اموری مثل دیجیتالیزه‌کردن اطلاعات از عمق آب، کار با حسگرهای کف دریا، طراحی و استفاده از وسایل نقلیه پیشرفته زیر آب و ایجاد ایستگاه‌های زیرآبی در آینده حتی هوشمندتر هم خواهند شد
منبع: کرونیکل هرالد/ آینده نگر
شاید قدیم‌ترها فکر نمی‌کردیم اخبار شراکت و سرمایه‌گذاری‌های غول‌های عرصه انرژی در استارت‌آپ‌ها را بشنویم، اما پیشرفت تکنولوژیک آن‌قدر سریع شده که راهی جز به‌دست‌آوردن جایگاه در پیشرفته‌ترین سیستم‌های رو به آینده وجود ندارد.
این کاری است که غول‌هایی مثل شل و بریتیش‌پترولیوم در حال انجامش هستند. مثلا شل وارد سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی شده و بریتیش‌پترولیوم با استارت‌آپ‌هایی در کانادا (ایالت وایومینگ) کار می‌کند که در راه کاهش آزادسازی کربن در حوزه انرژی و کاهش هزینه‌ها فعالیت می‌کنند.
اصلا بگذارید موضوع را از اول بررسی کنیم. مسئله‌ای که بیش از همه دارد اهمیت درآمیختن صنایع سنتی مثل نفت و گاز با بخش تکنولوژی را نشان می‌دهد از خود اینترنت شروع می‌شود. پیش‌بینی شده که تا سال ۲۰۵۰ میلادی بیش از پنجاه میلیارد دستگاه در جهان آنلاین باشند. این یعنی هر جنبه‌ای از زندگی بشر قرار است بیشتر و بیشتر دیجیتال شود. چنین تاثیری در بخش‌های بزرگ مثل خدمات مالی، حمل و نقل و رسانه بسیار زیاد است و نشانه‌هایش از همین حالا در دنیا قابل مشاهده است.
اما در بخش‌هایی مثل نفت و گاز هم تغییرات گسترده‌ای در راه است. تکنولوژی‌های جدید دارند روی محاسبات دیجیتال و الگوهای عملیاتی‌شدن پروژه‌ها تاثیر می‌گذارند و پتانسیل توسعه آنها هم به صورت دائمی رو به افزایش است. اصولا میدان نفتی دیجیتال یک سیستم اطلاعاتی پیچیده است که تمام تجهیزات فراساحلی، پایگاه‌های داده‌ها، سیستم‌های کنترل و شبکه‌های مدیریت مربوطه را در خود جا داده است. میدان نفتی دیجیتال حالا دارد روز به روز پیشرفته‌تر هم می‌شود. شرکت‌های بزرگی مثل ایکینور حتی از تکنولوژی‌های دیجیتال برای اتومات‌کردن سیستم‌های نگهداری و تعمیرات، افزایش امنیت پرسنل و عملیات و رسیدن به روش‌های جدید برای آسیبرسانی کمتر به محیط زیست استفاده می‌کنند.
اما چنین سیستم‌هایی دارد به شدت روی بازار کار هم تاثیر می‌گذارد و برخی مشاغل را که انجام‌شان برای انسان دشوار بود به روبوت‌ها و کامپیوترها می‌سپارند. در عین حال، سیستم‌های هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها در حال تحول‌بخشی به کل عملیات استخراج نفت هستند و با این ترتیب، هرچه که قبلا انجام می‌شد به زودی به شیوه‌های جدیدی صورت خواهد گرفت. اصولا در این راه، مشاغلی که به خلاقیت ذهنی، مهارت اجتماعی و مهارت‌های تخصصی و ریز احتیاج ندارند، در حوزه نفت و گاز حذف خواهند شد.
یک تحقیق که توسط موسسه مک‌کینزی انجام شده نشان می‌دهد که دیجیتالیزه‌شدن در عرصه امور تکنیکی و غیرتکنیکی می‌تواند بین شصت تا نود درصد از کارهای روزانه در مشاغل سنتی را در آینده نزدیک تحت اتوماسیون ببرد و آنها را حذف کند.
اما اصولا نباید این مسئله را فراموش کرد که هرچه پیشرفت تکنولوژی بیشتر باشد، بازار کار تغییر می‌کند و نیاز به مشاغل جدیدتر و تحصیلات متفاوت‌تر خودش را نشان می‌دهد. این مشاغل می‌توانند حتی از لحاظ تعداد، بسیار بیشتر از فرصت‌های شغلی صنایع سنتی مثل نفت و گاز باشند. علتش این است که هرچه بیشتر با تجهیزات پیشرفته و تکنولوژی‌های جدید سر و کار داشته باشید، به افراد بیشتری هم برای عملیاتی‌کردن، آموزش نیروهای جدید و حفاظت سایبری از آنها نیاز پیدا خواهید کرد. متخصصان امنیت شبکه، مهندسان روبوتیکز، متخصصان هوش مصنوعی و تحلیل‌گران دیتا در همین راستا به تعدادی بسیار بیشتر از امروز مورد نیاز صنایع سنتی مثل نفت و گاز خواهند بود. برخلاف آنچه که تصور می‌شود، قرار نیست انسان‌ها کل امور را به ماشین‌ها واگذار کنند. انسان‌ها قرار است حتی بیشتر از سابق کنترل اوضاع را در دست داشته باشند والبته این کار را با تکیه بر هوشمندی ماشین‌ها انجام بدهند.
به همین جهت است که صنایع نفت و گاز در آینده نزدیک به متخصصانی در حوزه‌های ذکرشده نیاز زیادی خواهد داشت. برخی اموری که همین حالا هم دارند به شکل هوشمند در این صنایع انجام می‌شوند – مثل دیجیتالیزه‌کردن اطلاعات از عمق آب، کار با حسگرهای کف دریا، طراحی و استفاده از وسایل نقلیه پیشرفته زیر آب و ایجاد ایستگاه‌های زیرآبی- در آینده حتی هوشمندتر هم خواهند شد و فرصت‌های شایانی را برای مشاغل جدید ایجاد خواهند کرد.
ناگفته نماند که دیدگاه دیگری هم امروزه وجود دارد مبنی بر اینکه هوشمندسازی عملیات استخراج انرژی قرار است بهانه‌ای برای تداوم آسیبرسانی به محیط زیست باشد. بر اساس این دیدگاه، اصولا باید استفاده از تمام سوخت‌های فسیلی متوقف شود و از راه‌های جایگزین برای تامین انرژی استفاده شود. از آنجا که جهان هنوز به تکنولوژی لازم برای تامین چنین هدفی دست نیافته، می‌توان انتظار داشت که فعلا صنایع سنتی مثل نفت و گاز راه هوشمندسازی را طی کنند تا حداقل بخشی از مشکلات استفاده از سوخت‌های فسیلی محدود شود. اما حذف این صنایع راه‌حلی واقعی برای آینده بشر نیست.
مجله خبری ایکسب، بازتاب اخبار و گزارشهای صنعت و اقتصاد ایران و جهان
