیلم‌های اختصاصی روبه‌رو می‌شوند.

آن‌ها به‌مرور ترجیح می‌دهند تا تماشای تبلیغات را به‌عنوان هزینه‌ای برای دسترسی به مجموعه‌ی عظیم‌تر محتوا در AVOD تقبل کنند. فراموش نکنید که سرویس‌های AVOD عموما محتوای بیشتری را دراختیار دارند و اکثرا از روش کسب مجوز پخش برای محتوای موجود استفاده می‌کنند.

تغییرات اخیر و تمایل بیشتر بازار به سرویس‌های AVOD این احتمال را به‌وجود می‌آورد که شرکت‌های استریم یا SVOD هم به‌مرور به این نوع از مدل کسب‌وکار علاقه‌مند شوند. به‌عنوان مثال نتفلیکس در گزارش‌های مالی خود تکیه بر تبلیغات را به‌عنوان راهکاری برای کسب درآمد جهت جبران هزینه‌ی تولید محتوای اختصاصی بیان می‌کند و شاید به‌مرور تکیه‌ی خود را بر آن مدل افزایش دهد.

درنهایت به‌نظر می‌رسد سرویس‌های AVOD درحال تبدیل شدن به بخش پر رشد و پرطرفدار کسب‌وکار VOD هستند. سرویس‌های جدید احتمالا به‌مرور این مدل کسب‌وکاری را به‌صورت یکپارچه عرضه خواهند کرد و شاید سرویس‌های کنونی هم به‌مرور به آن‌ها علاقه‌مند شوند. به‌عنوان صاحب کسب‌وکار یا مدیر بازاریابی دیجیتال فراموش نکنید که مزیت اصلی این سرویس‌ها، دسترسی بهتر به مخاطب بالقوه است.

تعداد بینندگان ویدئو در ایران طی سال‌های گذشته افزایش چشمگیری داشته است. این آمار با رشد ۲۳ درصدی در مقایسه با سال ۱۳۹۶، از ۲۸ اکنون به ۵۲ میلیون کاربر رسیده است که بدین ترتیب بستر بزرگ فعالیت و تبلیغات در این حوزه را نشان می‌دهد. موبایل نیز با سهم ۸۶ درصدی در برابر سهم ۱۴ درصدی دسکتاپ، دستگاه اصلی کاربران ایرانی برای فعالیت و نمایش در حوزه دیجیتال به‌شمار می‌رود.

تبلیغات ویدئویی استریم آنلاین

تبلیغات ویدئویی که در سیستم‌های VOD نمایش داده می‌شوند، در دسته‌بندی‌های گوناگونی قرار دارند. هر کسب‌وکاری بسته به جامعه‌ی هدف و نتیجه‌ای که از تبلیغات خود انتظار دارد، نوع مشخصی از تبلیغات را در نظر می‌گیرد. در ادامه، با انواع تبلیغات ویدئویی آشنا می‌شویم.

مشهورترین دسته از تبلیغات ویدئویی آنلاین، در هنگام پخش ویدئوی اصلی نمایش داده می‌شوند. این تبلیغات بسته به طراحی و هدف مدنظر، قبل، در جریان یا پس از پخش ویدئوی اصلی به نمایش در می‌آیند. تمامی تبلیغات داخل استریم، در همان پخش‌کننده‌ای نمایش داده می‌شوند که ویدیوی اصلی درحال نمایش است.

تبلیغات ویدیویی خطی

این دسته از تبلیغات داخل استریم، کل فضای پخش‌کننده‌ی محتوای رسانه‌ای را اشغال می‌کنند. استفاده از اصطلاح خطی به این دلیل است که به‌صورت پی‌در‌پی در خط زمانی ویدیوی اصلی نمایش داده می‌شوند. تبلیغات خطی بسته به زمان پخش، به دسته‌های Pre-roll و Mid-roll و Post-roll تقسیم‌بندی می‌شوند. طول زمان تبلیغات خطی عموما بین ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در نظر گرفته می‌شود. کسب‌وکارها برای پیاده‌سازی بهینه‌ی تبلیغات خطی، جلو بردن زمان آن‌ها را هم غیرممکن می‌کنند. ازلحاظ نسبت تصویر، نسبت‌های 4:3 و 16:9 مرسوم هستند که 16:9 طرفداران بیشتری دارید.

• نمایش تبلیغات پیش از ویدیوی اصلی (pre-roll): همان‌طور که از نام این دسته از تبلیغات ویدیویی بر می‌آید، پلتفرم‌های VOD آن‌ها را پیش از ویدیوی اصلی پخش می‌کنند. دسته‌ی pre-roll مزایای زیادی دارد چون به‌نوعی کاربر را ملزم به تماشای تبلیغ می‌کند. البته نقاط منفی هم در تبلیغات مذکور وجود دارد و برخی موارد، کاربر امکان رد کردن تبلیغ را خواهد داشت.
• نمایش تبلیغات در میانه‌ی ویدیوی اصلی (mid-roll): این دسته از تبلیغات ویدیویی در میانه‌ی ویدیوی اصلی به نمایش در می‌آیند. ویدیوی اصلی در پس‌زمینه متوقف می‌شود و پس از اتمام تماشای تبلیغ، ادامه پیدا می‌کند. نکته‌ی مهم در استفاده از تبلیغات میانی، زمان‌بندی آن‌ها در میانه‌ی ویدیوی اصلی است تا هرچه بیشتر، به محتوای اصلی شبیه به‌نظر برسد. تبلیغات میانی بیش از همه‌ی دسته‌ها دیده می‌شوند چون کاربر به‌ندرت به‌خاطر دیدن آن‌ها، ویدیوی اصلی را ترک می‌کند.
• نمایش تبلیغات پس از ویدیوی اصلی (post-roll): این دسته از تبلیغات ویدیویی، کمترین نرخ بازدید را دریافت می‌کنند، چون کاربر تمایل زیادی به تماشای آن‌ها ندارد. به‌هرحال با برخی راهکارها همچون CTA می‌توان نرخ درگیری آن‌ها را هم افزایش داد.

تبلیغات ویدیویی غیر خطی

این دسته از تبلیغات، به‌صورت هم‌زمان با محتوای اصلی به نمایش در می‌آیند. با کلیک کردن روی تبلیغات مذکور، ویدیوی اصلی متوقف می‌شود. پس از کلیک می‌توان یک ویدیوی کامل را در کل پخش‌کننده به کاربر نمایش داد یا او را به مقصدی دیگر همچون وب‌سایت یا شبکه‌های اجتماعی هدایت کرد. تبلیغات ویدیویی غیرخطی در دو گروه دسته‌بندی می‌شوند. برای بهره‌وری بهینه از این نوع تبلیغات، کوتاه کردن زمان ویدئو به پنج تا ۱۰ ثانیه و اضافه کردن امکان بستن تبلیغ، پیشنهاد می‌شود:

• تبلیغات پوششی (Overlay): تبلیغات پوششی به‌صورت لایه‌ای روی محتوای اصلی دیده می‌شوند. تبلیغات مذکور عموما ۲۰ درصد از فضای پخش‌کننده را در پایین صفحه اشغال می‌کنند تا کمترین مزاحمت برای کاربر ایجاد شود. می‌توان از این تبلیغات برای نمایش دائم محصول یا اطلاعیه‌ای در هنگام پخش ویدیوی اصلی استفاده کرد. البته نقطه‌ی ضعف آن‌ها در پوشش اطلاعات مهم مانند توضیحات و زیرنویس‌ها دیده می‌شود.
• تبلیغات غیر پوششی (Non-Overlay): این تبلیغات در داخل پخش‌کننده‌ی اصلی دیده می‌شوند، اما ویدیوی اصلی را پوشش نمی‌دهند. درواقع تبلیغات در بخشی جدا نمایش داده می‌شود و می‌توان مواردی همچون دعوت به اقدام (CTA) را در آن‌ها گنجاند. البته محتوای تبلیغات غیر پوششی هم می‌تواند تاحدودی باعث حواس‌پرتی کاربران شود.

بخش ویدئو بازار در کدام دسته قرار می‌گیرد؟

کافه‌بازار چندی پیش سرویس ویدیوی اختصاصی خود را راه‌اندازی کرد که درحال‌حاضر بخش ویدئو بازار از مدل AVOD استفاده می‌کند. اکثر محتوای ویدیویی در بازار رایگان است و کاربران به‌جای پرداخت هزینه بابت تماشای محتوا، مانند مدل درآمدزایی یوتیوب، تبلیغ مشاهده خواهند کرد. درحال‌حاضر روی اپلیکیشن بازار تبلیغات پرفورمنسی (نصبی) و تبلیغات غیر پرفورمنسی (آگاهی برند) موجود است.

تفاوت بازار با یوتوب و آپارات

همان‌طور که تشریح شد، بازار نیز از مدل AVOD برای نمایش محتوای ویدیویی بهره می‌برد. تفاوت اصلی بخش ویدئو بازار با پلتفرم‌هایی مثل یوتوب در نوع محتوای آن است. در آپارات و یوتیوب محتوا توسط کاربران تولید می‌شود و به همین دلیل نمی‌توان با قاطعیت کیفیت تمامی محتوا را در سطح بالایی دانست. این در حالی است که در ‌بازار فیلم، سریال و انیمیشن‌ تقریبا تمامی محتوای بخش ویدیوی آن را تشکیل می‌دهند که می‌توان آن‌ها را در دسته‌ی محتوای پریمیوم و باکیفیت دسته‌بندی کرد. تبلیغات نیز تنها در محتواهایی مثل سریا‌ل‌های جدید و پرمخاطب که توسط کاربران تولید نشده‌اند، پخش خواهد شد.

انواع تبلیغات در بازار

درحال‌حاضر دو مدل تبلیغات بر بستر ویدئو بازار ارائه می‌شوند.

• تبلیغات پرفورمنسی(نصب اپلیکیشن)
• تبلیغات غیر پرفورمنسی(آگاهی برند)

تبلیغات پرفورمنسی (نصب اپلیکیشن)

در این مدل تبلیغات و به لطف ماهیت اپ‌استور بودن بازار، بدون خارج کردن کاربر از محیط تماشای ویدئو عملیات نصب اپلیکیشن صورت می‌گیرد. پس از آغاز پخش ویدئو توسط کاربر، تبلیغ ویدیویی پخش می‌شود و در همین حال نیز کلید (کال تو اکشن) نصب در پایین ویدئو قرار می‌گیرد. با زدن روی دکمه‌ی نصب، پیغامی مبنی بر دانلود اپلیکیشن بعد از بسته شدن پلیر نمایش داده خواهد شد. پس از خروج کاربر از ویدئو نیز نصب اپلیکیشن در پس‌زمینه صورت می‌گیرد. در صورتی که کاربر تمایلی به تماشای تبلیغ نداشته باشد، بعد از ۱۰ ثانیه کلید «رد کردن» نمایان می‌شود که با لمس آن امکان حذف تبلیغ و نمایش محتوای ویدیویی مدنظر فراهم می‌شود.

در نمایش تبلیغاتی پرفورمنسی، کاربر به صصفحه یا لندینگ جدیدی فرستاده نمی‌شود و بدون هرگونه اختلالی در تجربه‌ی تماشای ویدئو، فرایند دانلود و نصب اپلیکیشن صورت می‌گیرد.

تبلیغات غیر پرفورمنسی (آگاهی برند)

این تبلیغات شبیه به نمونه‌های در حال پخش در صداوسیما است و برای ایجاد آگاهی میان مخاطبان کاربرد دارد. مثل سایر پلتفرم‌ها، بازار نیز آمار و اطلاعات گسترده‌ای اعم از تعداد نمایش، تعداد فشرده شدن کلید رد کردن، تعداد دفعات بستن ویدئو و میزان تماشای تبلیغ را دراختیار تبلیغ‌دهنده قرار می‌دهد. این تبلیغات دکمه کال تو اکشن ندارد؛ ولی مانند تبلیغات صداوسیما کال‌تواکشن‌های غیر پرفورمنسی مانند SMS به شماره‌ا‌ی خاص یا تماس تلفن را می‌توان تعبیه کرد.

نزدیک‌ترین نمونه‌ی خارجی تبلیغات غیر پرفورمنسی آگاهی برند، هولو (hulu) است که برندهای بزرگی برای تبلیغات و ایجاد آگاهی کسب‌و‌کار خود هنگام تماشای فیلم و سریال تبلیغ از آن بهره می‌برند.

تبلیغات بازار

به‌گفته‌ی مدیران بازار، درحال‌حاضر هدف‌گذاری براساس ژانر بزرگسال و نوجوان در بخش تبلیغات ویدیویی بازار موجود است و در ماه‌های آتی تارگتینگ براساس بازه‌ی سنی و جنسیت نیز اضافه خواهد شد. در تبلیغات نصبی ترکرهای مختلفی از جمله متریکس، چابک، ادتریس و ادجاست پشتیبانی می‌شوند و مبلغ نصب براساس نصب ثبت شده توسط ترکر محاسبه می‌شود. گزارش‌های جامعی نیز شامل تعداد نمایش، بستن صفحه، دفعات رد شدن تبلیغ توسط کاربر، مقدار زمان تماشای تبلیغ برای سنجش کیفیت تبلیغات ویدیویی نیز دراختیار تبلیغ‌دهنده قرار خواهد گرفت.